Αρχαία Ολυμπία 6ος αιώνας π.Χ.
Μεσημέρι… Το άρμα του ήλιου βρίσκεται στο μέσον του ουρανού και στέλνει τις πύρινες ακτίνες του στην ιερή γη των Ηλείων. Στην περίμετρο της ιερής Άλτης (1) ακούγονται συνομιλίες με ποικίλα Ελληνικά θέματα. Ποίηση, φιλοσοφία, Θέατρο… Κάποιοι θαυμάζουν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Ορκίου Ζηνός (2) λέγοντας, ότι όποιος δεν το δει θα πεθάνει δυστυχής. Έλεγαν, ότι εάν ο Θεός σηκωνόταν όρθιος θα γκρέμιζε την οροφή του ναού του. Πιο κάτω, ο Κλαδέος κυλά τα ήρεμα για την εποχή ύδατά του, ενώ ένα μόλις και μετά βίας ελαφρό αεράκι δροσίζει τα ιδρωμένα μέτωπα των επισκεπτών της ιερής Ολυμπίας. Στην άλλη άκρη, επιβλητικός, δεσπόζει στην όλη περιοχή ο καταπράσινος Κρόνιος λόφος. Γύρω τα υπέροχα κτήρια, τα δένδρα με το ασημένιο φύλλωμα και τους θείους καρπούς τους, οι δρόμοι, οι σκηνές των ξένων και στο βάθος, η Παλαίστρα, όπου παρασκευάζονται (3) γυμνοί οι αθλητές του Παγκρατίου.
Μία απότομη ηρεμία, στην πολύβουη από κραυγές και θορύβους Άλτη προερχόμενη από το Στάδιο, αλλάζει το κλίμα της περιοχής. Όσος κόσμος ήταν εκτός Σταδίου τρέχει να διαπιστώσει τι συμβαίνει, καθώς η ηρεμία του χώρου δεν ήταν οικείο φαινόμενο. Δόθηκε εντολή από τους θεούς για την ησυχία εκείνη καθώς ότι επρόκειτο να συμβεί, στην κονίστρα (4) του σκάμματος της Ολυμπίας, θα διαρκούσε αιώνες και θα δόξαζε έναν ακόμη Παγκρατιαστή.
Ολυμπία 564 π.Χ. Σκάμμα παλαίστρας. Αρριχίων εκ Φυγαλείας δις Ολυμπιονίκης. Ο ήλιος συνεχίζει να κτυπά άνευ οίκτου την ιερή γη της Ολυμπίας. Ο ιδρώτας τρέχει στο πρόσωπο του Αρριχίωνος (5). Η καρδιά αντλεί το αίμα με πίεση παντού, τα χέρια και τα πόδια τρέμουν από τον κάματο, τα ιμάτια των θεατών ανεμίζουν για δροσιά, οι οφθαλμοί προσπαθούν να πλησιάσουν τους Παγκρατιαστές όσον πλησιέστερα είναι δυνατόν. Όλοι, θέλουν να είναι μέσα στο σκάμμα την στιγμή εκείνη, δίπλα από τους αγωνιστές. Ο Αρριχίων δόξασε την πατρίδα του δύο φορές ήδη και , είναι η τρίτη φορά, στην οποία προσπαθεί να επαναλάβει τον Άθλο του. Ο αντίπαλός του έφθασε στον τελευταίο αγώνα αντιμέτωπος με τον Αρριχίωνα. Ουδείς εκ των δύο είχε την εύνοια των Θεών, να σταθεί απέναντι σε αντίπαλο του ως έφεδρος (6) αλλά με απέραντο ψυχικό σθένος, σωματική καρτερία και επιμονή και με τεχνική τελειότητα, κατόρθωσε να παρίσταται στον αγώνα νικώντας όλους τους συμμετέχοντες.
Το σώμα αλείφθηκε με λάδι και χρωματίστηκε με την κόνη ώστε να είναι αποτελεσματικότερη η εφαρμογή παλαισμάτων. Γίγαντες αντιμέτωποι, έτοιμοι να παλέψουν… Η φύση, οι Θεοί, οι άνθρωποι και ολόκληρη η Ελλάς θα είναι θεατές αυτού του γεγονότος… Ο προπονητής του Αρριχίωνα κάθεται ήρεμος στο Έρυμα (7) με άλλους και παρατηρεί με την σειρά του τον αγώνα. Άριστος γνώστης του Παγκρατίου ο Ερυξίας, φαίνεται, ότι δεν τελείωσε με τον αγωνιστή του καθώς η παλαιστική του δεινότητα πρόκειται να δοξάσει και αυτόν σήμερα.
