Στο πρώτο μέρος αυτού του άρθρου για το πανελλήνιο οδηγό πολεμικών τεχνών είχα γράψει για τη καταγωγή της Makiwara, τις απόψεις των παλαιών δασκάλων και για τις σύγχρονες αντιρρήσεις. Μπορείτε να διαβάσετε το πρώτο μέρος
εδώ.Σε αυτό το δεύτερο και τελευταίο μέρος αναφέρομαι στη εξάσκηση, τη μεθοδολογία και τη κατασκευή της Makiwara.
Η απαραίτητη εξάσκηση.Η λύση λοιπόν δεν είναι η μη χρησιμοποίηση του οργάνου αυτού αλλά η λογική χρήση, χωρίς υπερβολές και απερίσκεπτη υπερπροπόνηση σε αυτό. Η εξάσκηση πρέπει να είναι σταθερή και επιμελής και όχι βιαστική και το δυνάμωμα του σώματος να γίνεται βαθμιαία. Το να χτυπάς πολύ γρήγορα, πολύ ξαφνικά ή πολύ συχνά μπορεί να φέρει ως αποτέλεσμα τόσο εξαρθρωμένους καρπούς χεριών όσο και σπασμένη επιδερμίδα.Θα πρέπει να αρχίζει κανείς χτυπώντας τριάντα φορές με τη δεξιά γροθιά και τριάντα φορές με την αριστερή αυξάνοντας προοδευτικά τα χτυπήματα έως ότου φθάσει τις εκατόν πενήντα και μετά τις τριακόσιες.
Η κύρια αιτία πρόκλησης ζημιάς είναι η ισχυρή σύγκρουση πάνω στην επιφάνεια του χτυπήματος. Η παρατεταμένη και σταδιακή εξάσκηση με Makiwara έχει ως αποτέλεσμα την σκλήρυνση του δέρματος που προστατεύει τα κόκαλα και τους χόνδρους της γροθιάς.Όταν εξασκούμαστε στη Makiwara καλό είναι να αρχίζουμε πιέζοντας και ενεργοποιώντας ταυτόχρονα και συγχρονίζοντας τις μυϊκές ομάδες που συμμετέχουν στη συγκεκριμένη κίνηση. Αμέσως μετά πρέπει να κτυπάμε απαλά τη Makiwara και αργότερα μπορούμε, προς το τέλος της καθημερινής μας προπόνησης να κάνουμε μερικές δυναμικές κρούσεις κατά την Γιαπωνέζικη μεθοδολογία.Πάντα θα πρέπει να θυμόμαστε ότι τα αποτελέσματα από την εξάσκηση μας σε αυτή θα έρθουν μετά από χρόνια. Δεν πρέπει λοιπόν μα εξασκούμε υπερβολικές επαναλήψεις την ίδια μέρα, αν δε παρατηρήσουμε ότι το δέρμα του χεριού στο σημείο επαφής αρχίζει να σκάει και να ματώνει αυτό είναι ενδεικτικό ότι θα πρέπει να σταματήσουμε για εκείνη την ημέρα.
Ένας δεύτερος τύπος ζημιάς που προκαλείται με το κτύπημα μπορεί να προέλθει από την επιπόλαιη χρησιμοποίηση του καρπού ή της γροθιάς, π.χ. προεξέχοντα δάκτυλα ή αρθρώσεις, χαλαρότητα του καρπού ή λανθασμένο σημείο κρούσης. Η Makiwara σιωπηρά θα μας υπενθυμίζει να διορθώνουμε αυτά τα λάθη με άμεσο και πρακτικό τρόπο.
Τα παιδιά που ασχολούνται με το karate δεν θα πρέπει να αρχίζουν να χρησιμοποιούν Makiwara πριν τον ολοκληρωτικό σχηματισμό του σκελετού τους και κυρίως πριν από την πλήρη ανάπτυξη των οστών του χεριού. Αυτό σημαίνει ότι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει να κτυπάει Makiwara ένα παιδί είναι αυτή των 16 με 17 ετών. 0 δάσκαλος του karate και καθηγητής της Ιατρικής VIadimir Jorga πιστεύει ότι: «Η Makiwara θα πρέπει να χρησιμοποιείται μέχρι να φθάσει κάποιος σε επίπεδο που να μπορεί να ενεργοποιεί και να εστιάζει σε ένα σημείο τη δύναμη που μπορεί να παράγει το σώμα του. Αν αυτό επιτευχθεί τότε η Makiwara θα πρέπει να περνάει σε δεύτερη μοίρα. Στη συνέχεια θα πρέπει να αξιοποιήσει αυτές του τις γνώσεις στο Kumite, στα Kata και στα Kihon. Η προπόνηση στη Makiwara είναι αναγκαία χωρίς υπερβολές, διότι η υπερβολή κάθε είδους έχει τις επιπτώσεις της».
