Πρότυπα των Πολεμικών Τεχνών: Μας Ογιάμα -ο άοπλος ταυρομάχος

εικόνα άρθρου
Στη γλώσσα της χώρας στην οποία γεννήθηκε, την Κορέα, το όνομά του ήταν Τσόι Γιονγκ-γιούι. Όμως το 1923, όταν γεννήθηκε η χώρα βρισκόταν υπό ιαπωνική κατοχή γεγονός που τον έκανε εξ ορισμού μισό-Ιάπωνα ενώ η παραμονή του στην Μαντζουρία, το βορειοανατολικό τμήμα της Κίνας που επίσης ανήκε τότε στην Ιαπωνία τον εξέθεσε και στον κινεζικό πολιτισμό, μέρος του οποίου ήταν οι πολεμικές τέχνες. Έτσι, όταν στα 15 του πήγε να ζήσει στην Ιαπωνία, το υπόβαθρο για μια πιο διεξοδική μελέτη των τεχνών αυτών είχε ήδη μπει –την ίδια περίοδο αποφάσισε και να αλλάξει το όνομά του σε ιαπωνικό και με αυτό το όνομα θα τον μάθαινε όχι μόνο η δεύτερη πατρίδα του αλλά και όλος ο κόσμος. Το όνομα ήταν Μασουτάτσου Ογιάμα.

Οι δεκαετίες του 1930 και του 1940 ήταν ιδιαίτερα δύσκολες για τους “ζαϊνίτσι-κανκόκου-τζιν”, τους “Κορεάτες που ζουν στην Ιαπωνία” –ακόμα και σήμερα, η λέξη “ζαϊνίτσι” θεωρείται προσβλητική μεταξύ των Κορεατών που αν και έχουν γεννηθεί στην Ιαπωνία δεν παίρνουν αυτόματα την ιαπωνική υπηκοότητα, ακόμα και στις περιπτώσεις που είναι δεύτερη ή τρίτη γενιά μεταναστών. Όμως ο Μας Ογιάμα (όπως θα γινόταν γνωστός) δεν ήταν διατεθειμένος να τα παρατήσει: αρχικά σπούδασε στη σχολή της αεροπορίας του αυτοκρατορικού στρατού, έτοιμος να πεθάνει για την Ιαπωνία όμως μετά τον πόλεμο αποφάσισε να στρέψει το ενδιαφέρον του στη σωματική αγωγή, αρχικά μπαίνοντας στο τμήμα αθλητικής επιστήμης του Πανεπιστημίου Ουασέντα και στη συνέχεια αρχίζοντας να μαθαίνει Σότοκαν καράτε με τον Γκίγκο Φουνακόσι (1906-1945), γιο του ιδρυτή του σύγχρονου καράτε, Γκιτσίν Φουνακόσι (1868-1957) και αργότερα με τον επίσης Κορεάτη Σο Νέι Τσου μαθητή του ιδρυτή του Γκότζου-ρίου καράτε, Τσότζουν Μιγιάγκι (1888-1953).

Η ταραγμένη μεταπολεμική περίοδος δε βοήθησε καθόλου τον νεαρό Ογιάμα να βρει τον εαυτό του. Διχασμένος μεταξύ Κορέας και Ιαπωνίας και δυσαρεστημένος και από τις δύο χώρες, διαπίστωσε ότι η εμπλοκή με την πολιτική επίσης δεν τον ικανοποιούσε και στράφηκε ακόμα πιο βαθιά στη μελέτη της άοπλης πολεμικής τέχνης στην οποία έμελλε να διαπρέψει. Κατόπιν παρότρυνσης από τον Σο Νέι Τσου, αποσύρθηκε πρώτα στο βουνό Μινόμπου στον Νομό Γιαμανάσι για ενάμιση χρόνο και μετά στο βουνό Κιγιοσούμι για άλλον ενάμιση προκειμένου να ασκηθεί όσο πιο σκληρά γινόταν στο καράτε. Τι ακριβώς συνέβη στις δύο αυτές περιόδους ασκητείας δεν είναι ευρέως γνωστό (πέρα από το ότι μελετούσε διαρκώς το “Βιβλίο των Πέντε Κύκλων” του Μιγιαμότο Μουσάσι) όμως ο Μας Ογιάμα που κατέβηκε από τα βουνά το 1948 ήταν πολύ δυνατότερος και πολύ πιο αποφασισμένος.

