Ένα σύντομα βλέμμα στο παρελθόν σε σχέση με την θέση της γυναίκας στην κοινωνία μας, δείχνει ξεκάθαρα ότι το πέρασμα από την μητριαρχική στην πατριαρχική κοινωνία τοποθέτησε την γυναίκα σε μειονεκτική θέση. Από τότε πέρασαν πάρα πολλά χρόνια μέχρι να γίνουν πραγματικά αποδεκτές οι ικανότητες και οι αρέτες της. Ακόμα και το δικαίωμα της ψήφου άργησε πολύ.Το 1920 στην Αμερική δόθηκε καθολική ψήφος στις γυναίκες και στην Ελλάδα μόλις το 1930.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι προσπάθειες για ισότιμη αντιμετώπιση των γυναικών ήταν σκληρές. Πολλές φορές και στην προσπάθεια διεκδίκησης μιας καλύτερης ζωής, έγιναν λάθη, η γυναίκα σαν να έχασε τη θηλυκή της φύση και ένας από τους λόγους ήταν ότι, μια ανδρική συμπεριφορά άνοιγε το δρόμο για να ληφθούν σοβαρά υπ' όψιν τα δικαιώματα της. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι και στο χώρο του σπιτιού, πολλές φορές η βία και η κακοποίηση ήταν και είναι -ακόμα και στις μέρες μας- παρούσα. Επίσης και στον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο, προερχόμενη από τις θρησκευτικές και κοινωνικές προκαταλήψεις, η μεταχείριση της γυναίκας είναι πραγματικά απαράδεκτη.
Όλες οι δραστηριότητες μέσα σε μια κοινωνία χρωματίζονται από τις επικρατούσες αντιλήψεις. Φυσικά και ο χώρος των πολεμικών τεχνών δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος από αυτό. Ένας χώρος κατ'εξοχήν ανδρικός. Μόνο δάσκαλοι έδιναν διδασκαλία. Γυναίκες πολύ σπάνια ίσως και ποτέ. Αυτό είναι φυσικό από μια πλευρά γιατί οι άνδρες πολεμούσαν από την παλαιολιθική εποχή ενώ και οι γυναίκες έμεναν πίσω να φροντίζουν το σπίτι και τα παιδιά. Ο καθένας έκανε αυτό που ήταν ικανότερος. Και βέβαια έτσι είναι η φύση. Μέσα από αυτήν και κατ' επέκταση από το σύμπαν, αντιληφθήκαμε ως ανθρώπινο είδος τις έννοιες του Γιν και του Γιάνγκ ή με όποιον άλλο τρόπο εκφράστηκαν οι συμπληρωματικοί πόλοι.
Μια γυναίκα έχει μια διαφορετική ποιότητα από ότι ένας άνδρας. Και βέβαια δεν είναι συγκρίσιμα στοιχεία με την έννοια του καλύτερου ή χειρότερου. Η γυναίκα είναι το βαθύ Γιν από τη φύση της και ο άνδρας το λαμπρό Γιανγκ. Το Γιν είναι υποχωρητικό σαν το νερό, σκοτεινό, μαγικό μέσα από την εσωτερική του φύση, συνδέεται με τη σελήνη, γεννάει, εμπεριέχει τη δύναμη μέσα από την μαλακότητα. Οι αρετές της μητρότητας/φροντίδας είναι διάχυτες και εκφράζονται με διάφορους τρόπους. Ο άνδρας είναι η δημιουργική φωτιά, ο ήλιος. Το Γιανγκ είναι κατακτητικό, το φως απλώνεται και όλα είναι φανερά στον έξω κόσμο. Η δύναμη αναδύεται μέσα από την κίνηση και η δράση σε σχέση με την προστασία της οικογένειας είναι ένα αρχέγονο καθήκον με πολλαπλές εκδηλώσεις. Το Γιν και Γιανγκ ενώνονται, το νερό με τη φωτιά δημιουργούν την ζωή και τα χίλια μύρια όσα αντιλαμβανόμαστε στο σύμπαν μας. Αυτή είναι η ισοροπία και η αρμονία όταν η μία ποιότητα εμπεριέχει και διαδέχεται την άλλη.
