Η ικανότητα αυτοάμυνας έρχεται μέσα από ένα σύνολο δράσεων και δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός. Όλοι γνωρίζουμε ότι το 80% του αποτελέσματος, έρχεται μέσα από την αδιάκοπτη προετοιμασία και την πρόληψη και μόλις το 20% από την τελική δράση. Είναι αυτό που λέει ο Σαν Τσου, «κάνε την θέση σου απρόσβλητη, αντί απλά να ελπίζεις ότι ο εχθρός δεν θα έρθει ή ότι θα είναι αδύναμος» και συμπληρώνει “όταν βρίσκεσαι σε ειρήνη προετοιμάσου για πόλεμο, έτσι ώστε αν έρθει ο πόλεμος να κάνεις γρήγορα πάλι ειρήνη”.
Προετοιμασία και Πρόληψη. Πριν συμβεί και για να μην συμβεί.
Προπόνηση ως τρόπος ζωής
Η προπόνηση είναι η βάση της προετοιμασίας, φυσικής και ψυχολογικής. Η προπόνηση δεν γίνεται μόνο για να σου προσφέρει μαχητική ικανότητα κατά τη εμπλοκή, αλλά έχει πολύ μεγαλύτερης εμβέλειας οφέλη.
• Σε κρατάει σε εγρήγορση, διατηρεί το πνεύμα σου και το σώμα σου σε συνεχή ετοιμότητα, κάτι που παίζει κρίσιμο ρόλο στην έκβαση οποιασδήποτε δράσης.
• Η εξάσκηση σε κρατάει ταπεινό, αλλά ταυτόχρονα με αυτογνωσία της δύναμης σου. Η ταπεινότητα και η αυτοπεποίθηση είναι τα δυνατά σημεία του μαχητή.
• Με την προπόνηση είσαι σε συνεχή ενθύμιση της θνητότητας σου. Γνωρίζεις τα όρια σου. Αντιλαμβάνεσαι την λεπτή γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου.
• Χαίρεσαι τη ζωή, αποκτώντας υγεία και ευεξία
• Ψυχολογικά γίνεσαι πιο υγιής – διαχείριση ανύπαρκτων φόβων και ανασφαλειών
• Εξασκείς αρχές και αρετές όπως υπομονή, ευγένια, σεβασμό, αξιοπρέπεια, θάρρος
• Δουλεύεις την ισορροπία, την ταχύτητα αντίληψης και την ικανότητα αξιολόγησης ερεθισμάτων
• Συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που σκέφτονται όπως κι εσύ
Συμμετοχή σε κοινότητες
Η ύπαρξη κοινοτήτων είναι στη φύση του ανθρώπινου είδους. Ο άνθρωπος είναι ον κοινοτικό, τρέφεται από την συναναστροφή με άλλους ανθρώπους, η μοναξιά τον αποκαρδιώνει και τον φοβίζει. Η κοινωνία με άλλους ανθρώπους του δίνει την σιγουριά ότι ανήκει κάπου, και ότι έχει την δύναμη όλης της ομάδας μαζί του. Έτσι συνασπίζεται σε συλλόγους, ενορίες, χωριά, πόλεις, έθνη. Τα κοινά στοιχεία ενώνουν και γίνονται ιδανικά, ιδέες, σημαίες.
Η ύπαρξη του dojo, μιας σχολής που οι άνθρωποι σκέφτονται και ασκούνται στην αυτοπροστασία, ενισχύει την αυτοπεποίθηση των συμμετεχόντων και βοηθάει στην ανταλλαγή εμπειρικής γνώσης σε ένα πιο ολοκληρωμένο πλαίσιο.
Παράλληλα μια καλά οργανωμένη ομάδα μπορεί να λειτουργήσει συλλογικά σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και να πετύχει ότι θα ήταν αδύνατο να καταφέρει το κάθε μέλος χωριστά. Έτσι η αυτοάμυνα λειτουργεί και σε κοινοτικό επίπεδο προς όφελος όλων.
Ειδικότερα, σε περίπτωση κλήσης βοήθειας είναι καλύτερο κάποιος, όταν ανήκει σε μια κοινότητα, να ζητήσει βοήθεια από ανθρώπους που είναι σε θέση να βοηθήσουν, παρά να περιμένει βοήθεια από ανήξερους και απροετοίμαστους.
Προσεκτική συμπεριφορά – Αξιοπρεπής εμφάνιση
Η συμπεριφορά, ο τρόπος επικοινωνίας απέναντι στους άλλους είναι πέτρα σκανδάλου, κυρίως για τους άντρες, και μπορεί να μας βάλει σε ανώφελους μπελάδες. Οπότε το πώς μιλάμε, οι χειρονομίες που κάνουμε, ο τρόπος που διεκδικούμε το ‘δίκιο’ μας καλύπτει ένα μεγάλο κομμάτι της πρόληψης. Είναι αυτό που λέμε, ‘ας πρόσεχες’. Η αυτοσυγκράτηση μπορεί να μας βγάλει από κακοτοπιές, ή ακόμα καλύτερα μπορεί να μην μας βάλει καθόλου, στην δύσκολη κατάσταση να πρέπει να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας.
