Ήταν άλλη μια από τις συνηθισμένες κρυάδες στο ντότζο: όποτε κάποιος, συνήθως αρχάριος αλλά ενίοτε και επισκέπτης και, κάνα-δυο φορές και εκπαιδευτής άρχιζε τα “αυτή τη τεχνική δε θα δουλέψει στον δρόμο” ή “στον δρόμο βεβαίως δε θα σας επιτεθεί κανείς έτσι” ή “στον δρόμο ο άλλος μπορεί να βγάλει οπλοπολυβόλο M249 με διαμέτρημα 5.65 ΝΑΤΟ και ολογραφικό σκοπευτικό” κάποιος θα πέταγε κάποια παραλλαγή του “Καλά, γιατί δε μας λέει κανείς πού είναι αυτός ο δρόμος ώστε να μην περάσουμε από εκεί και να τελειώσει η συζήτηση;” Παραδόξως (γιατί είπαμε ότι είναι όντως κρυάδα) συνήθως η συζήτηση σταμάταγε όντως εκεί.
Και ξαφνικά καταλάβαμε πού ήταν αυτός ο δρόμος: ήταν παντού! Γιατί όπως προειδοποιούσαν οι παλιότεροι και πιο ψύχραιμοι, οι επιθέσεις δεν έρχονται πάντοτε από έναν δίμετρο αμερικανό πεζοναύτη με έξι νταν σε έξι διαφορετικές πολεμικές τέχνες και την παρέα του. Έρχονται και από έναν μικροοργανισμό με διάμετρο 100 νανόμετρα (ήτοι πρέπει να βάλεις δέκα εκατομμύρια από αυτούς τον έναν δίπλα στον άλλον για να φτάσεις το ένα μέτρο) αποφασισμένο να πολλαπλασιαστεί όσο περισσότερο μπορεί κάνοντας άλματα από στόμα σε στόμα και από μύτη σε μύτη. Και εκεί συνειδητοποιείς ότι όλες οι τεχνικές αυτοάμυνας που μαθαίνεις προπονούμενος ευλαβικά είναι τραγικά ανεπαρκείς.
Για την αντιμετώπισή του, ένας ιός –και δεν χρειάζεται να φοράει κορώνα: οι μεγαλύτεροι θα θυμούνται την αρχή της πανδημίας του AIDS τη δεκαετία του 1980 (λέω “αρχή” γιατί στην πραγματικότητα δεν έπαψε ποτέ, απλώς πλέον ελέγχεται)- απαιτεί τεχνικές πολύ λιγότερο κινηματογραφικές από αυτές που φαντασιωνόμαστε όταν ετοιμαζόμαστε για την πρώτη μας μέρα σε μια σχολή πολεμικών τεχνών. Τα διπλά εναέρια λακτίσματα, τα κλειδώματα αρθρώσεων και οι τεχνικές με τα δύο μαχαίρια, δίνουν τη θέση τους στο πλύσιμο των χεριών, πιθανότατα το πρώτο πράγμα που μάθαμε από τους γονείς μας όταν ετοιμαζόμαστε για την πρώτη μας μέρα στην πρώτη δημοτικού.
Όμως, και πάλι όπως μας προειδοποιούσαν οι παλιότεροι και πιο ψύχραιμοι, αυτό που μετράει για την αντιμετώπιση κάθε αντιπάλου δεν είναι το όπλο και η τεχνική χρήσης του αλλά η ψυχική κατάσταση αυτού που το κρατάει και την εφαρμόζει –τα όπλα του Άντονι Τζόσουα είναι διαφορετικά από αυτά του Μάρκους Αλμέιντα: υπάρχει αμφιβολία ότι και οι δύο μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά; Όση ψυχραιμία, αυτοέλεγχος, συγκρότηση και στρατηγική χρειάζεται για να μπεις σε ένα ρινγκ ή σε μια συμπλοκή, ακριβώς τα ίδια χρειάζονται και για να αντιμετωπίσεις έναν ιό. Και μάλιστα στην περίπτωση του ιού τα πράγματα είναι πολύ σοβαρότερα.
