Απαραίτητες προϋποθέσεις για την σωστή στάση του σώματος-μέρος δεύτερο

ΜΕΣΗ
Σύμφωνα με του κινέζικους όρους, όταν λέμε μέση (yao) εννοούμε όλη την περιοχή μεταξύ των ισχίων και των πλευρών. Περιλαμβάνει το κάτω μέρος της πλάτης και την περιοχή των νεφρών καθώς και το κάτω dantian. Η μέση λειτουργεί σαν συνδετικός κρίκος για το επάνω και το κάτω μέρος του σώματος. Είναι ο “στρατηγός” που ελέγχει τις κυκλικές κυματιστές και ευέλικτες κινήσεις του στυλ Chen. Είτε κάποιος στρίβει κάθετα είτε οριζόντια η μέση είναι ο πιο σημαντικός άξονας. Είναι η περιοχή η οποία ελέγχει την αλλαγή της κατεύθυνσης και είναι το κέντρο της ενέργειας. Ρυθμίζει τη στάση συγχρονίζει τις κινήσεις και κρατάει ισορροπία. Η ευλυγισία της μέσης, η δύναμη και η ευκινησία συνδέονται άμεσα με την ικανότητα της ισορροπίας του σώματος. Οι κινήσεις του silk-reeling βοηθούν στην ανάπτυξη της δύναμης σε αυτή την περιοχή. Γρήγορο στρίψιμο της μέσης χρησιμοποιεί η ενέργεια fajing.

Κάτω από τη μέση και μπροστά υπάρχει η περιοχή του dantian ( 3 δάχτυλα κάτω από τον αφαλό). Η περιστροφή του dantian είναι η ουσία του Chen style Taijiquan. Πίσω από την μέση προς την πλάτη είναι η περιοχή του βελονιστικού σημείοu Mingmen. Η περιοχή του Mingmen θα πρέπει να είναι πάντα ελαφρά ανοιχτή. Περισσότερη δύναμη κατευθύνεται μέσω αυτού του βελονιστικού σημείου. Η στροφή του σώματος επιτυγχάνεται με το χαλάρωμα της μέσης. Εάν αυτή η περιοχή είναι άκαμπτη η κίνηση της περιστροφής της μέσης ίσως να επιβαρύνει την σπονδυλική στήλη.

Το στυλ Chen δίνει έμφαση στο qi chen dantian - κατέβασμα της ενέργειας στο κάτω μέρος της κοιλιάς. Τραβάς την άκρη του κόκκυγα προς τα κάτω και το βελοντιστικό σημείο changqiang προς τα μπροστά. Καθίζεις την πυελική ζώνη σαν να κάθεσαι σε σκαμπό. Χαλαρώνεις τους μυς του κάτω μέρους της πλάτης ώστε να μπορέσουν να έχουν την μέγιστη περιστροφή. Υπάρχει μια αίσθηση τραβήγματος προς τις αντίθετες κατευθύνσεις, 40% τραβάει προς τα πάνω και τα 60% τραβάει προς τα κάτω

Κοινά λάθη
•Όταν δεν ισιώνει η κοιλότητα της μέσης - ένα κοινό λάθος στους αρχάριους, όταν δεν υπάρχει αρκετή δύναμη στο κάτω μέρος του σώματος.

•Μία άκαμπτη μέση – όταν δεν κινείται η μέση αυτό δεν επιτρέπει το “οδήγημα” της κίνησης από αυτό το μέρος του σώματος.

•Υπερβολική κίνηση της μέσης - η μέση είναι πολύ χαλαρή και έτσι κινείται και στρίβει πάρα πολύ. Η μέση θα πρέπει να είναι χαλαρή αλλά και δυνατή για να κινείται σύμφωνα με τις αρχές του Taiji.

ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΚΟΚΚΥΓΑ, ΟΠΙΣΘΙΑ, ΙΣΧΙΑ (Kua), ΒΟΥΒΩΝΙΚΗ ΧΩΡΑ(Dang)
Ο κόκκυγας είναι φυσικά χαλαρός και ευθυγραμμισμένος στη σωστή θέση. Η κατεύθυνσή του οδηγείται από την κίνηση της μέσης. Στη φυσική αναπνοή, η εισπνοή σπρώχνει ελαφρά τον κόκκυγα προς τα μέσα και προς τα πάνω βοηθώντας τη ροή της ενέργειας από το περίνεο (Huiyin) στο σημείο Mingmen και μετά ανεβαίνει φυσικά στο μεσημβρινό Du. Στην εκπνοή υπάρχει μια αίσθηση χαλαρής κατεύθυνσης προς τα κάτω, βοηθώντας το qi να κατέβει στο dantian μέσω του μεσημβρινού Ren.

Τα οπίσθια ακολουθούν την κατεύθυνση της σπονδυλικής στήλης και παραμένουν κάθετα προς το έδαφoς. Αποφεύγουμε να προβάλουμε τα οπίσθια ή να τα τραβάμε προς τα μέσα υπερβολικά. Λάθος στάση χαλάει τη σωστή ευθυγράμμιση, προκαλεί ένταση και δεν επιτρέπει στα πόδια να κινηθούν ελεύθερα. Καθηλωμένα τα οπίσθια σε μία θέση εμποδίζουν την ομαλή περιστροφή της μέσης, που είναι βασικό στοιχείο στην σπειροειδή και κυκλική κίνηση του στυλ Chen.

Kua είναι ο μυς και στις δύο πλευρές της βουβωνικής πτυχής στο πάνω μέρος των ποδιών. Song kua –χαλαρώνω τα κουά-, είναι ο όρος που συχνά αναφέρεται στην εξάσκηση του Taijiquan. Το kua διευκολύνει τον συγχρονισμό των κινήσεων στο πάνω και στο κάτω μέρος του σώματος. Δια μέσου χαλαρών kua, μαζί με την σπειροειδή στροφή της μέσης η αλλαγή του βάρους γίνεται ομαλά. Και έτσι διευκολύνεται η ελαφρότητα και σταθερότητα στο πάνω μέρος του σώματος.

Η στροφή της μέσης από αριστερά προς τα δεξιά και η αλλαγή του βάρους στα πόδια βασίζονται στην χαλαρότητα των kua. Παρ’ όλα αυτά η αντίληψη των χαλαρών kua δεν είναι εύκολη στην κατανόηση. Όταν τα kua είναι χαλαρά τότε το φορτίο του βάρους πάνω στα πόδια αυξάνεται. Εάν τα πόδια δεν είναι αρκετά δυνατά, όπως συχνά συμβαίνει στους αρχάριους, είναι εύκολο να σφίγγει κανείς το kua με αποτέλεσμα τα γόνατα να εξέχουν πέρα από τα δάχτυλα του ποδιού, ο θώρακας και η κοιλιά να εξέχουν προς τα έξω και το σώμα να γέρνει προς τα πίσω. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει τραυματισμό των γονάτων και μία μη ευθυγραμμισμένη στάση.

Dang. Η βουβωνική χώρα πρέπει να κρατιέται ανοιχτή και στρογγυλεμένη ώστε να υπάρχει ευκινησία στα πόδια και ομαλή αλλαγή βάρους. Το σχήμα της θα πρέπει να είναι σαν ένα ανάποδο U και όχι σαν ένα γωνιώδες V. Αυτή είναι η περιοχή όπου βρίσκεται το σημείο όπου οι δύο μεσημβρινοί Du και Ren ξεκινούν. Αυτό το σημείο θα πρέπει να κρατιέται ελαφρύ χωρίς ένταση ώστε να υπάρχει ισορροπία.

Το kua και το dang έχουν μια στενή σχέση. Για να στρογγυλευτεί το dang το kua πρέπει να είναι χαλαρό και ανοιχτό. Οι μυς στο εσωτερικό μέρος του μηρού έχουν την αίσθηση μιας ελαφριάς ώθησης προς τα πίσω και έξω. Κατά την διάρκεια της κίνησης υπάρχει μια στενή σχέση ανάμεσα στην μέση και στο dang και ανάμεσα στο dang στο kua και στα γόνατα. Η λεκάνη είναι χαλαρή και βυθισμένη προς τα κάτω, τα kua είναι ανοιχτά και τα γόνατα ευθυγραμμισμένα ανάλογα. Αυτό δημιουργεί ένα φυσικά ανοιχτό και στρογγυλεμένο dang.

Όταν αλλάζουμε το βάρος από το ένα πόδι στο άλλο κινούνται σε ένα σχήμα “οχταριού” το οποίο συμβαίνει με το βύθισμα και την στροφή των οπισθίων. Μέσα σε αυτό υπάρχει η σπειροειδής κίνηση του Chen Taijiquan η οποία κάνει την κίνηση απαλή και έτσι αποφεύγονται δυσαρμονικές κινήσεις και το “πέταγμα” των οπισθίων.
Το dang πρέπει να σχηματίζει καμπυλότητα ώστε να μεταφέρεται ομαλά το βάρος από το ένα πόδι στο άλλο και να έρχεται η δύναμη jing στα χέρια.

