Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια τεράστια οικονομική και πολιτική κρίση η οποία έχει δημιουργήσει προβλήματα σε όλους τους τομείς της κοινωνίας. Οι επιπτώσεις της στην υγεία είναι οι σημαντικότερες. Λέγοντας υγεία εννοούμε μια σειρά από σωματικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς παράγοντες οι οποίοι συνθέτουν την έννοια αυτή και όχι απλά την παρουσία ή όχι νόσου. Λέγοντας ότι είμαστε ψυχολογικά υγιής εννοούμε ότι αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας, με το ρόλο μας στη κοινωνία και με τις σχέσεις μας. Είναι αναμφισβήτητο λοιπόν ότι ο ψυχολογικός τομέας σε όλη τη κοινωνική διαστρωμάτωση είναι διαταραγμένος. Το αν θα παρουσιαστεί κάποια συμπτωματολογία έχει άμεση σχέση με το πόσοι ακόμα παράγοντες θα επηρεάσουν τη ψυχοσύνθεση του ατόμου. Ένας παράγοντας που επηρεάζει σημαντικά είναι η πτώση του βιοτικού επιπέδου, δηλαδή η μείωση όλων όσων χρειάζεται ένας άνθρωπος για να διατηρεί μια καλή ποιότητα ζωής. Ένας τομέας από τις δεκάδες ψυχολογικές διαταραχές είναι οι διατροφικές. Παραβλέποντας το κομμάτι της κακής ποιότητας σίτισης λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων θα σταθούμε στην αντίπερα όχθη, την Υπερφαγία.
Η Υπερφαγία μπορεί να εμφανισθεί ως σύμπτωμα σε ασθένειες όπως είναι οι ορμονικές διαταραχές, Σακχαρώδης διαβήτης, σε ψυχολογικές διαταραχές όπως είναι η βουλιμία, μετά από αυστηρές δίαιτες, νηστείες, λήψη φαρμάκων ή και σαν αυτούσια νόσος. Η τελευταία είθισται να χαρακτηρίζεται με τον όρο συναισθηματική υπερφαγία.
Λέγοντας υπερφαγία εννοούμε τη λήψη μεγαλύτερης ποσότητας τροφής από το φυσιολογικό μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα (υπερφαγικές κρίσεις), και ταυτόχρονα την απουσία ελέγχου της κατανάλωσης. Οι τροφές που συνήθως καταναλώνονται είναι πλούσιες σε λιπαρά με αποτέλεσμα να εκκρίνονται στον οργανισμό ουσίες που προκαλούν χαλάρωση και καλή διάθεση (ντοπαμίνη). Αμέσως μετά παρατηρείται δυσφορία, αίσθηση αηδίας και έντονη θλίψη για το υπερφαγικό επεισόδιο. Γίνεται αντιληπτό ότι συχνές κρίσεις θα οδηγήσουν στη παχυσαρκία. Ψυχολογικές έρευνες δείχνουν ότι το άγχος είναι μια από τις κύριες αιτίες της υπερφαγίας. Η τροφή μπορεί να γίνει αυτό που αναζητά κάποιος όταν αδυνατεί να αναγνωρίσει πιθανές αιτίες ψυχολογικής φόρτισης, δηλαδή από τη στιγμή που δε μπορώ να βρω τι φταίει ανακαλύπτω μια ανάγκη που μπορώ άμεσα να καλύψω.
Οι επιπτώσεις της υπερφαγίας στην εξωτερική εμφάνιση, όταν δε υπάρχουν αντισταθμιστικές ενέργειες όπως η άσκηση, δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο. Το γεγονός της αύξησης βάρους δημιουργεί περισσότερο άγχος και αυτό με τη σειρά του περισσότερες υπερφαγικές κρίσεις, χωρίς να αναγνωρίζεται τη στιγμή της βρώσης ότι η αιτία του άγχους είναι η αύξηση των κιλών. Πολλές φορές οι υπερφαγικοί καταφεύγουν σε δίαιτες οι οποίες όσο καλά δομημένες και να είναι δε μπορούν να έχουν αποτέλεσμα στη πρωτογενή ψυχολογική αιτία που προκάλεσε την αύξηση βάρους. Επιπλέον οι περιορισμοί των διαιτολογίων από γευστικές απολαύσεις μπορεί να επιτείνουν το άγχος και οι υπερφαγικές κρίσεις εν μέσω διαίτης να είναι συχνότερες.
Άμεση αντιμετώπιση είναι η επίσκεψη σε ένα ψυχολόγο. Αυτός θα διαγνώσει την αιτία των κρίσεων και θα βοηθήσει στην έγκυρη θεραπεία. Η επίσκεψη στο ψυχολόγο θα πρέπει στις μέρες μας να παρομοιαστεί με την επίσκεψη σε ένα παθολόγο. Όπως προαναφέραμε λέγοντας υγεία εννοούμε και την ψυχολογική ευεξία, άρα όταν διαταράσσεται θα πρέπει να αναζητούμε θεραπεία. Ταυτόχρονα η εγγραφή σε μια πολεμική τέχνη μπορεί να επιφέρει συνδυαστικά το μέγιστο αποτέλεσμα.
Τα οφέλη των πολεμικών τεχνών στον ψυχισμό είναι αναρίθμητα. Κατ’ αρχήν η απεμπλοκή από την καθημερινότητα και η ενασχόληση με μια δραστηριότητα όπως η πολεμική τέχνη η οποία απαιτεί τη μεγαλύτερη δυνατή συγκέντρωση για την επίτευξη σωματικών ασκήσεων, στάσεων, φόρμας δημιουργεί την αίσθηση, μετά το τέλος της προπόνησης, ότι επαναπροσδιορίζουμε τις καταστάσεις που βιώνουμε έξω από το χώρο αυτό. Το μυαλό μας κάνει μια ¨επανεκκίνηση¨ διορθώνοντας μικρά λάθη που είχαν δημιουργηθεί με τα προβλήματα της καθημερινότητας.
Η αγχολυτική εισφορά της πολεμικής τέχνης έγκειται στη κύρια διδασκαλία όλων των πολεμικών τεχνών, τη μη μετάθεση. Όπως έλεγε ο ιδρυτής του Aikido Morihei Ueshiba ¨Νίκη εδώ και τώρα¨ που σημαίνει ότι κάθε πρόβλημα που προκύπτει θα πρέπει άμεσα να επιλύεται. Ένας από τους λόγους που οδήγησαν τη χώρα μας στη σημερινή κατάσταση είναι η αναβλητικότητα και η απουσία άμεσων λύσεων στα προβλήματα του παρελθόντος.
Η πολεμική τέχνη διδάσκει την ειλικρινή και άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων χωρίς μεγαλοποιήσεις ή σμικρύνσεις, με αυτό τον τρόπο το άγχος γίνεται πάθος για άμεση επίτευξη στόχων. Η αναγνώριση και αντιμετώπιση του προβλήματος, χωρίς μεταθέσεις των ευθυνών σε άλλους, είναι ένα χαρακτηριστικό των γνήσιων πολεμικών τεχνών.
Η μαχητικότητα, η μη εγκατάλειψη της μάχης, η πειθαρχία, η τόλμη είναι μερικά ακόμα για τα οποία θα μπορούσαν να απασχολούν από μόνα τους ένα άρθρο. Το όφελος λοιπόν της πολεμικής τέχνης στην υπερφαγία είναι αυτονόητο. Τα ψυχολογικά οφέλη της εκπαίδευσης θα βοηθήσουν τον ασκούμενο να κατανοήσει την πραγματική αιτία των υπερφαγικών κρίσεων και σε συνδυασμό με ψυχολογική υποστήριξη η αντιμετώπιση είναι βέβαιη. Σαν τελευταία ψυχο-σωματική απολαβή των πολεμικών τεχνών θα πρέπει να αναφέρουμε το κομμάτι της σωματικής βελτίωσης που πετυχαίνεται μέσα από την εξάσκηση. Πέρα από τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης, ευκαμψίας κ.α. η εκπαίδευση στις πολεμικές τέχνες βοηθά στη βελτίωση της αυτοεικόνας μας δηλαδή της εικόνας που πιστεύουμε ότι έχουν οι άλλοι για εμάς. Αυτό με τη σειρά του έχει επιπτώσεις και στην εκτίμηση που έχουμε εμείς προς τον εαυτό μας (αυτοεκτίμηση). Αυτά συνδυαστικά θα βοηθήσουν τον υπερφαγικό να νοιώσει υγιή, δυνατό και έτοιμο να αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία.
Οι Διατροφικές διαταραχές είναι μια νέα κοινωνική μάστιγα η οποία δε πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους όσο απόμακρη και αν ακούγεται. Βουλιμία, ανορεξία, υπερφαγία, καχεξία, Pica, παχυσαρκία, είναι οι γνωστότερες και κάθε μέρα το λεξιλόγιο των διαταραχών εμπλουτίζεται με νέους όρους. Η υπερφαγία ακόμα και με τη μορφή ενός απλού επεισοδίου σίγουρα έχει συμβεί σε όλους μας, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα περαιτέρω διερεύνηση. Παρατηρείστε τον εαυτό σας και αναγνωρίστε τα λάθη, τις κακές συνήθειες και τις αιτίες που τις προκαλούν. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη νίκη από τη νίκη του κακού σου εαυτού.
Nίκος Κορρές
Διαβάστε το άρθρο του Νίκου Κορρέ
Για ποιο λόγο να ασχοληθεί κάποιος με τις πολεμικές τέχνες