Γιατί; Επειδή ο ιός δεν παλεύει με κανόνες -τους αθλητικούς ενός πρωταθλήματος βαρέων βαρών ή τους ηθικούς (όποτε υπάρχουν) μιας συμπλοκής. Η επιβίωσή του απαιτεί να πολλαπλασιαστεί όσο μπορεί και το ένστικτο επιβίωσής του είναι τόσο ισχυρό που δεν σταματάει πουθενά. Τις 24 ώρες που προηγήθηκαν από την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο, και χρησιμοποιώντας την καταμέτρηση του Reuters, μεταδόθηκε σε 45.566 καινούριους ανθρώπους σε όλον τον κόσμο και αυτό καταγεγραμμένα, επειδή έτυχε οι άνθρωποι αυτοί να εξεταστούν. Πιθανότατα ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος –αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, δεν ξέρουμε, εγώ, εσείς ή κανείς άλλος ποιος είναι.
Βεβαίως πλέον ξέρουμε ότι ο SARS-CoV-2 δεν είναι Έμπολα ή πανώλη και ότι οι περισσότεροι από όσους τον κολλάνε αναρρώνουν και μάλιστα χωρίς απαραίτητα τη βοήθεια γιατρών. Όμως είμαι σίγουρος ότι κανείς δεν θα πήγαινε εκούσια να τον κολλήσει και κρίνοντας από τη συμμόρφωση που βλέπω στα αυστηρά μέτρα που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις σχεδόν σε όλον τον κόσμο, όλοι τον αντιμετωπίζουν σαν επικίνδυνο αντίπαλο επειδή καταλαβαίνουν ότι ακόμα και αν δεν αποδειχθεί επικίνδυνος για τους ίδιους, ενδέχεται να αποδειχθεί για κάποιον φίλο ή συγγενή τους. Αυτό δηλαδή που ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις πραγματικής συμπλοκής –ναι, που γίνεται στον... δρόμο.
Αυτό που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι πρωτοφανές, όμως εκτός αν συγκαταλεγόμαστε σε κάποιες πολύ λίγες και πολύ ειδικές κατηγορίες επαγγελματιών, κάθε κατάσταση αυτοάμυνας είναι πρωτοφανής: θα συμβεί μια φορά στη ζωή μας, το πολύ δύο, το πάρα πολύ τρεις και πιθανότατα σε κάποιες ανύποπτες στιγμές και απαιτώντας μας να χρησιμοποιήσουμε όλες μας τις γνώσεις από τις πολεμικές τέχνες με τον καλύτερο, τον πιο δημιουργικό και τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Αν μη τι άλλο, εδώ έχουμε την πολυτέλεια να ξέρουμε τον αντίπαλο και να ξέρουμε με ποιον τρόπο αντιμετωπίζεται οπότε το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να ακολουθήσουμε τις οδηγίες.
Και ποιο είναι το ειρωνικό; Ότι οι οδηγίες αυτή τη φορά δεν έρχονται από κάποιον μπαρουτοκαπνισμένο, στα ρινγκ ή στον... δρόμο μεγάλο-δάσκαλο των δέκα νταν σε δέκα τέχνες γεμάτο τατουάζ ή ουλές ή ιστορίες από συμπλοκές. Έρχονται από μικροκαμωμένους μεσήλικες με γυαλάκια, από αυτούς που οι περισσότεροι κοροϊδεύαμε όταν τους είχαμε συμμαθητές στο σχολείο. Όμως σήμερα αυτοί είναι οι στρατηγοί, αυτοί είναι οι βετεράνοι, αυτοί είναι οι σενσέι (στα ιαπωνικά η λέξη χρησιμοποιείται εξίσου για τους γιατρούς) και η μόνη μας ελπίδα για επιβίωση είναι να ακολουθήσουμε τις οδηγίες τους όσο πιο πιστά γίνεται. Αυτό δε σημαίνει “κάνω πολεμικές τέχνες;”
Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης
