Το ίδιο το περιστατικό θα μπορούσε να περάσει εντελώς απαρατήρητο –και πιστεύω ότι αν δε ζούσαμε στην εποχή της παντοδυναμίας των σόσιαλ μίντια, πιθανότατα θα είχε περάσει. Όμως το βίντεο έκανε τον γύρο του κόσμου, αρχικά στην Κίνα και μετά έξω από αυτή και από τη στιγμή που ανέβηκε στο YouTube, πέρασε στην ιστορία: την ώρα που γράφεται το κείμενο αυτό έχει περισσότερες από 2,5 θεάσεις και αυτό δεν περιλαμβάνει τις φορές που παίχτηκε στις πλατφόρμες βίντεο εντός Κίνας. Το θέμα του; Μια αναμέτρηση μεταξύ ενός δασκάλου τάι τσι με έναν πρώην αθλητή και νυν προπονητή ΜΜΑ η οποία έληξε εντός 12 δευτερολέπτων με νίκη του δεύτερου –όσοι δεν το έχουν δει, μπορούν να το δουν
εδώ.
Λαμβάνοντας υπόψη τη βασική ιδιομορφία του περιστατικού –ότι ο δάσκαλος του τάι τσι είναι δημιουργός του στιλ το οποίο διδάσκει και συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε “θαυματοποιούς”, αυτούς δηλαδή που υποστηρίζουν ότι μπορούν να ανατρέπουν τους αντιπάλους τους χωρίς να τους αγγίζουν, απλώς και μόνο με τη δύναμη του κι τους- η συζήτηση θα μπορούσε να τελειώσει εκεί: ένας άνθρωπος με αμφίβολες ικανότητες στις πολεμικές τέχνες που διατυμπανίζει την παντοδυναμία των κλασικών πολεμικών τεχνών (τις οποίες δε διδάσκει αφού το στιλ του το έχει δημιουργήσει ο ίδιος) να κάνει μεγαλόστομες δηλώσεις και έρχεται αντιμέτωπος με τις συνέπειες των δηλώσεών του –υπάρχει λόγος να ασχοληθούμε παραπάνω; Κάποιοι θα έλεγαν ότι η ιστορία δεν είναι καν σχετική με τις πολεμικές τέχνες.
Και όντως θα ήταν έτσι. Αυτό που την κάνει ενδιαφέρουσα είναι η συνέχεια: Η Κινεζική Ένωση Γουσού δήλωσε ότι δεν εγκρίνει ιδιωτικές αναμετρήσεις και ότι τις θεωρεί ενάντιες στην ηθική του τάι τσι. Διάφορες σχολές τάι τσι έσπευσαν να πάρουν αποστάσεις δίνοντας έμφαση στην όψη της τέχνης τους που σχετίζεται με την υγεία. Και όταν ο προπονητής-νικητής της αναμέτρησης άρχισε να διακηρύσσει ότι θα συνεχίσει να προκαλεί τους δασκάλους που υποστηρίζουν ότι διαθέτουν υπερφυσικές ικανότητες, η κοινή γνώμη στράφηκε εναντίον του –κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς έγινε (αν και ένα μέρος από τον αντίκτυπο στα κινεζικά SNS έφτασε και ως τη Δύση) όμως ο προπονητής έκανε στροφή 180 μοιρών, δήλωσε ότι η καριέρα του καταστράφηκε, ότι δεν πρόκειται να κάνει άλλο θόρυβο και ότι πρόκειται να αρχίσει να μελετάει κλασικές τέχνες.
Η φημολογία που κυκλοφόρησε στο Ίντερνετ, θέλει τον προπονητή να βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα κατεστημένο και μια βιομηχανία, ούτως ειπείν, που έχει μεγάλη δύναμη στην Κίνα: καθώς ο πολύς κόσμος (και ειδικά εκτός Κίνας) δεν μπορεί να αντιληφθεί τις διαφορές μεταξύ ενός αυτοσχέδιου “δασκάλου” και ενός πραγματικού, ένα πλήγμα στο ανορθόδοξο τάι τσι μπορεί να εξελιχθεί σε πλήγμα στο ορθόδοξο και αυτό μπορεί να αποβεί προβληματικό και για τον τουρισμό της χώρας και για τις εξαγωγές της και για την εικόνα της “ήπιας δύναμης” που θέλει να καλλιεργήσει. Και παρότι δεν ξέρω κινεζικά ώστε να μπορώ να παρακολουθήσω τις πρωτογενείς πηγές, γνωρίζοντας πώς λειτουργούν τα πράγματα αυτά στην Ιαπωνία, δε δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι μπορεί όντως το πρόβλημα να είναι αυτό.