Από κάποιους ακούγεται ότι εφόσον δεν μπορεί να γίνει εξάσκηση συνδυασμών πάνω στη σανίδα χτυπημάτων, η χρησιμότητα της περιορίζεται. Αυτό όμως, είναι μάλλον πλεονέκτημα παρά μειονέκτημα. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η μαχητική στρατηγική πάνω στην οποία στηρίζεται το παραδοσιακό karate δεν έχει ως σκοπό να καταπλήξει τον αντίπαλο και να εντυπωσιάσει τους παρατηρητές με ένα εντυπωσιακό συνονθύλευμα τεχνικών, αλλά περισσότερο σκοπεύει να κατατροπώσει τον αντίπαλο με ένα χτύπημα, μια γροθιά ή μια κλωτσιά. Όπως λέει ο δάσκαλος Funakoshi: «όταν στην μάχη ρίχνεις ένα χτύπημα karate πρέπει να μην έχεις καμία αμφιβολία ότι το ένα χτύπημα θα κρίνει τα πάντα. Αν έχεις κάνει ένα λάθος, θα είσαι εκείνος που θα πέσει. Πρέπει να είσαι έτοιμος για μια τέτοια περίσταση».
Η μεθοδολογία και η κατασκευή.- Ας έρθουμε τώρα στη μεθοδολογία της εκπαίδευσης στη Makiwara. Για να εξασκηθούμε αποτελεσματικά θα πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας τους παρακάτω κανόνες:
- Μην βιάζεστε. Πρέπει να αντιμετωπίσετε την εξάσκηση με Makiwara όπως αντιμετωπίζετε το ίδιο το karate. Είναι μια δραστηριότητα με την οποία κάποιος θα ασχολείται ολόκληρη τη ζωή του. Πολλοί άνθρωποι βιάζονται στην εκπαίδευση, προκαλούν ζημιές στον εαυτό τους και έπειτα σταματάνε εντελώς.
- Μην κάνετε επίδειξη. Αυτός είναι ένας τρόπος να τραυματιστείτε. Γι' ατό προτείνω τη μοναχική προπόνηση. Ακόμα και οι mo φωτισμένοι από μας, έχουν την τάση να αυξάνουν τον ρυθμό όταν υπάρχει κοινό.
- Η ταχύτητα της γροθιάς που επιστρέφει πρέπει να είναι μεγαλύτερη αυτής πoυ πηγαίνει στον στόχο.
- Διατηρείτε την πλάτη σας ευθεία, μη σκύβετε μπροστά και μην σηκώνετε τις φτέρνες από το έδαφος.
Σπρώχνετε, λοιπόν, τον πήχη κατευθείαν εμπρός στρέφοντας τους γοφούς και τινάζοντας το χέρι. Δημιουργείται ένα τράνταγμα τη στιγμή της σύγκρουσης και αυτό πρέπει να ελέγχεται. Για να έχω αποτέλεσμα, ο καρπός πρέπει να σφιχτεί κατά το χτύπημα. Αν το χέρι χρησιμοποιείται σαν ραβδί, το τίναγμα δεν θα είναι αποτελεσματικό.Φαντάζομαι το στόχο να βρίσκεται μια γροθιά πίσω από τη Makiwara. Ο έλεγχος της απόστασης είναι πολύ σημαντικός.Τεντώνω τον αγκώνα και σπρώχνω τη γροθιά μακριά εμπρός, λυγίζοντας τη Makiwara προς τα πίσω.Ο αγκώνας γέρνει λίγο προς τα πίσω όταν η γροθιά χτυπάει κάθετα τη Makiwara, σε αυτό το σημείο χρησιμοποιώ την εκτίναξη του αγκώνα και του ώμου. Ο αγκώνας ευθυγραμμίζεται. Όταν η Makiwara γυρίζει στην αρχική της θέση, βάζω τη γροθιά στην επιφάνεια και τραβώ τον αγκώνα στο γοφό με φυσιολογική κίνηση. Πρέπει να προσέχω, ώστε ο αγκώνας να μη φύγει πολύ μακριά προς τα πλάγια.Ο αγκώνας και όχι ο ώμος, πρέπει να απορροφήσει τη δύναμη της Makiwara, όταν τινάζεται πίσω. Το χτύπημα θα είναι ολοκληρωτικά χωρίς αποτέλεσμα, αν ο αγκώνας ή οι ώμοι είναι τεντωμένοι ή το σώμα βρίσκεται λίγο περισσότερο προς τα πίσω. Εξασκούμαι χρησιμοποιώντας την περιστροφή των γοφών προς την κατεύθυνση του στόχου χωρίς να αλλάζει η κατανομή του βάρους του σώματος (κέντρο βάρους) στη zenkutsu-dachi. Περνώ από τη θέση προετοιμασίας (πίσω) στη θέση χτυπήματος (εμπρός), χρησιμοποιώντας την κίνηση και την περιστροφή των γοφών. Βαθμιαία αυξάνω την ταχύτητα του χτυπήματος.Εκπνέουμε απότομα τη στιγμή της κρούσης και εισπνέουμε όταν τραβάμε το χέρι πίσω αμέσως μετά το χτύπημα.Τέλος είναι λάθος να σηκώνουμε τον γοφό μας αντιθέτως θα πρέπει να τον βυθίζουμε ελαφρώς κατά το χτύπημα και ταυτόχρονα να συσπειρώνουμε την κοιλιακή χώρα και τους γλουτούς.