Η προκλητική εμφάνιση, ο τρόπος που ντυνόμαστε, βαφόμαστε, καθόμαστε, περπατάμε, μπορεί να προκαλέσει, και γι’ αυτό να φταίμε εμείς. Στο τομέα της εμφάνισης οι γυναίκες πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές και να μπορούν να διακρίνουν πότε, πού και αν μπορούν να φορέσουν κάποια ρούχα που ερεθίζουν τις αισθήσεις. Είναι σοφία να μπορείς να αντισταθείς στην επιθυμία σου να τραβήξεις τα βλέμματα και την προσοχή επάνω σου, προκειμένου να διατηρήσεις το επίπεδο ασφαλείας σου υψηλό. Επειδή η ανοησία περισσεύει και η τάση για μιμητισμό επίσης, ας χρησιμοποιήσουμε την κοινή λογική πριν βγούμε για μια νυχτερινή έξοδο διασκέδασης. Δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι ενδιαφερόμαστε για την αυτοπροστασία μας και οι ίδιοι να ρίχνουμε τον εαυτό μας στο λάκκο με τα φίδια. Κοινή λογική.
Επιλογή τόπου και χρόνου – Γνώρισε τα όριά σου
Στο κομμάτι της πρόληψης συμπεριλαμβάνεται και η ικανότητα σωστής κρίσης για την επιλογή της κατάλληλης τοποθεσίας και της κατάλληλης ώρας για να κάνουμε ότι θέλουμε να κάνουμε. Αν π.χ. κλείσουμε ένα ραντεβού με κάποιον που δεν γνωρίζουμε καλά, ο σωστός χώρος για να συναντηθούμε είναι ένας δημόσιος χώρος. Προτιμάμε να πάρουμε ένα ταξί, παρά να μπούμε στο αυτοκίνητο κάποιου που δεν γνωρίζουμε καλά. Επιλέγουμε μεγαλύτερη διαδρομή, αρκεί να μην περάσουμε από μέρη χωρίς φωτισμό ή χωρίς πολύ κόσμο. Φροντίζουμε η επιστροφή μας να γίνεται πριν αδειάσουν οι δρόμοι από κόσμο. Φροντίζουμε να εξασφαλίσουμε παρέα μέχρι το σπίτι μας αν αναγκαστούμε να βγούμε εκτός ορίων.
Το θέμα των προσωπικών ορίων και αντοχών είναι κάτι που αν αγνοούμε θα μας βάλει σε πολύ δύσκολη θέση. Η αντοχή στην κατανάλωση αλκοόλ είναι ένα όριο που πολλοί δεν γνωρίζουν. Οι συνέπειες της μέθης μπορεί να είναι πολύ πιο επώδυνες από ένα πονοκέφαλο το επόμενο πρωί. Δεν το ρισκάρουμε. Κοινή λογική.
Έξοδοι διαφυγής – Σχεδίασε και την επιστροφή
Μια καλή συνήθεια ενός προνοητικού ανθρώπου είναι να σχεδιάζει και να περιλαμβάνει και εναλλακτικό πλάνο στα σχέδιά του. Πάντα σε ένα χώρο ελέγχουμε άλλους τρόπους εξόδου, εκτός από τους προφανείς. Το να επιχειρήσουμε να φύγουμε από την κεντρική πόρτα, όταν κι όλοι οι άλλοι παρόντες θα θέλουν να το κάνουν π.χ. αν πιάσει φωτιά το κτίριο, δεν είναι η καλύτερη επιλογή. Το θέμα είναι να αποκτήσουμε την συνήθεια να ελέγχουμε κάθε χώρο που βρισκόμαστε, ώστε να μην βρεθούμε προ εκπλήξεων.
Το να σχεδιάσουμε πώς θα πάμε κάπου δεν αρκεί. Πρέπει να σχεδιάσουμε και πώς θα φύγουμε. Αν φτάσουμε εκεί με ταξί, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι θα βρούμε ταξί κι όταν φεύγουμε. Αν κάτι πάει στραβά, φροντίζουμε να ενημερώνουμε για τις κινήσεις μας και ζητάμε βοήθεια από φίλους. Κοινή λογική.
Η άρνηση προετοιμασίας μας βάζει σε πολλαπλούς κινδύνους. Χωρίς την κατάλληλη νοοτροπία του μαχητή η έκθεση σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα ενεργοποιήσει το ακαλλιέργητο ένστικτό μας. Σε άλλους αυτό εκφράζεται με τη μορφή πανικού και φόβου και σε άλλους με την μορφή θυμού. Και οι δύο αυτές ψυχολογικές καταστάσεις είναι ακατάλληλες για την αντιμετώπιση του προβλήματος γιατί βάζουν το συναίσθημα πάνω από την λογική. Πέφτοντας σε αυτή την παγίδα το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μοιραίο για εμάς ή τους άλλους. Και σίγουρα τα προβλήματά μας δεν σταματούν εκεί.Η προετοιμασία από την άλλη μας δίνει επιλογές στην δράση, έτσι ώστε να αποφύγουμε την εμπλοκή - που είναι ο ύψιστος στόχος της αυτοάμυνας - και σε περίπτωση εμπλοκής να ελέγξουμε τη βία.
Παναγιώτης Βελησσαρίου
