Είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι πολεμικές τέχνες αλλάζουν τη ζωή μας. Από τη πρώτη μέρα ενασχόλησης κατανοούμε ότι η αποτελεσματική εφαρμογή της απαιτεί σωματικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά τα οποία είτε εμφανίζονται με το πέρασμα των ετών, είτε διαμορφώνονται. Τα χαρακτηριστικά αυτά θα μεταβάλουν την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και την κοινωνία καθώς και την εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι μεγάλοι δάσκαλοι μίλησαν πρώτα για τη σημασία του καθαρού πνεύματος και θεωρούσαν αυτό προαπαιτούμενο για τη κατανόηση της πολεμικής γνώσης. Η πολεμική τέχνη δεν είναι μόνο μια σειρά τεχνικών αλλά στάση ζωής. Υπεύθυνος για τη μετάδοση της είναι ο δάσκαλος.Από τη στιγμή που ο δάσκαλος είναι υπεύθυνος για ένα μέρος του χαρακτήρα του μαθητή καταλαβαίνουμε τη σημασία και το βάρος που επωμίζεται.
Στο παρόν άρθρο του Οδηγού θα δανειστώ την ιστορία του Μαχάτμα Γκάντι που ο μύθος τον ήθελε σαν τον άνθρωπο με τη δυνατότερη πειθώ. Κάποτε μια μητέρα του πήγε το γιό της ο οποίος έτρωγε πολύ ζάχαρη και δε μπορούσε να τον πείσει να τη σταματήσει. Ο Γκάντι κοίταξε το μικρό και έμεινε σιωπηλός. Ζήτησε από τη μητέρα να επιστρέψουν σε αυτόν σε δυο εβδομάδες. Όταν έφτασαν για δεύτερη φορά μπροστά του, εκείνος είπε ¨Σταμάτα να τρως ζάχαρη¨. Η μητέρα απορημένη ρωτά ¨για ποιο λόγο χρειάστηκαν δυο εβδομάδες για να τους πεις κάτι το οποίο μπορούσες να του πεις από τη πρώτη φορά;¨ και εκείνος αποκρίθηκε ¨γιατί πριν δυο εβδομάδες έτρωγα και εγώ ζάχαρη¨. H διδασκαλία της πολεμικής τέχνης έρχεται μέσα από το παράδειγμα ζωής του ίδιου του δάσκαλου. Τα λόγια είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι της τέχνης, το οποίο λειτουργεί για να ενδυναμώσει την εικόνα του δασκάλου απέναντι στο μαθητή.
Το πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι όταν διαταράσσεται αυτή η εικόνα. Μη ξεχνάμε ότι ο δάσκαλος είναι ενεργό μέλος της κοινωνίας, αυτό σημαίνει ότι είναι όπως όλοι μας, αποδέκτης της γενικότερης κρίσης που διανύουμε. Πως για παράδειγμα θα μιλήσει αυστηρά σε ένα μαθητή, με κίνδυνο εκείνος να φύγει, όταν ο δάσκαλος έχει απολυθεί από την εργασία του και μοναδικό του έσοδο είναι οι ελάχιστοι μαθητές του; Πως μπορεί να έχει διαύγεια και να συμβουλεύει με επιτυχία, όταν ο ίδιος αντιμετωπίζει περισσότερα προβλήματα; Ο ρόλος του δασκάλου σε αυτό το τομέα είναι πολύτιμος και δύσκολα επιτεύξιμος. Θα πρέπει να παραμερίσει τα προσωπικά προβλήματα και με οποιοδήποτε κόστος να είναι ειλικρινής και να συμβουλέψει σωστά το μαθητή του χωρίς να σκέφτεται οποιοδήποτε κόστος. Εξάλλου το όφελος είναι έμμεσο. Ο δάσκαλος αποκτά καλή φήμη και έχει με τον καιρό περισσότερους μαθητές.
