Λέγοντας κίνητρο εννοούμε τη ψυχική ώθηση για να ξεκινήσει ή να συνεχίσει κάποιος μια πολεμική τέχνη. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και τις περισσότερες φορές τα κίνητρα του είναι περισσότερα από ένα. Σε μια προσπάθεια να γενικεύσουμε τα κίνητρα τα διακρίνουμε σε εξωτερικά και εσωτερικά. Τα εξωτερικά κίνητρα(Extrinsic Motivation) στις πολεμικές τέχνες που έχουν αγώνες μπορεί να είναι ένα μετάλλιο, χρηματικό έπαθλο, μια πρόκριση σε ένα μεγάλο τουρνουά.
Στις μη αγωνιστικές τέχνες μπορεί να είναι μια αλλαγή ζώνης,η μαύρη ζώνη σαν μια ξεχωριστή κατηγορία, η αλλαγή στολής μετά από κάποια χρόνια εξάσκησης (πχ Χακάμα στο Αϊκίντο). Αυτού του είδους κίνητρα ονομάζονται “Επίτευξης” (Achievement Motivation).Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο προηγούμενο γιατί παρουσιάζεται το φαινόμενο εγκατάλειψης της τέχνης όταν επιτευχθεί ο στόχος.
Τα εσωτερικά κίνητρα (Intrinsic Motivation) είναι περισσότερα, δυνατότερα και μεγαλύτερης διάρκειας. Μπορούν να συνυπάρχουν με εξωτερικά κίνητρα και με αυτό τον τρόπο η ψυχική παρακίνηση (Motivation) να είναι μεγαλύτερη. Τα εσωτερικά κίνητρα είναι: Τόνωση της εξωτερικής μας εικόνας. Είναι η εικόνα η οποία πιστεύουμε ότι έχουν οι άλλοι για εμάς. Το χάσιμο κιλών η σύσφιξη που έχει επιτευχθεί από τις πρώτες κιόλας μέρες που ξεκινάμε μας κάνει να αισθανόμαστε ωραία με το σώμα μας.
Όσο και αν φαίνεται περίεργο είναι από τα πρώτα κίνητρα για να ξεκινήσουμε την ενασχόληση με τις πολεμικές τέχνες. Θα πίστευε κάποιος ότι ανήκει στα εξωτερικά κίνητρα αλλά η εξωτερική μας εικόνα έχει άμεσο αντίκτυπο στον ψυχισμό μας.
Μάθηση. Η πολεμικές τέχνες έχουν μεγάλο όγκο γνώσεων και αυτό μπορεί να τις κάνει ιδιαίτερα ελκυστικές. Τεχνική, εθιμοτυπία, γλώσσα, συμπεριφορά, τρόπος ζωής, είναι μερικά στοιχεία από ένα πλήρες πακέτο που προσφέρει οποιαδήποτε σοβαρή πολεμική τέχνη. Το γεγονός ότι πρόκειται για σπουδή η οποία διαρκεί μια ζωή είναι ισχυρό κίνητρο για το σύγχρονο άνθρωπο ο οποίος αντιλαμβάνεται ότι χρειάζεται μια σωστή επένδυση του ελεύθερου χρόνου του.
Η αποδοτικότερη εκμετάλλευση αυτού του χρόνου καλλιεργεί ένα τρόπο ζωής με τον οποίο δίνει νόημα, σημασία, αγάπη και στον αναγκαίο χρόνο (ο χρόνος εργασίας).
Υγεία. Στους ενήλικες αποτελεί πρωτεύον κίνητρο. Αν και ο όρος υγεία είναι πολύ γενικός συνήθως μιλάμε για τη σωματική ευρωστία η οποία στις πολεμικές τέχνες έρχεται ταυτόχρονα με τη μάθηση, αρά ο χρόνος κιλά ευκολότερα από ένα γυμναστήριο, πετυχαίνοντας εξίσου καλά αποτελέσματα. Στο σύγχρονο τρόπο εκμάθησης πολεμικών τεχνών δε θα συναντήσουμε εξαντλητικές προπονήσεις για τη ψυχή και το σώμα αλλά μια προοδευτική ανάπτυξη όλων των παραμέτρων που περικλείονται μέσα τους. Ο δάσκαλος παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των μαθητών και αναλύει λεπτομερώς τις αντιδράσεις που παίρνει από αυτούς. Αντιλαμβάνεται πρώτος σημάδια κόπωσης της τάξης την οποία οδηγεί με ασφάλεια στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Η πολεμική τέχνη είναι τρόπος ζωής που μέσα της περικλείει την άσκηση και τη σωστή διατροφή.