Την περίοδο εκείνη ξεκινάει τη συμμετοχή του σε διάφορα τουρνουά –οι αρχές της κατοχής είχαν αρχίσει ήδη να χαλαρώνουν τις απαγορεύσεις κατά των πολεμικών τεχνών που είχαν θέσει σε ισχύ το 1945 και το καράτε είχε τραβήξει την προσοχή πολλών αμερικανών στρατιωτών. Οι αμερικανικές βάσεις άρχισαν να διοργανώνουν επιδείξεις και στη συνέχεια μαθήματα και ο Μας Ογιάμα δίδαξε αρκετά μέλη του προσωπικού τους σε όλες τις βάσεις της ευρύτερης περιοχής του Τόκιο και του Νομού Καναγκάουα. Οι σχέσεις που διαμόρφωσε την περίοδο εκείνη τον βοήθησαν να ταξιδέψει στις ΗΠΑ τόσο για επιδείξεις όσο και για σεμινάρια, κάτι που θα έβαζε τις βάσεις για την ανάπτυξη του συστήματός του όταν θα το ίδρυε επίσημα, 10 χρόνια μετά.

Για τον Ογιάμα το ζητούμενο ήταν πάντοτε η πραγματικότητα και η αληθινή δύναμη. Αντίθετα με τους παραδοσιακούς καρατέκα γυμναζόταν με βάρη και προσπαθούσε να γίνει δυνατός με τον ίδιο τρόπο που θα το προσπαθούσε ένας επαγγελματίας “strongman”. Αποκορύφωμα αυτής του της αναζήτησης ήταν οι ιδιότυπες “ταυρομαχίες” για τις οποίες έγινε διάσημος και οι οποίες ξεκίνησαν όταν εργαζόταν σε ένα σφαγείο. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα με πόσους ταύρους πάλεψε όμως η επίσημη εκδοχή είναι ότι σκότωσε συνολικά 47, 4 από τους οποίους πέθαναν ακαριαία. Και ναι, προφανώς κάποιες από τις αναμετρήσεις αυτές ήταν για λόγους επίδειξης όμως αυτό δε μειώνει το πάθος του Ογιάμα να δοκιμάσει τη δύναμη και την τεχνική του.

Το ίδιο κίνητρο βρισκόταν πίσω από ένα άλλο σήμα κατατεθέν του το οποίο καλλιέργησε σε τόσο μεγάλο βαθμό που έφτασε να γίνει ταυτόσημο όχι μόνο με το δικό του στιλ αλλά και με όλο το καράτε. Πρόκειται για το ταμέσι-ουάρι, το σπάσιμο αντικειμένων (κεραμιδιών, τσιμεντολίθων κ.λπ.) το οποίο θεωρούσε την πρακτική διάσταση της εξάσκησης στην τέχνη του. Στο βιβλίο του “Vital Karate”, το οποίο είχε κυκλοφορήσει και στα ελληνικά το 1977 από τις εκδόσεις του Τατάρη με τίτλο “Ζωτικό Καράτε”, δήλωνε απερίφραστα ότι ένα καράτε που αγνοεί τα σπασίματα είναι ένα “δέντρο που δεν παράγει καρπούς” –δεδομένου του θεάματος που πρόσφερε αυτή η διάσταση της τέχνης του στις επιδείξεις της, δεν είναι περίεργο ότι πολύ σύντομα έγινε περισσότερο γνωστός στο ευρύ κοινό από τους εκπροσώπους των κλασικών στιλ που είχε μελετήσει νεότερος.

