«Πρώτες βοήθειες είναι η βοήθεια που δίνεται σε κάθε πρόσωπο που υφίσταται μια ξαφνική αρρώστια ή έναν ξαφνικό τραυματισμό, με φροντίδα που παρέχεται για την διατήρηση της ζωής, την πρόληψη της κατάστασης από την επιδείνωση, ή / και την ανάρρωση. Περιλαμβάνει την αρχική παρέμβαση σε σοβαρή κατάσταση πριν από την επαγγελματική ιατρική βοήθεια όταν αυτή θα είναι διαθέσιμη.» *
Όπως οι περισσότερες/οι, αν όχι όλες/οι οι προπονήτριες/ες, έχω παρακολουθήσει αρκετά σεμινάρια πρώτων βοηθειών με βασικότερο την εξάσκηση στην καρδιοαναπνευστική ανάνηψη.
Η ενασχόληση μου με παιδιά που από την φύση της εμπεριέχει πολύ άγχος λόγω της αυξημένης ευθύνης, με βάζει στην διαδικασία να ενημερώνομαι συνεχώς πάνω στις πρώτες βοήθειες. Επενδύοντας πολύ από τον προσωπικό μου χρόνο και χρήματα, καθώς δεν υπάρχει κρατική μέριμνα για ισότιμη ενημέρωση όλων, κάποια στιγμή βρέθηκα να παρακολουθώ ένα οργανωμένο και ολοκληρωμένο σεμινάριο πρώτων βοηθειών που μου έδωσε την αυτοπεποίθηση να μπορώ να αντιμετωπίσω τυχόν δύσκολες, ακόμα και απειλητικές για την ζωή καταστάσεις. Είναι πραγματικά ανεκτίμητο να μπορείς με ψυχραιμία να διαχειριστείς έκτακτα περιστατικά και να προσφέρεις έστω και την ελάχιστη βοήθεια ή ακόμα και να σώσεις μια ζωή που μπορεί να κινδυνεύει. Η έννοια της προσφοράς σε αυτό το επίπεδο προς τους συνανθρώπους μας, ή στην προκειμένη περίπτωση στις/στους αθλήτριες/τες μας ή συναθλήτριες/τες μας, είναι τεράστια.
Ο λόγος που με οδήγησε να γράψω αυτό το άρθρο στον ΠΟΠΤ είναι αρχικά για να υπενθυμίσω σε όλες/ους την αξία της γνώσης πρώτων βοηθειών, αλλά ταυτόχρονα μου δίνεται μέσω αυτού η ευκαιρία να επεκτείνω τον ορισμό των πρώτων βοηθειών στους πιο συνήθεις για εμάς τραυματισμούς που αφορούν μυοσκελετικές κακώσεις, όντας και η ίδια παθούσα στο παρελθόν. Τέτοιου είδους αθλητικές κακώσεις είναι οι γνωστές μας μυϊκές κράμπες, οι θλάσεις, οι τενοντίτιδες και τα διαστρέμματα. Γνωστοί ένοχοι των περισσότερων τραυματισμών είναι η κακή ή ελλιπής προθέρμανση, η απαξίωση των διατατικών ασκήσεων, το ακατάλληλο δάπεδο προπόνησης και η πολύωρη καθημερινή άσκηση, ενώ δε λείπουν αιτίες ανάλογα με την περίπτωση, όπως η κούραση και η κακή ψυχολογική κατάσταση, παλαιότεροι τραυματισμοί ή κατασκευαστικοί λόγοι και ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου.
Αν και η πρόληψη είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας, ωστόσο σε περίπτωση που συμβεί σε εμάς ή στον χώρο προπόνησης μας ένας μυοσκελετικός τραυματισμός, καλό θα είναι να γνωρίζουμε συναφείς πρώτες βοήθειες που θα βοηθήσουν το τραυματισμένο άτομο τις πρώτες στιγμές πριν επισκεφτεί τον ορθοπεδικό. Η πικρή αλήθεια είναι ότι η δυτική ιατρική ακολουθεί ένα συγκεκριμένο τρίπτυχο στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων που περιλαμβάνει παγοθεραπεία, αντιφλεγμονώδη φάρμακα και ξεκούραση-αποχή από κάθε είδους αθλητική δραστηριότητα. Αυτή η γραμμή δυστυχώς πολλές φορές δεν εξυπηρετεί την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος αλλά την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων που συνήθως είναι ο πόνος ή το οίδημα. Συνεπώς, χωρίς εξατομικευμένη δραστική λύση, βρισκόμαστε στη δυσάρεστη θέση να μένουμε εκτός προπόνησης αρκετό καιρό και όταν πια επανερχόμαστε, η σωματική αλλά και η ψυχολογική μας κατάσταση και απόδοση να είναι πεσμένες. Ουκ ολίγες φορές έχει παρατηρηθεί να ξεκινάει ένας φαύλος κύκλος τραυματισμών καθώς μια πλημμελής αποκατάσταση ενός τραυματισμού είναι πιθανόν να οδηγήσει σε έναν καινούριο που μπορεί να είναι φαινομενικά ασύνδετος με τον προηγούμενο αλλά στην ουσία να είναι απόρροια του.
Αυτές του είδους οι καταστάσεις είναι συνηθισμένες στο ερασιτεχνικό επίπεδο, ενώ τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά σε επαγγελματικό επίπεδο, καθώς υπάρχουν θεραπεύτριες/ες διαφόρων ειδικοτήτων – γνώστριες/ες τεχνικών αποκατάστασης που οδηγούν τις/τους αθλήτριες/τες σύντομα και πάλι σε αγωνιστικό επίπεδο.
Χρειάζεται συνεχής αναζήτηση από την πλευρά μας τόσο ως εκπαιδεύτριες/τες όσο και ως εκπαιδευόμενες/οι, διάβασμα, καλή γνώση ανατομίας, συνεργασία με γιατρούς, φυσικοθεραπεύτριες/ες και θεραπεύτριες/ες, συμμετοχή σε ανάλογες σχολές και σεμινάρια, καθώς και προσωπική αφοσίωση ώστε να μπορούμε να βοηθήσουμε το σώμα μας, ή με τις συμβουλές μας να ενθαρρύνουμε άλλες/ους να ξεπεράσουν τους τραυματισμούς με την βοήθεια των ειδικών. Είναι καλό να θυμόμαστε ότι οι πρώτες στιγμές μετά από έναν τραυματισμό είναι κρίσιμες για την σωστότερη αποθεραπεία και ότι ίσως η θεραπεία να βρίσκεται κάπου διαφορετικά από εκεί που συνήθως προσφέρεται.
Τονίζω εδώ ότι η καλή γνώση της τεχνικής της κάθε τέχνης δεν είναι ο μοναδικός σκοπός όταν διδάσκουμε ή προπονούμαστε. Χρειάζεται να δίνουμε την ίδια βαρύτητα σε κάθε μικρή ή ανεπαίσθητη κίνηση που εκτελείται στην προπόνηση μας και φυσικά… Εν αρχή ην η αναπνοή!
Έλενα Κασσάρα
Σημείωση: Είναι αυτονόητο ότι για να μπορούμε να παρέχουμε με ασφάλεια πρώτες βοήθειες έχουμε εκπαιδευτεί και πιστοποιηθεί από εγκεκριμένο οργανισμό.
* Βικιπαίδεια