Φυγή από τη καθημερινότητα. Τα τελευταία χρόνια αποτελεί, μαζί με την υγεία, το σημαντικότερο κίνητρο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ενήλικων μαθητών επιλέγουν την πολεμική τέχνη από την αποξένωση και το αλκοόλ. Η πολεμική τέχνη σαν σύστημα εκμάθησης περιλαμβάνει, εθιμοτυπικό, τοπική γλώσσα, τεχνική και τόσα άλλα όπου για να μπορέσει κάποιος να τα γνωρίσει θα πρέπει να αποκλείσει οποιαδήποτε δεύτερη σκέψη. Έτσι από τη πρώτη κιόλας προπόνηση διαπιστώνεται μια αυτόματη εγκεφαλική λειτουργία που έχει να κάνει με αποκλεισμό όλων των προηγούμενων σκέψεων. Επειδή οι πληροφορίες μέσα σε μια τάξη πολεμικών τεχνών είναι πολλές και σε διαφορετικά επίπεδα ο εγκέφαλος σταματά προσωρινά τις μέχρι τότε σκέψεις σε μια προσπάθεια να προσλάβει όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία. Βγαίνοντας από μια σχολή θα διαπιστώσετε ότι ο τρόπος που αντικρίζετε τους καθημερινούς προβληματισμούς είναι διαφορετικός. Ο λόγος είναι γιατί έχετε πετύχει ίσως για μοναδική φορά να κάνετε μια επανεκκίνηση σε ένα σύστημα που τις περισσότερες φορές δε σταματά να σκέφτεται το ίδιο πράγμα ούτε στον ύπνο του.
Κοινωνικοποίηση. Στην εποχή αποξένωσης που ζούμε η πολεμική τέχνη είναι μια όαση στην έρημο της ατομικής προπόνησης σε ένα γυμναστήριο. Σε ένα Ντότζο δημιουργούνται φιλίες τις οποίες ενώνουν κοινές αντιλήψεις ή κοινά κίνητρα. Ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης αυτοί οι άνθρωποι ασκούνται, ανταλλάσσουν απόψεις και αισθάνονται αποδοχή από τα άλλα μέλη. Η ένταξη ενός μέλους σε μια τέτοια ομάδα μπορεί να γίνει η αιτία για συνέχιση της δραστηριότητας ακόμα και αν όλα τα άλλα κίνητρα δεν υφίστανται.
Διαχείριση άγχους. Οι πολεμικές τέχνες δημιουργήθηκαν μέσα σε μάχες. Κάθε φαινομενικά άνισος αγώνας με νίκη του “ασθενέστερου” δημιουργούσε προϋποθέσεις για δημιουργία πολεμικής τέχνης. Η διαχείριση του φόβου του θανάτου ήταν πρωτεύων στοιχείο κάθε πολεμικής τέχνης κατά τη δημιουργία της. Η πάλη μέχρι τελικής πτώσεως και η λύση οποιασδήποτε άσχημης κατάστασης στο άμεσο παρών, ζωτικής σημασίας. Όποια πολεμική τέχνη και αν επιλέξετε να είστε σίγουρος ότι από το πρώτο εξάμηνο θα είστε σε θέση να διαχειρίζεστε καταστάσεις που παλιότερα σας φαίνονταν άλυτες και απλησίαστες. Το άγχος που υπάρχει στην κοινωνία είναι για όσους ασχολούνται με πολεμικές τέχνες μια δημιουργική άσκηση επίλυσης προσωπικών, οικογενειακών και επαγγελματικών συγκρούσεων-προβλημάτων. Σε κάποιον που ασχολείται χρόνια με πολεμική τέχνη το άγχος είναι ένας παραγωγικός σύμμαχος εξεύρεσης τρόπων και λύσεων φαινομενικά άλυτων εκκρεμοτήτων. Όσο και αν ακούγεται περίεργο οι πολεμικές τέχνες δεν επέτρεπαν την ενασχόληση με πνευματικούς δρόμους οι οποίοι δίδασκαν την αποδοχή του θανάτου (πχ Βουδισμός). Ο γνήσιος πολεμιστής φοβόταν το θάνατο, γνώριζε ότι ο αντίπαλος μπορεί να έχει αριθμητική υπεροχή και αγωνιζόταν με όση δύναμη και τέχνη είχε με σκοπό να νικήσει. Αυτή είναι η ουσία των πολεμικών τεχνών. Η εξέλιξη της τέχνης με σκοπό τη νίκη του αντιπάλου αλλά και του ίδιου μας του εαυτού όπου μέχρι πριν λίγο πίστευε ότι θα μπορούσε να χάσει.
Τα κίνητρα που ωθούν κάποιον να ασχοληθεί με τις πολεμικές τέχνες είναι πολλά και εξίσου σημαντικά. Σίγουρα έμειναν πολλά εκτός από το παρών άρθρο για να μη δημιουργήσουν έριδες στο αναγνωστικό κοινό (πχ ο δάσκαλος σαν κίνητρο εγγραφής ή διακοπής). Αναφέρθηκαν όμως όσα πραγματικά αξίζει να σταθούμε με βάση τις καταστάσεις που ζούμε. Εξάλλου η προσαρμογή μας σε οποιοδήποτε περιβάλλον αποτελεί κίνητρο εκμάθησης της πολεμικής τέχνης.
Νίκος Κορρές