Μια τέτοια πορεία μπορούσε να έχει μόνο μια κατάληξη και αυτή έγινε πραγματικότητα το 1956-1957 με την επίσημη ίδρυση του στιλ του, του Κιόκουσιν (η λέξη σημαίνει “απόλυτη αλήθεια”) και της οργάνωσης Κιόκουσιν-κάι που το διαχειριζόταν. Και κανείς δεν εξεπλάγη όταν αρχικά στις επιδείξεις και αργότερα στους αγώνες που τόσο ο ίδιος ο Ογιάμα όσο και οι παλαιότεροι μαθητές του έδιναν για να διαφημίσουν και να διαδώσουν το σύστημα φάνηκε ότι αντίθετα με τα κλασικά συστήματα, το Κιόκουσιν ήταν ένα σύστημα πλήρους επαφής, γεγονός που προϋπέθετε σκληρότατη προπόνηση, αντοχή στον πόνο και σωρεία τραυματισμών. Και για όσους τρόμαζαν με την ιδέα και αναρωτιούνταν αν το αληθινό καράτε ήταν το άνευ επαφής ή το ημί-επαφής των κλασικών στιλ, ο ίδιος έδινε την απάντηση στον τίτλο ενός άλλου βιβλίου του, αυτού που έχει θεωρηθεί και από τα σημαντικότερα της βιβλιογραφίας του καράτε:“This is Karate”.

Η δημιουργία του Κιόκουσιν-κάι έφερε τη δημιουργία του Ανοιχτού Παν-Ιαπωνικού Πρωταθλήματος Καράτε Πλήρους Επαφής το 1969 και του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Καράτε Πλήρους Επαφής το 1975. Δεκάδες, μετά εκατοντάδες και μετά χιλιάδες άνθρωποι αρχικά στην Ιαπωνία και μετά σε όλον τον κόσμο είδαν στο σύστημα του Ογιάμα κάτι αληθινό και ειλικρινές και έσπευσαν να γίνουν μέλη, αδιαφορώντας για τη σκληρή εξάσκηση και τους τραυματισμούς –άλλωστε ο ίδιος ο “κάντσο” (ιδρυτής) έδινε το παράδειγμα με την προσωπική του εξάσκηση την οποία δε σταμάτησε ποτέ και με τα διαρκή ταξίδια του σε όλη την Ιαπωνία και σε όλον τον κόσμο. Και η ιστορία του έγινε ταινίες και ντοκιμαντέρ και κόμικ και τον οδήγησε να κάνει επιδείξεις σε πρεσβείες και σε μέγαρα και σε ανάκτορα για αξιωματούχους και αρχηγούς κρατών και βασιλιάδες.

Ο μετανάστης από την Κορέα που έγινε ένας από τους διασημότερους Ιάπωνες δασκάλους πολεμικών τεχνών πέθανε στις 26 Απριλίου του 1994 από καρκίνο του πνεύμονα. Όπως συχνά συμβαίνει στον συγκεκριμένο μικρόκοσμο, τον θάνατό του ακολούθησε μια διάσπαση της οργάνωσής του, με μια οργάνωση να διοικείται από την κόρη του Ογιάμα, Κικούκο Κουριστίνα Ογιάμα (γ. 1971), άλλες τέσσερις σχετικά μεγάλες από τους μαθητές του Σοκέι Ματσούι (γ. 1963), Γιασουχίρο Σιτσινόε (γ. 1961), Κέντζι Μιντόρι (γ. 1962) και Χατσούο Ρογιάμα (γ. 1948) και μερικές ακόμα μικρότερες. Δεν είναι περίεργο: όταν έχεις αναγάγει τη δύναμη σε κυρίαρχη αξία, είναι πολύ φυσικό να διαμορφώνεις και τις σχέσεις σου γύρω από αυτή και από εκεί και πέρα τα παιχνίδια εξουσίας είναι μια αναπνοή μακριά. Όμως τελικά αυτό ίσως δεν έχει και μεγάλη σημασία καθώς η ιστορία έχει αποφανθεί για τον Τσόι Γιονγκ-γιούι ή Μασουτάτσου Ογιάμα ή “Χέρι του Θεού”: κάθε φορά που η συζήτηση θα πηγαίνει στην πιο απέριττη, σκληρή και αποτελεσματική εκδοχή του καράτε, το όνομά του θα εμφανίζεται πάντοτε.

Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης
×
Πανελλήνιος οδηγός πολεμικών τεχνών

Κουπόνι Δωρεάν Μαθημάτων

Κερδίσατε 2 δωρεάν μαθήματα γνωριμίας στις συνεργαζόμενες σχολές του Πανελλήνιου Οδηγού Πολεμικών Τεχνών!

Κατεβάστε το κουπόνι