Οι δύο αντίπαλοι στέκονται όρθιοι στο κέντρο του κύκλου. Ο ραβδούχος (8) Ελλανοδίκης , φορώντας το πορφυρό του ένδυμά τους πλησιάζει, παρατηρεί το χρώμα του προσώπου τους, στρέφει τους οφθαλμούς του προς την ιέρεια και αναφωνεί «Άρξασθε». Οι αγωνιστές αρχίζουν να κινούνται κυκλικώς. Ο «περί στάσεως αγών» (9) άρχισε! Λακτίσματα Γαστρίζειν (10) και Πυγμές κτυπούν το σώμα, παλαίσματα του Ορθοστάδην (11) και του Κάτω Παγκρατίου, προσπαθούν να συγκρατήσουν σε δυσχερή θέση τον αντίπαλο. Δέος, από τα ιδρωμένα σώματα, τα παλαίσματα…
Ο Αρριχίων σκέπτεται να κτυπήσει γρήγορα και να αποφύγει την αντεπίθεση του αντιπάλου του… ίσως με αναβαστάσαι εις ύψος (12)... όμως ο χρόνος κυλά ματαίως, και, καθώς ο κάματος δεν δίδει πλέον δυνατότητες για περαιτέρω ενέργειες, η καθυστέρηση κόστισε στον Αρριχίωνα. Ο αντίπαλός του, νεώτερος και ταχύτερος είναι πίσω του και με επιδέξιο άλμα είναι στην πλάτη του και εφαρμόζει κλιμακίζειν (13)! Οι θεατές όρθιοι, φωνάζουν με έκσταση μεταξύ τους, «μέσον έλαβε, μέσον έλαβε»!!! Ο Ερυξίας με προσοχή παρακολουθεί τα τεκταινόμενα. Καταλαβαίνει, ότι ο αγωνιστής του απομακρύνεται από τον κότινο (14) αλλά… τις οίδε; Η φύση συμμετέχει και αυτή στην προσπάθεια των Παγκρατιαστών, απόλυτη ησυχία. Λες και οι Θεοί είναι εκεί και παρακολουθούν με σεβασμό!
Το κλιμακίζειν του αντιπάλου του Αρριχίωνος σφίγγεται ακόμη περισσότερο. Το Άγχειν (15) φράζει την αναπνοή ενώ τα πόδια περισφίγγουν την μέση του με Ηράκλειες δυνάμεις. Έτσι του φαίνεται τουλάχιστον… ο Αρριχίων προσπαθεί να λύσει τις λαβές... ο χρόνος κυλά. Δεν είναι εφικτή η αποφυγή της ήττας. Οι οφθαλμοί του Αρριχίωνος σκοτεινιάζουν, εικόνες περνούν από το μυαλό του. Η πατρίδα του την οποία τόσο δόξασε, οι φίλοι του στο δείπνο, η παλαίστρα, ο Ερυξίας, οι γονείς του…ο ψυχοπομπός Ερμής! Η ίδια σκέψη φαίνεται να δίνει λύση στο πρόβλημά του. Η Απαγόρευση (16). Ετοιμάζει, τον δάκτυλον ανατείνασθαι, καθώς τα ατελείωτα λεπτά φεύγουν μαζί με τις στιγμές της ζωής του, ενώ ο θάνατος ρίχνει σκιά επάνω του.
Παλεύει όμως. Περιστρέφεται δεξιά - αριστερά, πέφτει στα γόνατα και κυλά μήπως και αποτινάξει τον αντίπαλό του. Δυστυχώς όμως, η Μαιάνδριος λαβή
δεν του δίνει πολλές δυνατότητες ελευθερίας.
