Είναι η πρώτη φορά που καταπιάνομαι στον πανελλήνιο οδηγό πολεμικών τεχνών με συγκεκριμένη πολεμική τέχνη. Το θάρρος για αυτό το παράτολμο εγχείρημα πηγάζει από το γεγονός ότι ασχολούμαι με αυτήν σαν μαθητής πάνω από δεκαπέντε χρόνια. Θα ήθελα λοιπόν να εξαντλήσετε την ευγένεια σας για τυχών λάθη ή παραλείψεις από κάποιον σαν εμένα που το μόνο που έχει αποκομίσει είναι μια μικρή εμπειρία εκμάθησης από δασκάλους και σεμινάρια. Δε χρησιμοποιώ το άρθρο για να εκθέσω πρόσωπα και καταστάσεις, απλώς προβάλω μια άποψη που ακόμα και αν διαφωνείτε θα σας βάλει σε σκέψη πάνω στο αϊκίντο που κάνετε.
Το αϊκίντο έχει καταβολές στο παρελθόν της Ιαπωνίας. Ο ιδρυτής της Μοριχέι Ουεσίμπα χρησιμοποιώντας την εκπαίδευση του στις πολεμικές τέχνες, το χαρακτήρα του, τις θρησκευτικές καταβολές του καθώς και το πολιτικό-οικονομικό κλίμα της εποχής δημιούργησε μια πολεμική τέχνη η οποία μοιάζει με “βάση δεδομένων” σε ένα υπολογιστή. Το λειτουργικό της βάσης αυτής αλλάζει ανάλογα με τις ανάγκες του χρήστη με την ίδια ευκολία που δοκιμάζει Linux ή Windows. Το στυλ που θα ακολουθήσεις είναι το στυλ που σου ταιριάζει.
Ας επιστρέψουμε όμως στον ιδρυτή ο οποίος κατά τη διάρκεια της ζωής του έβλεπε τη τέχνη του να εκτελείται με διαφορετικούς τρόπους. Τρανταχτά παραδείγματα είναι οι δάσκαλοι τους οποίους χρησιμοποίησε σαν αρχη-εκπαιδευτές στο Ντότζο που είχε χτίσει δίπλα από το σπίτι του στην Ιβάμα. Ο πρώτος ήταν ο Τόχεϊ Σένσεϊ ο οποίος είχε στραμμένο το ενδιαφέρον του στην ανάπτυξη της εσωτερικής ενέργειας (KI) δια μέσω του αϊκίντο. Στενός μαθητής του Νακαμούρα ο οποίος ήταν ο ιδρυτής της ιαπωνικής γιόγκα ο Τόχεϊ έστρεφε το ενδιαφέρον των μαθητών σε μια εσωτερική διάσταση η οποία καλλιεργείτο μέσα από ασκήσεις γιόγκα και τεχνικών αϊκίντο. O Ουεσίμπα επηρεάστηκε από αυτή τη διδασκαλία σε τέτοιο βαθμό που έλεγε ότι το αϊκίντο δε θα ήταν έτσι όπως το ξέρουμε χωρίς την εμφάνιση του Τόχεϊ. Ο ίδιος ο ιδρυτής παρουσίαζε ασκήσεις Κι κατά τη διάρκεια επιδείξεων σε ευρύ κοινό.
Όταν ο Τόχεϊ πήγε να ξεκινήσει το αϊκίντο στην Αμερική ο επόμενος εκπαιδευτής στο Ιβάμα Ντότζο ανέλαβε ο Σαϊτο. Χωρικός από τη περιοχή ο ίδιος φημιζόταν για τη τρομερή μυϊκή του δύναμη. Δε συγκινούνταν από τη θεωρία της εσωτερικής ανάπτυξης, αφού όπως έλεγε “Ας προσπαθήσει όποιος θέλει να μου κάνει νίκιο με Κι”. Πίστευε ότι η ανάπτυξη του αϊκίντο οφείλει να περάσει μέσα από κάθε λεπτομέρεια της τεχνικής και να επαναληφθεί τόσες φορές αργά έτσι ώστε η τεχνική να είναι εφαρμόσιμη σε οποιαδήποτε επίθεση και με όποιο τρόπο και αν γίνει (δυνατά, γρήγορα). Ασκήθηκε με τον ιδρυτή σε σωματικές ασκήσεις που σκοπό είχαν να δυναμώσουν τους μυς εκείνους που παίρνουν μέρος στις περισσότερες τεχνικές. Επιπλέον τακτοποίησε την ύλη των όπλων κάτω από τη συνεχή καθοδήγηση του ιδρυτή. Ο ιδρυτής έδειχνε πλέον περισσότερες φόρμες όπλων πιέζοντας όσους έρχονταν στην Ιβάμα για να μαθητεύσουν να γυμνάζουν μυαλό και σώμα με αδιάκοπες σωματικές ασκήσεις και φόρμες όπλων με στόχο να γίνει αποτελεσματικότερη η τέχνη. Το αϊκίντο είχε αλλάξει μορφή και πάλι. Όσοι έβλεπαν τον ιδρυτή τα τελευταία είκοσι χρόνια διαπίστωναν με έκπληξη ένα διαφορετικό τρόπο προπόνησης. Η ανάπτυξη του Κι είχε αντικατασταθεί από την τελειοποίηση των τεχνικών και την αποτελεσματικότητα τους.
