Πολεμικές τέχνες και παιδιά

Όλοι καταλαβαίνουμε ότι το να πάρουμε τα παιδιά από τον καναπέ ή τον υπολογιστή (παιχνίδια) και να τα ενθαρρύνουμε να είναι πιο ενεργά, ειδικά μετά την στάσιμη εποχή της πανδημίας, είναι μια πραγματική ανάγκη. Η εγγραφή ενός αδρανούς κινητικά παιδιού σε μια ευχάριστη αθλητική ενασχόληση, θα το βοηθήσει να δραστηριοποιηθεί και θα το εμπνεύσει στην κοινωνική (επαν)ένταξη.

Οι ειδικοί μας λένε ότι δεν είναι μόνο τα οφέλη της υγείας που προσφέρει η άσκηση σε ένα παιδί, αλλά επιπλέον και η κοινωνικοποίησή του, η ομαδικότητα και η εξωστρέφεια. Μάλιστα, οι κοινωνικές δεξιότητες που αποκτούν λαμβάνοντας μέρος σε μια αθλητική δραστηριότητα ίσως είναι πιο σημαντικές ειδικά σε μικρές ηλικίες ωστε να εισέρχονται σιγά σιγά στον κόσμο των σχέσεων και της αλληλεπίδρασης.

Όμως τι προσφέρει μια πολεμική τέχνη σε ένα παιδί σε σχέση με άλλα αθλήματα και γιατί να την επιλέξουμε ως ενασχόληση για τα παιδιά μας;

Ας δούμε μερικά από τα οφέλη:
Έλεγχος: Αν όλα τα άλλα αθλήματα επικεντρώνονται σε ένα στόχο έξω από το σώμα (να βάλουμε την μπάλα σε ένα καλάθι, ή να τρέξουμε μια απόσταση γρηγορότερα από κάποιον άλλον) οι πολεμικές τέχνες έχουν την ιδιαιτερότητα ότι αντικείμενο μελέτης είναι το ίδιο το σώμα. Ειδικά ο παραδοσιακός τρόπος άσκησης των πολεμικών τεχνών σε ένα παιδί προσφέρει ένα εξαιρετικό τρόπο γνωριμίας του σώματός του χαρίζοντάς του ισορροπία και έλεγχο των κινήσεων του.

Για παράδειγμα, οι κινήσεις χωρίς αντίπαλο (σκιαμαχία), βοηθούν το παιδί να ελέγξει το σώμα του και να μπορεί να εκτελεί ένα σύνολο κινήσεων με ακρίβεια στο χώρο και στο χρόνο, αποκτώντας έτσι "κιναισθησία".
Συντονισμός: Οι κινήσεις των πολεμικών τεχνών, δεδομένου ότι είναι συχνά περίπλοκες, συνδυάζουν βηματισμούς, χτυπήματα, λακτίσματα κλπ με αποτέλεσμα να βοηθούν την νευρομυϊκή προσαρμογή του σώματος ενός παιδιού προσεγγίζοντας το σώμα τόσο ειδικά (χέρι , πόδι, κεφάλι), όσο και ολιστικά (σαν σύνολο).

Ευλυγισία: Η επαφή με μια παραδοσιακή πολεμική τέχνη προσφέρει παράλληλα με την ενδυνάμωση του σώματος, διατήρηση της ευλυγισίας που υπάρχει έμφυτη στα παιδιά. Μάλιστα η παραδοσιακή άσκηση του Σαολίν Κουνγκ Φου διαθέτει εξειδικευμένες ασκήσεις, γνωστές ως παιδικές δεξιότητες "Τονγκ Τζι Κουνγκ" (Tong Zi Gong) που είναι σχεδιασμένες για τις νεαρές ηλικίες, ειδικά για τα αγόρια. Το σύνολο των ασκήσεων αυτών προετοιμάζουν το σώμα, ώστε μετά την εφηβεία να αποφεύγονται οι τραυματισμοί καθώς και να γίνεται ανθεκτικό στις αντιξοότητες της σκληρής προπόνησης. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι η ευκαμψία που έχει καλλιεργηθεί στα πρώτα στάδια της ζωής, διατηρείται και δεν χάνεται καθώς κάποιος μεγαλώνει.

ο χαιρετισμός στο δάσκαλο κ.α. μπορούν να φαίνονται σε κάποιους παρωχημένες όμως ο απώτερος σκοπός είναι να προάγουν τον σεβασμό, την αφοσίωση, και την αυτοπειθαρχία, αξίες που φυσικά οφείλουν να ενυπάρχουν σε κάθε άθλημα, αλλά στις πολεμικές τέχνες ειδικά, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση.

Συγκέντρωση: Οι άσκηση των πολεμικών τεχνών είναι ιδανική για την συγκέντρωση του νού στα νεαρά παιδιά που τείνουν να είναι απρόσεκτα, αφηρημένα και αδιάφορα. Τα φαινόμενα διάσπασης προσοχής (ΔΕΠΥ) είναι ολοένα και πιο έντονα στις νέες γενιές. Δεν θα μπορούσε να υπάρχει καλύτερο φάρμακο από τον συντονισμό κινήσεων του σώματος προς ένα σκοπό.

Σεβασμός: Οι διάφορες εθιμοτυπικές διαδικασίες, ειδικά των παραδοσιακών πολεμικών τεχνων που απαιτούνται κατά την τέλεση του μαθήματος όπως ο χαιρετισμός πριν μπει ο ασκούμενος στο μάθημα, ο χαιρετισμός στο δάσκαλο κ.α. μπορούν να φαίνονται σε κάποιους παρωχημένες όμως ο απώτερος σκοπός είναι να προάγουν τον σεβασμό, την αφοσίωση, και την αυτοπειθαρχία, αξίες που φυσικά οφείλουν να ενυπάρχουν σε κάθε άθλημα, αλλά στις πολεμικές τέχνες ειδικά, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση.

Αυτοάμυνα: Όπως είπαμε κάθε άθλημα προσφέρει πρωτίστως κοινωνικοποίηση, όμως στις πολεμικές τέχνες ειδικότερα, μαθαίνει κάποιος να "ισορροπεί" αντίθετες καταστάσεις και να διαχειρίζεται αρνητικές συμπεριφορές.
Το παιδί όταν έρχεται σε "επαφή" με άλλα άτομα μαθαίνει να κινεί το σώμα του με ακρίβεια και δεξιότητα διότι το αντικείμενο μελέτης δεν είναι μόνο να πετύχει ένα στόχο, αλλά και το πως θα αποφύγει μια σύγκρουση. Δηλαδή αλληλεπιδρά όχι με ένα άψυχο αντικείμενο όπως με μια μπάλα, αλλά με έναν άνθρωπο που κι αυτός με τη σειρά του έχει τη δική του νοημοσύνη και δεν κινείται μόνο από τους νόμους της φύσης, αλλά σύμφωνα με τη δική του βούληση και μάλιστα απρόβλεπτα. Μαθαίνει να είναι έτοιμο για το αναπάντεχο και να μην πανικοβάλλεται με το παραμικρό.

Αυτοεκτίμηση: Όταν ένα παιδί ξεκινά πολεμικές τέχνες από την πρώτη μέρα αισθάνεται διαφορετικά. Δεν νιώθει μόνο μέρος ενός συνόλου (ομάδας) διαφορετικού από την οικογένεια που συμμετέχει ενεργά και αλληλεπιδρά, αλλά αισθάνεται ότι μαθαίνει και μια τέχνη που θα τον προστατέψει από την επιθετικότητα των άλλων. Ο χαρακτήρας του αμέσως ισχυροποιείται και αποκτά ψυχική δύναμη. Αυτό από μόνο του μπορεί να αποτρέψει πολλά προβλήματα εκφοβισμού (bullying) καθώς και να δώσει αρκετή σιγουριά να αντιμετωπίζει καταστάσεις που προκαλούνται από τον φόβο και την έλλειψη αυτοπεποίθησης.

Κάθε πολεμική τέχνη για να είναι ολοκληρωμένη, πρέπει να μπορεί να ασκείται από την παιδική ηλικία και να είναι ικανή να κερδίσει την καρδιά ενός παιδιού. Οφείλουμε να την βλέπουμε περισσότερο σαν τέχνη που εξαλείφει την βία και τη σύγκρουση και συμβάλλει στην αυτογνωσία. Καταλήγοντας μπορούμε να πούμε, ότι οι πολεμικές τέχνες είναι απαραίτητες στην κοινωνία, καθώς διδάσκουν αξίες που προαναφέραμε και που τείνουν να χάνονται.

Αν μπορεί να αλλάξει ο κόσμος ελάχιστα αλλάζει από την παιδεία που αποκτούμε. Ας βάλουμε λοιπόν μέσα σε όλες τις δραστηριότητες των παιδιών μας και τις πολεμικές τέχνες. Αξίζει.

Χρήστος Παναγόπουλος
Δάσκαλος παραδοσιακού Σαολίν Κουνγκ Φου, Τάι Τσι & Τσι Κουνγκ στην Κόρινθο