Στην κληρονομιά των περισσοτέρων από 1500 χρόνων ιστορίας του ναού Σαολίν, συμπεριλαμβάνεται και το κομμάτι της ιατρικής έτσι όπως εφαρμόστηκε στα πλαίσια των αναγκών των μοναχών Σαολίν.
Η παραδοσιακή ιατρική είναι αδιαχώριστο μέρος του Βουδισμού Τσαν και βρίσκεται σε εξέχουσα θέση στην ιστορία της ανατολικής παραδοσιακής ιατρικής. Αποτελεί ένα είδος ίασης που μπορεί να απευθύνεται τόσο στα βασικά αίτια όσο και στα συμπτώματα μιας ασθένειας. Ο Σακιαμούνι - ο Βούδας - ονομαζόμενος επίσης Γιάο Σι Φο "Ιαματικός Βούδας", ο οποίος επικαλείται ακόμα από τους πιστούς βουδιστές για να περιποιηθεί τους αρρώστους, είχε αφιερώσει τέσσερα χρόνια στην οργάνωση ενός Βουδιστικού Ιατρικού Συστήματος, με σκοπό να ανακουφίσει όλα τα αισθανόμενα όντα από τα δεινά της ασθένειας. Αργότερα, ο ίδιος ο Μποντιντάρμα, όταν βρήκε τους πρώτους μοναχούς του ναού Σαολίν εξασθενημένους από την ακινησία της περισυλλογής, άρχισε να συλλέγει τις ντόπιες πρακτικές και συνδυάζοντάς τις με τη δική του γνώση κατάφερε να τους βοηθήσει δίνοντάς τους τις κατάλληλες πρακτικές για να ανακάμψουν. Έτσι λοιπόν με τα χρόνια και τις γενιές που ακολούθησαν, αυτό το ιδιαίτερο κράμα της παραδοσιακής κινέζικης ιατρικής με την απευθείας εμπειρική γνώση που ορίζει η φιλοσοφία του Τσαν εξέλιξε ένα μοναδικό και ιδιαίτερο είδος ιατρικής που βρίσκεται μόνο στο ναό Σαολίν.
Η ιατρική Σαολίν προέρχεται από τη δυναστεία Γουέι και Τσιν (220 - 581) και έχει μια ιστορία πάνω από 1000 χρόνια. Μετά την ανάπτυξή της στις δυναστείες Τανγκ και Σουνγκ (618 - 1279), πήρε την τελική μορφή της κατά τη δυναστεία των Μινγκ (1368 - 1644) και εμπλουτίστηκε και βελτιώθηκε στη δυναστεία Τσινγκ (1616 - 1911). Η ιατρική Σαολίν έχει μια στενή σχέση με την ανάπτυξη του Σαολίν Κουνγκ Φου. Οι πιο επιφανείς μοναχοί Σαολίν στην ιστορία ήταν έμπειροι στο Τσαν, το Γου (μαχητικό κουνγκ φου) και το Γι (ιατρική), το οποίο ήταν και ιδιαίτερα διαδεδομένο. Το Τσαν καλλιεργεί το μυαλό. Το Γου δυναμώνει το σώμα. Το Γι βοηθάει τον κόσμο. Αυτά τα τρία δεν μπορούν να διαχωριστούν. Σύμφωνα με τους κανόνες του Σαολίν και οι τρεις πτυχές πρέπει να αναπτυχθούν ταυτόχρονα. Ένας διάσημος ιστορικός της δυναστείας Γιουάν, ο Γιουάν Χάο Ουέν, έγραψε στην ιστορία του "Φαρμακευτική Πραγματεία Σαολίν":
Το ιατρικό και φαρμακευτικό κέντρο των Σαολίν χρονολογείται από τη δυναστεία Τσιν (1217) και έχει μια ιστορία πάνω από 800 χρόνια. Εκείνη την εποχή, κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούνταν για τη θεραπεία τραυματισμών καθώς και άλλες ασθένειες των μοναχών. Αργότερα υπηρέτησε κατά κύριο λόγο τους κατοίκους της περιοχής και εκείνων που έρχονταν από μακριά. Λόγω του γεγονότος ότι όλη η θεραπεία και τα φάρμακα ήταν δωρεάν, οι ασθενείς έκαναν διάφορες δωρεές μετά από τη θεραπεία των ασθενειών τους. Το ιατρικό κέντρο των Σαολίν είχε διάφορους τρόπους για να θεραπεύσει τους ασθενείς καθώς και να τους βοηθήσει να κρατηθούν σε καλή κατάσταση, όπως τα περίφημα Γι Τζιν Τζινγκ, Σι Σούι Τζινγκ καθώς και άλλες ασκήσεις εσωτερικής καλλιέργειας, Τσι Κουνγκ. Υπάρχουν επίσης πολλές μυστικές συνταγές που κατέχονται από διαπρεπείς μοναχούς για την προώθηση της υγείας και τη μακροζωία ή τη θεραπεία ασθενειών.