Η προσαρμογή του ιδρυτή σε διαφορετικές προσεγγίσεις της τέχνης είναι άξια σκέψης πάνω στο ποιο στυλ είναι καλύτερο. Πιστεύω ότι και ο ίδιος σε μια προσπάθεια εξάπλωσης της τέχνης του προσάρμοζε τη σκληρότητα των τεχνικών ανάλογα με τους μαθητές. Από εξιστορήσεις μαθητών ανακαλύπτουμε ότι ο τρόπος που δίδαξε στο Τόκιο, μια μεγαλούπολη με υψηλό κοινωνικό υπόβαθρο μαθητών (γιατροί, δικηγόροι) ήταν τελείως διαφορετικός από τον τρόπο που δίδασκε στην κατοικία του στην Ιβάμα όπου η πλειονότητα των μαθητών ήταν αγρότες ή άνθρωποι με χειρωνακτικές εργασίες. Ακόμα δε πρέπει να ξεχνάμε τις επιδείξεις που έχουν διασωθεί και βλέπουμε μέχρι σήμερα οι οποίες δε έχουν σχέση σε τίποτα από αυτά τα οποία δίδασκε.
Διαβάζοντας τα ανωτέρω συμπεραίνουμε ότι για να έχουμε πλήρη εικόνα της τέχνης θα πρέπει να εκπαιδευτούμε σε διαφορετικά στυλ της τέχνης. Μόνο με αυτό το τρόπο μπορούμε να έχουμε μια σαφή εικόνα, αφού φυσικά προσθέσουμε και το κομμάτι της θρησκείας που διακατείχε τον ίδιο σε όλη τη διαδρομή του.
Χωρίς να θέλω να κρίνω κανένα στυλ θα ήθελα να θέσω μερικές ερωτήσεις η οποίες θα σας βοηθήσουν να διαπιστώσετε ορισμένα πράγματα πάνω στο σύγχρονο τρόπο προσέγγισης του αϊκίντο και θα βοηθήσουν να επιλέξετε το σωστό χώρο προπόνησης σας.
1- Αν η λέξη αϊκίντο σημαίνει “Η τέχνη της αρμονίας και του πνεύματος (ή της ενέργειας)” που υπάρχει αναφορά για πολεμική τέχνη;
2- Ο κύριος σκοπός της προπόνησης είναι η εναρμόνιση του επιτιθέμενου με τον αμυνόμενο ή η εκμάθηση της τεχνικής κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη; Αν ισχύει το δεύτερο από ποιο επίπεδο ξεκινά η εκμάθηση της;
3- Η εκμάθηση μιας τεχνικής προϋποθέτει ότι ο επιτιθέμενος πάντοτε συνεργάζεται; Αν δε συμβαίνει αυτό μπορεί να επιτευχθεί η εκμάθηση;
4- Ο ιδρυτής του αϊκίντο δίδασκε όπλα. Αυτά που διδάσκει ο επίσημος δάσκαλος σας σήμερα είναι τα ίδια ή κάποια άλλης σχολής σπαθιού ή κονταριού;
5- Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ ένοπλων και άοπλων τεχνικών; Αν πιστεύετε το δεύτερο πως μπορεί κάποιος να βρίσκει σύνδεση μεταξύ άοπλων τεχνικών που δίδαξε ο ΜοριχέΙ Ουεσίμπα και ένοπλων τεχνικών που δίδαξε ένας άλλος δάσκαλος;
6- Πιστεύετε ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ ηθικών αρχών και τρόπου ζωής με το αϊκίντο και αν ναι πως γίνεται να ζεις κάτω από τις αρχές του αϊκίντο σήμερα;
Συνεχίζοντας τις ερωτήσεις θα απευθυνθώ σε δασκάλους του αϊκίντο.
7- Πότε πήρατε μέρος για τελευταία φορά σε προπόνηση σαν μαθητής;
8- Πως νιώσατε αν σας διόρθωσε ο δάσκαλος;
9- Είχατε το ίδιο υπέροχο συναίσθημα ικανοποίησης στο τέλος της προπόνησης όπως όταν είσαστε μόνο μαθητής;
10- Νιώθετε ότι γνωρίζετε όσες τεχνικές διδάσκετε;
11- Πιστεύετε ότι υπάρχουν τεχνικές στις οποίες έχετε εκπαιδευτικό κενό; Αν δε πιστεύετε κάτι τέτοιο μπορείτε να αντεπεξέλθετε επαρκώς σε οποιαδήποτε ταχύτητα ή δύναμη της συγκεκριμένης επίθεσης της οποίας νιώθετε ότι γνωρίζετε επαρκώς;
12- Για να εκτελέσετε σωστά μια τεχνική εφαρμόζετε όσα έχετε μάθει στο αϊκίντο ή σε κάποια άλλη τέχνη την οποία γνωρίζετε;
13- Διδάσκετε την ειλικρίνεια, τη τόλμη και πολλά άλλα υπέροχα ψυχικά χαρακτηριστικά, εσείς εκπαιδεύεστε πάνω σε αυτά;
14- Διδάσκετε με ποιόν τρόπο αυτά τα χαρακτηριστικά βοηθούν την εκμάθηση του αϊκίντο;
Τελειώνοντας θέλω να παρουσιάσω τη δική μου άποψη στο θέμα. Δεν έχει καμία σημασία το στυλ που εκπαιδεύεσαι αν είναι σκληρό, στατικό ή μαλακό και αέρινο, σημασία έχει να μπορείς να απαντήσεις με θάρρος και σωστά σε όλες τις ερωτήσεις. Αν αυτές δημιουργούν αμφιβολίες, αμφισβητήσεις ή χρειάζονται επεξηγήσεις για να απαντηθούν τότε θα πρέπει να αναζητήσεις διαφορετικό δρόμο.
Νίκος Κορρές
