Ετυμολογία της λέξης Ροή: η συνεχής κίνηση (συνήθως υγρού) προς κάποια κατεύθυνση, συνεχής μεταβολή μιας κατάστασης, η σειρά στοιχείων που το ένα κινείται ή εναλλάσσεται συνεχώς με το άλλο.
Το Τσι είναι η ενέργεια που ζωντανεύει το σώμα, το ρευστό που κινείται και δια μέσου αυτού εκφράζεται η ζωτικότητα στον ανθρώπινο οργανισμό και η λειτουργική του σχέση με τη ζωή. Η ζωτική ενέργεια εκφράζεται δια μέσου της ροής των ενεργειακών ρευμάτων που διαπερνούν αρμονικά στους μεσημβρινούς του σώματος. Δια μέσου της άσκησης καλλιεργείται και αναπτύσσεται αυτή η ροή όσο γίνεται πιο ελεύθερη και έτσι γεμίζουν οι αποθήκες του Τσι, γεγονός που επιδρά καθοριστικά στην καλή υγεία του ασκούμενου.
Μα ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οι μαθητές που ασχολούνται με τις κινέζικες πολεμικές τέχνες το πρώτο που μαθαίνουν είναι οι βασικές αρχές της κίνησης, δηλ ο κατακόρυφος και οριζόντιος άξονας, η ισορροπία, οι κατευθύνσεις, οι αρχές της κίνησης του ταντιέν, η επαφή με την αναπνοή και η αίσθηση του αναπνέοντος σώματος.
Η εκμάθηση, η απομνημόνευση των κινήσεων και η τακτική επανάληψη αρχίζουν να καλλιεργούν την αίσθηση της ενέργειας μέσα στο σώμα. Η συνειδητή επαφή με αυτό που λέμε ενέργεια αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα. Το Τσι αρχίζει να κυκλοφορεί αβίαστα, το σώμα χαλαρώνει, ζεσταίνεται και ο νους αρχίζει να το οδηγεί. Οι πύλες του σώματος ανοίγουν (δηλ. τα κέντρα των παλαμών, των πελμάτων, η κορυφή του κεφαλιού, το περίνεο, το σημείο ανάμεσα στα νεφρά κλπ) και έτσι μέσα από την εναλλαγή των κινήσεων αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε όλο και καλύτερα αυτό που συμβαίνει μέσα μας. Εμφανίζονται τα σημεία που η ροή του Τσι είναι μπλοκαρισμένη δια μέσω του πόνου. Μαθαίνουμε να κάνουμε διορθώσεις στη στάση του σώματος και να στέλνουμε την προσοχή και την εκπνοή μας προς αυτά.
Οι ταχύτητες που αναπτύσσουμε μέσα στην καθημερινότητα είναι εξαντλητικές και σύγχρονος τρόπος ζωής με τον καταιγισμό των πληροφοριών και των δραστηριοτήτων ‘κόβει’ την αναπνοή. Νομίζουμε πολλές φορές πως όταν τρέχουμε συνέχεια είμαστε ζωντανοί. Ξεχνάμε την αναπνοή μας.
Η ροή σχετίζεται άμεσα με την αναπνοή. Εξαντλούμε την εκπνοή και δεχόμαστε φυσικά την εισπνοή. Οι κινήσεις ακολουθούν τον ρυθμό της αναπνοής. Η κάθε κίνηση στην άσκηση πρέπει να ολοκληρώνεται πλήρως και φυσικά να έρχεται η επομένη. Γέννηση και θάνατος. Ακριβώς έτσι. Πεθαίνει το ένα και αμέσως γεννιέται το άλλο. Πολλές φορές παρομοιάζουμε την διαδοχή των κινήσεων με τα νερά του ποταμού που κυλούν ασταμάτητα. Η συνεχής ροή του νερού είναι δάσκαλος στην άσκησή μας. Όταν ‘ο μεγάλος ωκεανός’ του Τσι κινείται αβίαστα οι κινήσεις γίνονται απαλές, αρμονικές σαν να είμαστε μέσα σε νερό. Η χαλάρωση μπορεί να διαδέχεται αρμονικά την ένταση και η κίνηση συνοδεύεται από βαθιά και ρυθμική αναπνοή. Έτσι εξομαλύνεται και ενισχύεται η ροή της Ζωτικής Πνοής σε ολόκληρο το σώμα, απαλύνεται το άγχος και αποδεσμεύεται η δημιουργικότητα. Το Γιν και Γιανγ διαδέχονται το ένα το άλλο χωρίς διακοπή που είναι και η μικροκοσμική αντανάκλαση του νόμου της φύσης. Η γη, ο ουρανός και το σώμα μας ενώνονται πολύ ήσυχα.
Δια μέσου του διαλογισμού μέσα στην κίνηση μαθαίνουμε τι θα πει συγκέντρωση της προσοχής. Η προσοχή στέλνει ενέργεια στα σημεία που προσέχουμε. Η άσκηση της προσοχής είναι καθοριστικός παράγοντας για την διαχείριση και τη ροή του Τσι. Το Τσι Κουνγκ, το Ται Τσι και το Νέι Κουνγκ είναι συστήματα που που μας μαθαίνουν το έλεγχο της εσωτερικής ενέργεια σύμφωνα με τις αρχές του Ταό . Έτσι γινόμαστε γαλήνιοι, ανιδιοτελείς και η ειρήνη μας ‘πλημυρίζει’ εσωτερικά. Η αρχή των πολεμικών τεχνών έχει να κάνει με την ροή. Ακολουθούμε τη ροή χωρίς προσπάθεια, με ελεύθερη και αβίαστη δράση. Αυτό είναι εξ’ άλλου και το πνεύμα των κινέζικων πολεμικών τεχνών αφού θεωρούν ότι οι νόμοι του σύμπαντος λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο. Πηγαίνοντας με τη ροή και όχι με την αντίσταση έχεις το μεγάλο πλεονέκτημα όχι μόνο στη μάχη αλλά και στην ίδια τη ζωή.
Στον κόσμο δεν υπάρχει τίποτα πιο απαλό και ταπεινό από το νερό,
και όμως όταν ορμά όλα τα παρασύρει και τα διαλύει.
Γνωρίσατε πως το αδύνατο και μαλακό νικά το δυνατό και το σκληρό,
γιατί δεν το εφαρμόζετε;
Γι’ αυτό λέει ο συνετός ότι όποιος δεχτεί κάθε ταπείνωση είναι άξιος για κυβερνήτης.
Τα ίσια λόγια ηχούν παράδοξα.
‘Λάο Τσε – Ταό Τε Κίνγκ (78)
Το βιβλίο του λόγου και της φύσης’
Απόδοση: Γιώργος Αλεξάκης
Ελευθερία Καζαντζή