Η Makiwara μπορεί να κατασκευαστεί από οποιοδήποτε είδος ελαστικού ξύλου. Οι Ιάπωνες χρησιμοποιούν το hinoki (Ιαπωνικό κυπαρίσσι) και το sugi (Ιαπωνικός κέδρος) ως Βασικό υλικό για την κατασκευή της.Η οξιά (για τα Ελληνικά δεδομένα) είναι επίσης ένα καλό ξύλο με ανθεκτικότητα, ελαστικότητα και απορροφητικότητα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί.Υπάρχουν σήμερα ειδικά μαξιλαράκια για να επενδύσουμε το ξύλο, αλλά και η ψάθα από κλαδάκια ρυζιού, το καουτσούκ και το σφουγγάρι ακόμα είναι κατάλληλα υποκατάστατα.Κάποιες ατομικές Makiwara που βιδώνουν στον τοίχο και αποτελούνται από ένα απλό σανίδι επενδυμένο με ένα μαξιλαράκι κυκλοφορούν εδώ και χρόνια στην Δυτική αγορά. Όμως δεν διαθέτουν καμία ελαστικότητα και το αποτέλεσμα μεσοπρόθεσμα, από την πλευρά των ανεπανόρθωτων κακώσεων των δακτύλων, μπορεί να είναι καταστροφικό και θα ήταν καλό να αποφεύγονται.Τέλος θα πρέπει να προσεχθεί το ύψος της Makiwara για να βρίσκεται ελαφρώς ψηλότερα από το ύψος των ώμων του ενασκούμενου.
Με τη σωστή μεθοδολογία εκπαίδευσης και τηρώντας τους σωστούς κανόνες ασφαλείας είναι γεγονός ότι η Makiwara μπορεί να προσφέρει ανεκτίμητα πλεονεκτήματα στον karateka που εξασκείται ανελλιπώς σε αυτήν!
Σάββας Π. Μαστραππάς
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
MASATOSHI ΝΑΚΑΥΑΜΑ: «Το καλύτερο karate». Τόμος 1, Εκδόσεις «ΕΣΠΙ», Αθήνα.
ΜΑΣ ΟΓΙΑΜΑ: «Ουσιαστικό karate». Εκδόσεις «ΑΘΛΗΤΗΣ», Αθήνα.
Περιοδικό «DOJO», Τεύχος 2, Φεβρουάριος 1998, VI. Jorga, Η παράδοση μέσω της επιστήμης. Συνέντευξη στον Σάββα Π. Μαστραππά.
Shigeru Egami. «The Heart of Karate-Do», Εκδόσεις «KΟDANSHA INTERNATIONAL*.
Περιοδικό «ΔΥΝΑΜΙΚΟ», Τεύχος 80, Νοέμβριος 1988,
Νικήτα Μπινιάρη: «Makiwara - Ο σιωπηλός σύντροφος εξάσκησης στο karate».
Περιοδικό «BUD0 & SP0RT», Τεύχη 88.9, Απρίλιος & Ιούνιος 1992, «Makiwara το αμόνι του karate». Επιμέλεια: GKA Instructors' School.
Par Kenzi Tokitsu: «Histore du Karate-Do», Edition Sem.
Γκιτζίν FUNAKOSHI: «Karate-Do ο δρόμος της ζωής μου». Εκδόσεις «ΚΕΔΡΟΣ», Αθήνα.