Και πράγματι κατά την πρόσφατη περίοδο της Δημοκρατίας της Κίνας, η ιατρική Σαολίν είχε φτάσει να έχει εμπλουτίσει την επιστήμη της με χιλιάδες συνταγές. Τα Σαολίν Τσαν, Γου και Γι μεταδίδονται από γενιά σε γενιά των μοναχών, αδιάκοπα. Με το συμπονετικό τους πνεύμα και την επιδίωξη της αριστείας σε ότι κάνουν, οι Σαολίν καταφέρνουν να διασώζουν τον πολύτιμο πνευματικό θησαυρό τους. Κατά τα τελευταία 800 χρόνια, το ιατρικοφαρμακευτικό κέντρο των Σαολίν έχει ωφελήσει πάρα πολλούς ανθρώπους. Αν ανεστάλη κατά καιρούς στην ιστορία αυτό συνέβη λόγω πολέμων ή λόγω ανωτέρας βίας.
Όταν ο ιερέας Φου Γιού ανέλαβε ως ηγούμενος του ναού Σαολίν το 1242, εγκαθίδρυσε τμήματα τραυματολογίας και παιδιατρικής για να θεραπεύσει ασθένειες και να βοηθήσει τους ανθρώπους της περιοχής. Το γεγονός αυτό ευνόησε τη δημιουργία του πρώτου "Φαρμακείου Σάολιν ". Στη δυναστεία των Μινγκ, ιδρύθηκαν επίσης το Ιατρικό Ινστιτούτο με πλήρες ιατρικό σύστημα περίθαλψης καθώς και ειδικό Τμήμα Φαρμακευτικής το οποίο ήταν επιφορτισμένο με τη συλλογή ιατρικών βοτάνων, την φύτευση και την επεξεργασία τους. Εν τω μεταξύ, ιδρύθηκε ιατρική σχολή για να εκπαιδεύσει ειδικευμένους ιατρούς μοναχούς. Στη σύγχρονη εποχή, λόγω εθνικών αναταραχών, η λειτουργία του τμήματος είχε ανασταλεί για κάποια περίοδο.