Ο τροχός της ζωής γυρίζει, έτσι όλα αλλάζουν. Η γυναίκα στην Ελλάδα βρήκε την θέση της στην κοινωνία αλλά και στο ντότζο. Διαχειρίζεται την ενέργεια, τις ικανότητες της και τις προβάλει προς τα έξω χωρίς φόβο και αμφιβολίες. Βέβαια μιλάω από την δική μου μεριά σαν γυναίκα. Είμαι στο χώρο των πολεμικών τεχνών περισσότερο από τριάντα χρόνια. Είναι αλήθεια ότι στις αρχές της πορείας μου αντιμετώπιζα που και που μερικά βλέματα απαξίωσης όταν συμμετείχα σε πολυπληθή σεμινάρια. Μου θύμιζαν τους άντρες οδηγούς που έλεγαν στις γυναίκες όταν άρχισαν να οδηγούν “δε πας να πλύνεις κανένα πιάτο καλύτερα;”. Εννοείται ό,τι αυτό το κοίταγμα ανήκε σε άτομα που δεν φημίζονταν για την εσωτερική τους καλλιέργεια παρά μόνο για την φυσική/εξωτερική τους δύναμη. Δεν πτοήθηκα καθόλου και συνέχισα με εργαλείο την ευγενική τέχνη του ται τσι και του διαλογισμού να ανακαλύπτω όμορφες αλλά και δύσκολες πτυχές μιας μαγικής ζωής.
Η ανταλλαγή και η ευγενής άμυλα σιγά σιγά κυριαρχούν στο χώρο μας. Φυσικά η κίνηση του αρσενικού είναι διαφορετική από την κίνηση του θυλυκού. Παρακολουθόντας επίδειξη της ίδιας φόρμα κινήσεων, θα διαπιστώσουμε πόσο διαφορετικές είναι οι ενέργειες, η ατμόσφαιρα θα λέγαμε των ασκουμένων. Ο καθένας έχει την δική του ποιότητα αλλά οι αρχές της άσκησης είναι ίδιες για όλους. Η ομορφιά αναδύεται και από τα δύο φύλα και είναι μοναδική αφού ο καθένας μας είναι μοναδικός. Οι γυναίκες δεν φοβούνται να εκτεθούν πια, να αναλάβουν την ευθύνη της δασκάλας και να προχωρήσουν μπροστά. Όλο και περισσότεροι άνδρες συμμετέχουν σε μαθήματα πολεμικής τέχνης με εκπαιδευτή γυναίκα, γεγονός που πριν λίγα χρόνια δεν ήταν και τόσο συνηθισμένο φαινόμενο.
Οι εμπειρίες στην συνεργασία μου με άνδρες εκπαιδευτές στο χώρο των πολεμικών τεχνών με έχουν “πλημμυρίσει” με τις καλύτερες εντυπώσεις. Έχουμε ανταλλάξει γνώσεις και συναισθήματα πολύ όμορφα. Υπάρχει σεβασμός και εκτίμηση. Το ίδιο αισθάνονται και άλλες γυναίκες απ' ό,τι έχουμε μοιραστεί στις συζητήσεις μας.
Τελικά όλοι είμαστε μαθητές και δάσκαλοι με κάποιο τρόπο. Όσο πιο επιμελής και ταπεινός είσαι σαν μαθητής, αλλάζοντας θέση στην σπείρα της εξέλιξης, τόσο πιο υπεύθυνος θα είσαι σαν εκπαιδευτής. Η αφοσίωση στην παράδοση και σε αυτούς που την φέρουν και την μεταδίδουν -όποιο συστήμα και αν ακολουθεί ο καθένας μας-, γίνεται οδηγός για την καλλιέργεια των προσωπικών αρετών, της δύναμης και της ενσυναίσθησης. Με αυτόν τον τρόπο μας δίνεται η δυνατότητα να αποφεύγουμε ανώριμους πειραματισμούς -που δυστυχώς κερδίζουν χώρο μέσα από το πνεύμα του new age-, εγωκεντρικούς δασκάλους και ψευδαισθήσεις μιας εσωτερικής ανεπάρκειας που φτιάχνει εικόνες που δεν έχουν καμμιά σχέση με την πραγματικότητα.
Είμαι ευγνώμων πραγματικά για τους ευγενείς συμμαθητές μου, συνεργάτες αλλά και μαθητές που με την εμπιστοσύνη τους, την αναγνώριση και τον σεβασμό συντελούν και αυτοί με τον τρόπο τους στο να νοιώθω -σαν γυναίκα στον χώρο των πολεμικών τεχνών-, άξια και ικανή να βαδίζω αυτό το μονοπάτι που με εμπιστοσύνη και ταπεινότητα εναποθέτω τα όνειρα και τις προθέσεις μου για έναν καλύτερο κόσμο.
Ελευθερία Καζαντζή