Κοινά λάθη
•Όταν προβάλλονται προς τα έξω τα οπίσθια - αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει αρκετή δύναμη στη μέση και στα πόδια για να στηριχτεί το επάνω μέρος του σώματος.

•Σπρώξιμο του kua προς τα μπροστά - αυτό θεωρείται μεγάλο πρόβλημα. Το επάνω μέρος του μηρού τότε είναι πολύ σφιγμένο και δεν μπορεί να βυθιστεί προς τα κάτω η κλείδωση. Αυτό εμποδίζει τη μέση να κινηθεί ελεύθερα

•Υπερβολικό άνοιγμα του dang – όταν ανοίγει το dang τα γόνατα και τα πόδια πρέπει να κρατιούνται ελαφρά προς τα μέσα ώστε να εμπεριέχουν την ενέργεια και να κρατούν ισορροπία.

ΠΟΔΙΑ
Όταν στεκόμαστε το εσωτερικό του ποδιού σπρώχνει ελαφρά προς το πίσω και έξω ενώ το μπροστινό μέρος έχει την αίσθηση του κλεισίματος. Αυτό δίνει την αίσθηση ορίων και επίσης τονίζει την αίσθηση της αντίθεσης της ενέργειας όσον αφορά το άνοιγμα και το κλείσιμο. Η σωστή τοποθέτηση των ποδιών είναι καθοριστική για την σταθερότητα και τη ισορροπία του σώματος όπως και για την ευλυγισία και τη σταθερότητα του επάνω μέρος του σώματος. Οι κλειδώσεις των ποδιών πρέπει να τοποθετηθούν σωστά ώστε να μεταφερθεί αποτελεσματικά η δύναμη από τα πέλματα. Το ύψος της στάσης εξαρτάται από την ηλικία και το επίπεδο της φυσικής του κατάστασης.

ΓΟΝΑΤΑ
Τα γόνατα είναι ελαφρά λυγισμένα κατά τη διάρκεια της εξάσκησης. Η ισορροπία επιτυγχάνεται όταν ευθυγραμμίζονται τα γόνατα με τους γοφούς και τους αστραγάλους. Τα γόνατα χρησιμοποιούνται για τις κινήσεις και την σύνδεση ανάμεσα σε αυτές και όχι για να στηρίζουν. Θα πρέπει να φροντίζουμε να μην βάζουμε πίεση στα γόνατα. Όταν τα γόνατα λυγίζουν προς τα μπροστά δεν πρέπει να ξεπερνούν τα δάχτυλα των ποδιών. Τα γόνατα δεν λυγίζουν ανεξάρτητα αλλά σε ανταπόκριση της χαλάρωσης και του καθίσματος των γοφών (kua), και της σπονδυλικής στήλης που μακραίνει. Το βάρος του σώματος θα πρέπει να κατευθύνεται μέσω των γονάτων στα πόδια (στο έδαφος). Το Zhan zhuang (βασική στάση ή στάση του ιππέα) μπορεί να αυξήσει τη δύναμη στα πόδια. Καλή προθέρμανση βοηθάει στην αποφυγή πιθανών τραυματισμών.

Όταν κάνεις ένα βήμα τα γόνατα ανοίγουν προς τα έξω. Όταν είσαι σε σταθερή στάση τα γόνατα τείνουν προς τα μέσα. Στον προς τα πίσω βηματισμό όπως και στη σταθερή στάση τα γόνατα τείνουν προς τα μέσα. Όταν ανασηκώνεις το γόνατο (προετοιμασία για ένα χτύπημα με το γόνατο) τα γόνατα είναι στραμμένα προς τα μέσα. Σε στάση τόξου το γόνατο που δεν έχει βάρος δεν πρέπει να είναι τεντωμένο ούτε αφημένο να πέφτει προς τα μέσα. Υπάρχει μία αίσθηση γεμίσματος σε ένα βελονιστικό σημείο (Wei Zhong) στο πίσω μέρος του γονάτου.

Κοινά λάθη
•Να σπρώχνεις τα γόνατα πολύ μπροστά - Αυτό συμβαίνει όταν τα γόνατα ξεπερνούν τα δάχτυλα των ποδιών κατά τη στάση τόξου και του ιππέα. Στη προσπάθεια να κρατήσει κανείς χαμηλή στάση, η δύναμη του κάτω σώματος δεν είναι αρκετή για να υποστηρίξει το βάρος του πάνω μέρος του σώματος. Όταν αγνοείς αυτή την αρχή τότε αυτό συμβαίνει.