Τα γόνατα λυγίζουν, η αναπνοή λιγοστεύει και η δύναμη τον εγκαταλείπει σιγά – σιγά. Τελευταία σκέψη πριν το δάκτυλο δηλώσει απαγόρευση, αλλά, την στιγμήν εκείνη ακούγεται ο προπονητής του Ερυξίας, να του φωνάζει, «…καλόν εντάφιων των εν Ολυμπία, μη απειπείν» (17). Οι θεατές στρέφονται κατ’ αρχήν προς τον Προπονητή και εν συνεχεία προς την κονίστρα (18). Κοιτάζουν αμήχανοι… Ο νους του Αρριχίωνος περίμενε αυτή την εντολή. Δεν υπάρχει άλλη λύση, καθώς ο αέρας πλέον δεν περνά στους πνεύμονες, οι οφθαλμοί δεν βλέπουν εικόνες, η καρδιά σε λίγο θα σταματήσει και ο Άδης θα δεχθεί έναν ηττημένο Αρριχίωνα παίρνοντας την θέση της Θεάς νίκης. Όμως όχι… Τα παλαίσματα του Ερυξία προετοίμασαν τον νου του αγωνιστή ώστε να γεννήσει ιδέες. Ερωτευμένος με τον θάνατο σκέπτεται νέο τέχνασμα. Ένα λάκτισμα Γαστρίζειν χαλαρώνει την λαβή των ποδιών στην μέση του, ο ακροχειρισμός (19) στα σφυρά του αντιπάλου, απομακρύνει το αριστερό πόδι από το κορμί του. Πέφτει άψυχος στο έδαφος πλαγιάζοντας επάνω στον στρεβλωμένο πόδι του αντιπάλου του. Η εξάρθρωση, είναι το αποτέλεσμα του έσχατου τεχνάσματος το οποίο γέννησε ο Αρριχίων, και η οποία προκάλεσε τόσο αφόρητο πόνο στον αντίπαλο του Αρριχίωνος, ο οποίος ενστικτωδώς έσφιξε ακόμη περισσότερο το άγχειν με αποτέλεσμα να αποτελειώσει τον Ολυμπιονίκη Αρριχίωνα, αλλά την ίδια σχεδόν στιγμή, καθώς ήταν αδύνατο να τον αντέξει, εκείνος ο πόνος, τον οδήγησε στην απαγόρευση.
Ο Ελλανοδίκης σηκώνει την ράβδο του για να δώσει την λήξη στον αγώνα, αλλά ποιόν να ραβδίσει; Ο νικητής κείτεται νεκρός ενώ ο απαγορεύων, ευρίσκεται εν ζωή … Δεν χωρά αμφιβολία. Ο νικητής είναι δεδομένος έστω και νεκρός. Αυτός πρόκειται να λάβει τον κότινο της καλλιστεφάνου ελαίας. Ο Ελλανοδίκης λοιπόν, ανασηκώνει την ράβδο του και αναδεικνύει τον Αρριχίωνα για τρίτη φορά Ολυμπιονίκη και γέγραπται, ότι «…και νεκρός εστέφθη»!!!
Η Θεά Νίκη έρχεται πετώντας από τον ναό του Ορκίου Ζηνός και στεφανώνει τον νεκρό, ο Άδης δέχεται όχι έναν ηττημένο αλλά έναν ΤΡΙΣ Ολυμπιονίκη, οι θεατές αλλόφρονες πηδούν και πετούν τα ενδύματά τους στον αέρα, η Ολυμπία κλίνει το γόνυ με σεβασμό. Πως κα ποιος θα ήταν δυνατόν να περιγράψει αυτήν την υπέροχη «εικόνα» του αγώνα και ποιός θα ήθελε άλλο αποτέλεσμα; Πόσο έντιμος είναι πλέον αυτός ο κότινος;
Σαββίδης Ε.Α. Λάζαρος
1. Το άλσος της Ολυμπίας.
2. Το άγαλμα του Διός στην Ολυμπία όπου ορκίζονταν οι αγωνιστές και οι Ελλανοδίκες.
3. Προθερμαίνονται.
4. Κυκλική παλαίστρα εντός του Σταδίου για το αγώνισμα του Παγκρατίου.
5. Ο Αρραχίων ή Αρριχίων αναφέρεται από τον Φιλόστρατο στις «Εικόνες» του.
6. Έφεδρος ο αγωνιστής ο οποίος κατόπιν κληρώσεως αγωνιζόταν με τον τελευταίο νικητή και εθεωρείτο ότι είχε την εύνοια των θεών.
7. Ο χώρος όπου εστέκοντο οι Προπονητές στο Στάδιο της Ολυμπίας.
8. Η ράβδος χρησίμευε στους Ελλανοδίκες για να ραβδίζουν τους παραβάτες των Εναγωνίων Νόμων και Διατάξεων.
9. Η προσπάθεια των αγωνιστών να αποφύγουν τον ήλιο.
10. Το λάκτισμα στο στομάχι (γαστέρα).
11. Ο αγώνας σε όρθια θέση.
12. Η συγκράτηση του αντιπάλου ανάποδα στο αέρα.
13. Σύνθετη λαβή στο σώμα.
14. Το στεφάνι από αγριελιά.
15. Λαβή πνιγμού.
16. Η εγκατάλειψης με τον δείκτη τεντωμένο υψηλά.
17. Καλό, στολίδι τάφου, να μην απαγορεύσεις στην Ολυμπία.
18. Το σκάμμα με άμμο εντός του Σταδίου.
19. Οι τεχνικές και τα τεχνάσματα στρεβλώσεως των άκρων.