Επειδή το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων οι οποίοι ασχολούνται με τις πολεμικές τέχνες ανήκουν στο εργατικό δυναμικό θεωρώ ότι και ο δάσκαλος θα πρέπει να ανήκει εκεί. Αμφιβάλλω στο κατά πόσο ένας δάσκαλος είναι αξιόπιστος όταν είναι αποτραβηγμένος αποκλειστικά στη τέχνη του και μάλιστα στις μέρες μας. Είναι βέβαιο ότι από τη θέση του λειτουργεί έμμεσα, εμψυχώνοντας και ψυχαγωγώντας. Θεωρώ όμως ότι δε μπορεί να συλλάβει το γενικότερο αίσθημα αβεβαιότητας και ανέχειας. Δεν έχει τη δυνατότητα να αντιληφθεί σε βάθος το πρόβλημα, χάνοντας τελικά την επαφή του με το μαθητή.
Στους χώρους μας παρατηρούνται άνθρωποι που λόγω υπέρμετρης αυτοπεποίθησης, εγωπάθειας, μεγαλομανίας, ναρκισσισμού επιλέγουν να γίνουν δάσκαλοι πολεμικών τεχνών. Αποφασίζουν να αποφύγουν οποιαδήποτε άλλη εργασία η οποία τους κάνει να αισθάνονται μειονεκτικά π.χ σαν υπάλληλοι, έτσι επιλέγουν να κερδίζουν την αναγνώριση και το σεβασμό που τους δίνει η κοινωνία των πολεμικών τεχνών. Δυστυχώς δεν υπάρχει κανένας τρόπος σε καμία πολεμική τέχνη όπου ελέγχεται ο χαρακτήρας όσων διδάσκουν. Κάθε άνθρωπος επιλέγει να μένει στη κοινωνική ομάδα η οποία τον κάνει να αισθάνεται καλά. Παρόλα αυτά για λόγους οικονομικών κυρίως συνθηκών ένας υγιής χαρακτήρας μπορεί να είναι ενσωματωμένος σε περισσότερες ομάδες οι οποίες εξασφαλίζουν σε αυτόν την οικογένεια του οικονομική σταθερότητα. Όταν η επιλογή έχει μοναδικό κριτήριο την εξουσία και την αποφυγή της εργασίας με οποιοδήποτε κόστος για αυτόν και την οικογένεια του, τότε μιλάμε για νοσηρές προσωπικότητες που πρέπει σαν μαθητές να απομακρυνόμαστε άμεσα.
Στον αντίποδα και εξίσου νοσηρό, είναι όταν η πολεμική τέχνη γίνεται αποκλειστικά και μόνο με σκοπό το ανεξέλεγκτο χρηματικό κέρδος. Σε αυτή τη περίπτωση χάνεται κάθε ίχνος αγωγής και ο μαθητευόμενος απλά εκτελεί ασκήσεις και πληρώνει τη συνδρομή του. Σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει μετάδοση της τέχνης γιατί εξορισμού η αγωγή περιλαμβάνει αυστηρότητα που σκοπός της είναι να καλλιεργήσει την ταπεινότητα και τη ρεαλιστικότητα. Υπάρχουν πολλές στιγμές στη ζωή του μαθητευόμενου όπου ο δάσκαλος γίνεται ο άνθρωπος που του παρουσιάζει όλα όσα προσπαθεί να καλύψει σε τεχνικές ή ψυχικές αδυναμίες. Πολλές φορές ο μαθητής σε εκείνο το σημείο εγκαταλείπει τη τέχνη. Ο δάσκαλος γνωρίζει αυτή τη πιθανότητα αλλά δε κάνει πίσω γιατί αυτό είναι μέρος της διδασκαλίας, όσοι συνεχίσουν θα είναι αντάξιοι του μεγέθους της τέχνης. Κάθε δάσκαλος είναι ένας αγωγός της τέχνης και αυτό είναι το μοναδικό κίνητρο του.
Ο ρόλος του δασκάλου στο κοινωνικό σύνολο είναι μεγάλος. Έχοντας οξυμένες τις αισθήσεις του θα πρέπει να αντιλαμβάνεται τις κοινωνικές ανακατατάξεις και να προσαρμόζεται ανάλογα στις περιστάσεις που δημιουργούνται. Ο μαθητής θα πρέπει να παραδειγματίζεται από ένα άνθρωπο ο οποίος έχει τους ίδιους προβληματισμούς και ανάγκες με αυτόν και μέσα από τη πολεμική τέχνη έχει μάθει να αντιμετωπίζει οποιαδήποτε δυσκολία.
Νίκος Κορρές