Τα τελευταία χρόνια, υπό την ηγεσία του ηγουμένου Σι Γιούνγκ Σιν, ο ναός Σαολίν έχει οργανώσει τους μοναχούς και άλλους εμπειρογνώμονες της κινεζικής ιατρικής για την αξιοποίηση της αρχαίας γνώσης. Μετά από προσπάθειες τριών ετών, ολοκληρώθηκε μια σπάνια έκδοση με τα "Μυστικά του Σαολίν Κουνγκ Φου και της Ιατρικής", η οποία περιέχει συνταγές των Σαολίν που παραδόθηκαν από τον 29ο σεβάσμιο ηγούμενο Σι Σινγκ Τζενγκ στο σεβάσμιο ηγούμενο Σι Γιούνγκ Σιν πριν ο πρώτος απεβιώσει. Αυτό το βιβλίο αποτελεί μέρος της μοναστικής ιατρικής γενεαλογίας των Σαολίν. Ασχολείται αρχικά με την θεραπεία τραυματισμών, όπως αρμόζει άλλωστε σε ένα μοναστήρι το οποίο ειδικεύεται στην εξάσκηση των πολεμικών τεχνών. Υπάρχουν αναρίθμητες συνταγές για επείγουσες ανάγκες, συνταγές που σταματούν την αιμορραγία, θεραπείες για μώλωπες και διάφορους τραυματισμούς. Επίσης τονωτικά αποστάγματα, έμπλαστρα από βότανα καθώς και συνταγές για τις επιπτώσεις της προμελετημένης επίθεσης στα σημεία βελονισμού. Τέλος υπάρχουν συνταγές που ωφελούν ενεργειακά τους ασκούμενους στις πολεμικές τέχνες. Το βιβλίο αυτό φυλάσσεται πλέον μόνιμα στη συλλογή του Εθνικού Μουσείου Ιστορίας.
Το 2004, ο ναός Σαολίν επανέφερε την λειτουργία του συστήματος ιατρικής και φαρμακευτικής περίθαλψης των Σαολίν και το κέντρο πλέον διαθέτει παροχή ιατρικών υπηρεσιών με το χαρακτηριστικό βουδιστικό συμπονετικό πνεύμα υπηρετώντας την υγεία. Έχει την κληρονομιά του πολιτισμού της ιατρικής Σαολίν ως αποστολή του, την προώθηση της παραδοσιακής ιατρικής ως ευθύνη του και την κοινωνική υπηρεσία του ως σκοπό.
Η Σαολίν - Τσαν ιατρική, συνδυάζει την παραδοσιακή ιατρική Σαολίν με τη σύγχρονη ιατρική ώστε να προστατευθούν καλύτερα αυτοί οι θησαυροί και να συνεχίσουν να ωφελούν τον κόσμο.
Το φαρμακείο Σαολίν συνεργάζεται μάλιστα με διάφορα ιατρικά ερευνητικά ιδρύματα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό κάνοντας εκτεταμένες επαφές με φαρμακευτικές εταιρείες, προκειμένου να βοηθήσει στην έρευνα για την βελτίωση της υγείας.
Ο διαλογισμός Τσαν επίσης, σε συνδυασμό με την άσκηση της αναπνοής "Τιού Να", την ενεργοποίηση των σημείων μεσημβρινών "Τσι Σουέ" και την ισορροπία των σχέσεων των σπλάχνων (βάσει της θεωρίας των πέντε στοιχείων) "Γου Σινγκ" είναι βασικά μέσα που συμπληρώνουν και υποβοηθούν τις διάφορες παραδοσιακές μεθόδους. Επίσης υιοθετούνται οι πρακτικές της ενατένισης (οραματισμού), των 6 θεραπευτικών ήχων, της πιεσοθεραπείας (μασάζ στα βελονιστικά σημεία) καθώς και παραδοσιακές διαγνωστικές μεθόδους (πρόσωπο, γλώσσα κλπ), για την σωστή θεραπεία και την περίθαλψη του ασθενούς. Όλα αυτά δημιουργούν ένα μοναδικό αποτέλεσμα για την υγεία.
Το πιο ιδιαίτερο και βαθύ χαρακτηριστικό της Ιατρικής Τσαν είναι να εξαλειφθεί τελικά από τον ασθενή η αιτία της πλάνης που είναι η αιτία για όλα τα δεινά και να βρει την αληθινή του φύση. Μέσω του βιώματος του Τσαν, να ανακαλύψει την αυθεντική ειρήνη στην καρδιά και την καλλιέργεια του καθαρού μυαλού, το οποίο είναι ο προθάλαμος της καλής σωματικής και πνευματικής υγείας.
Από το βιβλίο του Χρήστου Παναγόπουλου (Γιάν Σαν) - Ο Ναός του Νεαρού Δάσους -
Η Ιστορία του Σαολίν Κουνγκ Φου