Δε θα έπρεπε ωστόσο να είναι: οι τσαρλατάνοι δε θα έπρεπε να σχετίζονται με τις κανονικές πολεμικές τέχνες και η ήττα κάποιου από αυτούς δε θα έπρεπε να αντανακλά στους κανονικούς δασκάλους πολεμικών τεχνών. Δεν είμαι δάσκαλος και δεν ασχολούμαι με τις κινεζικές πολεμικές τέχνες όμως αντίστοιχα περιστατικά συμβαίνουν και στον κόσμο των ιαπωνικών και ουδέποτε αισθάνθηκα ότι κάποιο από τα περιστατικά αυτά σχετίζεται με αυτό που κάνω και, στο μέτρο που αυτό σημαίνει κάτι, την άποψη αυτή συμμερίζονταν όλοι ανεξαρτήτως οι δάσκαλοί μου, Έλληνες και μη. Αν κάποιοι εκτός πολεμικών τεχνών θεωρούν ότι είμαστε όλοι το ίδιο, αυτό είναι πρόβλημα δικό τους και όχι δικό μας· όταν φερόμαστε σαν να είναι, του δίνουμε υπόσταση.
Επιπλέον, μην δηλώνοντας ευθαρσώς ότι ο “δάσκαλος” του τάι τσι δεν ήταν παρά απατεώνας, η κοινότητα των κλασικών κινεζικών πολεμικών τεχνών ανοίγει την πόρτα σε μια συζήτηση (που δεν είναι απαραίτητο να περιοριστεί στα λόγια!) σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους – τη συζήτηση δηλαδή που εν προκειμένω δοκίμασε να ξεκινήσει, αν και μάλλον άκομψα, ο προπονητής ΜΜΑ. Ένα μεγάλο μέρος των σχολίων που μπορεί να βρει κανείς στο Ίντερνετ σχετικά με το περιστατικό, κάνουν ακριβώς αυτό που οι κινεζικές αρχές δε θα ήθελαν αλλά και που δεν φρόντισαν να αποτρέψουν: βάζουν στο ίδιο τσουβάλι τον ηττημένο απατεώνα με τους δασκάλους κλασικών σχολών και υποστηρίζουν ότι οι τελευταίες δεν έχουν καμία μαχητική αξία σήμερα. Και ναι μεν, κάποιες σχολές έχουν όντως αποφασίσει να στρέψουν την προσοχή τους στις ωφέλειες των τεχνικών τους στην υγεία όμως κάποιες άλλες εξακολουθούν να διδάσκουν και να μελετούν τις εφαρμογές της τέχνης τους σε μια συμπλοκή.
Οφείλουν αυτές οι τελευταίες να πάρουν θέση στο θέμα; Όπως έγραψα παραπάνω, προσωπικά πιστεύω πως ναι, αλλά μέχρι του σημείου να διαχωρίσουν αυτό που κάνουν από τη σόου μπίζνες ανθρώπων όπως ο “δάσκαλος” του “Συστήματος του Κεραυνού” (δεν κατάφερα να βρω πουθενά την κινεζική ονομασία του στιλ του –όλοι το αποκαλούν “Thunder style of tai chi”). Αν ωστόσο τεθεί όντως και σε σοβαρή βάση ένα γενικότερο θέμα εξέτασης των τεχνικών τους και επαλήθευσης των ισχυρισμών περί αποτελεσματικότητας σε μια συμπλοκή, δεν πιστεύω ότι θα έπρεπε να κάνουν πίσω. Και αν η ιδέα σχολών πολεμικών τεχνών που αναμετρούνται να παραπέμπει σε άλλες εποχές, θα μπορούσε σίγουρα να βρεθεί ένας τρόπος κάτι τέτοιο να γίνει μεθοδευμένα και πολιτισμένα (το κέντο είναι προϊόν μιας τέτοιας ανάγκης στην Ιαπωνία του 19ου αιώνα) και τελικά να ωφελήσει τις σχολές αντί να τις βλάψει.
Ένα από τα συνηθέστερα επιχειρήματα των ασκούμενων στις κλασικές σχολές είναι ότι έχουν αντέξει στον χρόνο και έχουν δοκιμαστεί σε συνθήκες πολύ πιο δύσκολες από αυτές που τους επιβάλουν οι “εύκολες” εποχές που ζούμε σήμερα. Και παρότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι στις αναπτυγμένες κοινωνίες η ζωή είναι σαφώς πιο προστατευμένη από πλευράς βίας, ταυτόχρονα είναι πολύ λιγότερο προστατευμένη από πλευράς ιδιωτικού απορρήτου καθώς κάθε τι που λέγεται ή γίνεται, εκτίθεται σχεδόν στο σύνολο της ανθρωπότητας. Αν όντως όσοι ασχολούμαστε με τις κλασικές παραδόσεις θέλουμε να έχουμε και να διατυμπανίζουμε το... μαχητικό μας πλεονέκτημα, ο μόνος τρόπος να το διεκδικήσουμε είναι να μην αρνούμαστε να δοκιμάσουμε αυτά που ξέρουμε, με ανοιχτή διάθεση και έτοιμοι να μάθουμε κάτι παραπάνω για την τέχνη μας και για τον εαυτό μας. Αυτός άλλωστε δεν υποστηρίζουμε ότι είναι ο πραγματικός λόγος για τον οποίο ασκούμαστε;
Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης
