Στην Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική και την ταοϊστική φιλοσοφία της εναρμόνισης του ανθρώπου με τη φύση και την ισορροπία του γιν και του γιανγκ για την ομαλή ροή του τσι (βιοενέργειας), κάθε εποχή αντιστοιχεί σε ένα φυσικό στοιχείο, ένα χρώμα, ένα όργανο του σώματος, ένα συναίσθημα κλπ.
Το κλασικό κείμενο Χουάνγκ Ντι Νέι Τζινγκ (Εσωτερικός Κανόνας του Κίτρινου Αυτοκράτορα)συνδέει το χειμώνα με το στοιχείο του νερού, το ψυχρό κλίμα, το μπλε χρώμα, την αλμυρή γεύση, τα νεφρά (γιν όργανο), την ουροδόχο κύστη (γιανγκ όργανο) και το συναίσθημα του φόβου ή του θάρρους (θετική όψη). Είναι εποχή ξεκούρασης, συντήρησης και αποθήκευσης της ενέργειας. Πνευματικά/νοητικά αντιστοιχεί με τη θέληση (τζι), την έμφαση, την εσωτερική δύναμη.
Το αρχαίο κείμενο μας εξηγεί τη λειτουργία της ενέργειας τους χειμερινούς μήνες και πώς να την προφυλάσσουμε, για τη διατήρηση της υγείας μας:
«Κατά τη διάρκεια του Χειμώνα όλα τα πράγματα στη φύση μαραίνονται, κρύβονται, επιστρέφουν σπίτι και μπαίνουν σε μια περίοδο ανάπαυσης, όπως οι λίμνες και τα ποτάμια παγώνουν και το χιόνι πέφτει. Επομένως δε θα πρέπει να χρησιμοποιεί κανείς υπερβολικά τη γιανγκ ενέργεια. Να αποσύρεσαι νωρίς και να σηκώνεσαι με την ανατολή του ήλιου, που αργεί το Χειμώνα. Οι επιθυμίες και η νοητική δραστηριότητα πρέπει να παραμένουν ήσυχες, χαμηλωμένες, σαν να κρατάς ένα χαρούμενο μυστικό. Να μένεις ζεστός, να αποφεύγεις το κρύο και να κρατάς την επιδερμίδα καλυμμένη. Να αποφεύγεις την εφίδρωση. Η θεωρία της εποχής του Χειμώνα είναι διατήρηση και αποθήκευση. Χωρίς τέτοια πρακτική το αποτέλεσμα θα είναι βλάβη στην ενέργεια των νεφρών. Αυτό θα προκαλέσει αδυναμία, συστολή των μυών και ψυχρότητα. Τότε το σώμα χάνει την ικανότητα να ανοίξει και να μετακινηθεί την Άνοιξη. (...)
Όποιος ζει σε ψυχρό κλίμα πρέπει να προσέχει τις δραστηριότητές του. Όπως οι άνθρωποι προστατεύονται στο εσωτερικό του σπιτιού από τον καιρό, το γιανγκ τσι δρα σαν τους τοίχους ενός σπιτιού για να προστατεύει το σώμα. Είναι σημαντικό να είμαστε προσεχτικοί και να μην επιτρέπουμε κανένα άνοιγμα. Η παθογόνος ενέργεια δεν μπορεί να εισβάλει αν οι πύλες του κάστρου είναι κλειστές.
Κατά τη διάρκεια του Χειμώνα, εάν κανείς ζει ακατάλληλα, ενδίδοντας σε παρορμητικές επιθυμίες και συναισθήματα όπως ο θυμός και ο εκνευρισμός, το πνεύμα γίνεται ανήσυχο, προκαλώντας το γιανγκ τσι να διασκορπιστεί στην επιφάνεια. Σε αυτό το σημείο το γιανγκ τσι δεν μπορεί πλέον να ελέγξει τα ανοίγματα του σώματος. Το αποτέλεσμα θα είναι υπερχείλιση της ενέργειας και επακόλουθη ευπάθεια σε εισβολές».
Ευγενία Αναστασοπούλου