•Να αφήνεις τα γόνατα να πέφτουν μπροστά - Το γόνατο που έχει το βάρος θα πρέπει να δείχνει στην ίδια κατεύθυνση όπως και το πόδι. Το γόνατο που δεν έχει βάρος δεν πρέπει να πέφτει μπροστά. Το εσωτερικό του γονάτου και το εσωτερικό του αστραγάλου πρέπει να είναι κάθετα προς το έδαφος.

ΠΕΛΜΑΤΑ
Τα πέλματα είναι η βάση του σώματος. Τα πέλματα χρησιμοποιούνται για να σπρώξουν το έδαφος για να δημιουργηθεί η ενέργεια της αναπήδησης. Τα κλασσικά κείμενα του Taiji λένε: “το jing ριζώνει στα πέλματα απελευθερώνεται μέσα στα πόδια, ελέγχεται από τη μέση και εκδηλώνεται στα χέρια”. Κατά τη διάρκεια της εξάσκησης τα δάχτυλα των ποδιών γαντζώνουν το έδαφος. Οι φτέρνες εφάπτονται καλά στο έδαφος και η αναβλύζουσα πηγή κρατιέται άδεια και ανοιχτή. Αυτό κάνει το πέλμα γεμάτο στο μπροστινό τμήμα και το πίσω, αλλά ανοιχτό και άδειο στο μεσαίο του τμήμα. Αυτό βοηθάει στην σταθερότητα των κινήσεων και στη ελαστικότητα όταν μεταφέρεται η δύναμη. Παρ’ όλα αυτά είναι λάθος η προσπάθεια σφιξίματος του πέλματος για να δημιουργηθεί αυτός ο χώρος. Το πέλμα είναι χαλαρό και φυσικό, χωρίς να είναι τελείως επίπεδο ή τεχνητά πιεσμένο με δύναμη προς τα κάτω. Τα δάχτυλα γαντζώνουν το έδαφος επιτρέποντας στο qi να πάει στη ρίζα. Η δύναμη που μεταφέρεται εξαρτάται από τη δύναμη του ριζώματος των πελμάτων. Την αίσθηση του γεμίσματος και αδειάσματος την προσλαμβάνουμε από τα πέλματα.

Το βάρος μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 60/40 ή μπορεί να είναι 70/30 ή
80/20 ή ακόμα 90/10 με εξαίρεση την άδειας στάσης που είναι 100/0. Η σωστή τοποθέτηση του ποδιού μοιράζει σωστά το βάρος στη φτέρνα στα δάχτυλα στη καμάρα και στο πλαϊνό μέρος του ποδιού.

Το πέλμα που έχει το βάρος δεν πρέπει να κινείται. Όταν κάνεις βήμα χρησιμοποιείς το εσωτερικό της φτέρνας που γλιστράει προς τα έξω και δεν σηκώνεις τα δάχτυλα των ποδιών. Καθώς οι αστράγαλοι κινούν τα πόδια κρατιούνται χαλαροί ώστε να συνδεθούν με τα πέλματα.

Κοινά λάθη
•Να σηκώνεις τη φτέρνα - είναι σα να “ξεριζώνεις τη ρίζα” και αυτό συνήθως συμβαίνει κατά την διάρκεια του fajing. Όταν η δύναμη πάει προς τα αριστερά μπορεί να σηκωθεί η δεξιά φτέρνα και έτσι ελαττώνεται η δύναμη και χάνεται και η ισορροπία.

•Να σηκώνεις τα πλαϊνά των ποδιών - αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το χάσιμο της ισορροπίας

•Τα κινούμενα πέλματα. Τα πόδια δεν είναι γερά ενωμένα με το έδαφος, λείπει η βάση (θεμέλια) και δεν μπορεί να γίνει πρόοδος.

Πρέπει να εξασκήσει κανείς τη βάση μέχρι να την τελειοποιήσει, ακολουθώντας τις σωστές αρχές και κανόνες. Παρ όλα αυτά θα πρέπει να είναι κανείς ευέλικτος και να προσαρμόζεται ανάλογα με τις αδυναμίες και τις δυνατότητες του, όπως είναι οι φυσικές ικανότητες και η ηλικία.
Η κυριότερη καθοδηγούσα αρχή είναι να ακολουθήσει κανείς αυτό που είναι φυσικό.

Από το βιβλίο CHEN STYLE TAIJIQUAN των Danidine Siawoo Voon Sim και David Gaffney

Μετάφραση και επεξεργασία κειμένου Ελευθερία Καζαντζή-Λύδια Τυλλιανάκη


*Διαβάστε το πρώτο μέρος του άρθρου εδώ