Συνέντευξη με τον Κώστα Βρέντζο

Ο αληθινός πολεμιστής είναι ταπεινός

Κ. Βρέντζο θα θέλατε να μας πείτε πως ξεκινήσατε την πορεία στις πολεμικές τέχνες;

Το 1984 με δάσκαλο τότε τον κ. Ιατράκη, ξεκίνησα να εξασκούμαι στο χανγκ γκαρ κουνγκ φου. Στο διάστημα αυτό γνώρισα τον Άλαν Μπίτφιλντ ο οποίος εκείνη την εποχή εξασκούσε τάι τσι τσουάν στο Ηράκλειο και έτσι αποφάσισα παράλληλα με το χανγκ γκαρ, να κάνω και μαθήματα τάι τσι τσουάν. Μετά από τέσσερα χρόνια ένιωσα ότι είχε έρθει η ώρα να αποφασίσω με ποια πολεμική τέχνη θα ήθελα να συνεχίσω να ασχολούμαι στη ζωή μου και διάλεξα το τάι τσι, απόφαση για την οποία ακόμα και τώρα που μιλάμε δεν έχω μετανιώσει. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι θεωρώ το χανγκ γκαρ υποδεέστερη πολεμική τέχνη –αντιθέτως, νομίζω ότι είναι από τα πιο ολοκληρωμένα συστήματα με πολλαπλά οφέλη για τον ασκούμενο.

Μιλήστε μας λίγο για τον δάσκαλο σας, τον Άλαν Μπίτφιλντ

Ο Άλαν είναι κατά το ήμισυ έλληνας (η μητέρα του είναι ελληνίδα και ο πατέρας του άγγλος). Ξεκίνησε να ασχολείται με τις πολεμικές τέχνες σε ηλικία 12 χρονών· έκανε τζούντο και κουνγκ φου μέχρι 17 χρονών και τότε αποφάσισε ότι στη συνέχεια θα αφοσιωνόταν μόνο στις λεγόμενες «εσωτερικές» κινεζικές πολεμικές τέχνες. Επαγγελματικά εργάζεται ως διδάκτωρ αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο του Δουβλίνου ενώ σχεδόν κάθε χρόνο κατεβαίνει στη Κρήτη για να διδάξει στα σεμινάρια τάι τσι τσουάν που διοργανώνουμε. Θα πρέπει ακόμα να πω ότι με τον Άλαν, εκτός από τους ισχυρούς δεσμούς φιλίας που μας ενώνουν όλα αυτά τα χρόνια είμαστε και σύντεκνοι αφού βάφτισα το δεύτερο γιο του.

Πείτε μας λίγα λόγια για το τάι τσι· πιο συγκεκριμένα, θα ήθελα να αναφερθείτε στο πώς μπορούν οι κινήσεις του να έχουν θεραπευτικές ιδιότητες.

Το τάι τσι χαρακτηρίζεται από τις ρευστές, αργές και φυσικές κινήσεις που περιέχονται στις φόρμες του. Όλοι οι αρχάριοι ξεκινούν το ται τσι μαθαίνοντας σιγά-σιγά τις φόρμες αυτές και μέσα από τη κίνηση βελτιώνουν την αναπνοή τους, το νευρικό τους σύστημα και τη κυκλοφορία του αίματος. Παράλληλα βλέπουν ότι οι μύες του σώματος γίνονται πιο δυνατοί και ευλύγιστοι –κατά την εξάσκηση γίνεται μασάζ ακόμα και στα εσωτερικά όργανα, ενώ είναι καταπληκτικό είναι ότι δυναμώνει και ταυτόχρονα κάνει πιο ελαστικά και τα κόκκαλα του ασκούμενου, το σκελετό του. Όλα αυτά βέβαια είναι καρποί που δρέπεις μετά από αρκετό καιρό εξάσκησης και για αυτό το λόγο πάντα λέμε ότι σε αυτά τα συστήματα πρέπει να έχεις υπομονή· συχνά λέω στους μαθητές μου ότι το τάι τσι κρύβει μια παγίδα:, δουλεύει αλλά δεν φαίνεται! Για παράδειγμα, ένας μαθητής που εξασκεί τη φόρμα του για 2-3 μήνες είναι πολύ πιθανό να αρχίσει να αισθάνεται μία ευεξία στο σώμα του και να νιώθει πολύ ευχάριστα με αυτό. Συνεχίζοντας όμως την εξάσκηση, μπορεί να υπάρξει κάποιο διάστημα στο μέλλον κατά το οποίο ενδέχεται να μην νιώθει τίποτα, να αισθανθεί δηλαδή ότι δεν έχει κάνει καμία πρόοδο και είναι στάσιμος. Όμως αυτό δεν ισχύει –στη πραγματικότητα το τάι τσι δουλεύει εσωτερικά και δεν θα αργήσει η στιγμή που ο ασκούμενος θα αντιληφτεί ότι και πρόοδος έχει γίνει αλλά και στη κατανόηση του δρόμου έχει προχωρήσει.

Γνωρίζω ότι εκτός του τάι τσι διδάσκετε και μπα κουά τσανγκ, θέλετε να μας πείτε δύο λόγια για αυτή την αξιόλογη πολεμική τέχνη;

Μετά από περίπου τρία χρόνια εξάσκησης στο τάι τσι ο δάσκαλος μου, ο Άλαν Μπίτφιλντ, μου αποκάλυψε ότι γνωρίζει άλλη μία πολεμική τέχνη που λέγεται μπα κουά τσανγκ. Αποφάσισα αμέσως να ξεκινήσω μαθήματα και παρατήρησα ότι τα δυο αυτά στιλ είχαν αρκετές ομοιότητες μεταξύ τους. Κατ’ αρχάς, αποτελούν (μαζί με το σινγκ γι) τις λεγόμενες εσωτερικές πολεμικές τέχνες της Κίνας, δίνουν δηλαδή έμφαση στην ανάπτυξη της εσωτερικής δύναμης του ασκούμενου. Μπα κουά σημαίνει «οκτώ τρίγραμμά»· πρόκειται για μία φιλοσοφική ιδέα η οποία πηγάζει με τη σειρά της από το ταοϊστικό βιβλίο των αλλαγών «Ι Τσινγκ», ενώ στην πράξη η συγκεκριμένη τέχνη χαρακτηρίζεται από τη συνεχόμενη κυκλική ροη της φόρμας και των αλλαγών που γίνονται. Είναι ένα πολύ ευέλικτο σύστημα και αν ο ασκούμενος το γνωρίσει σωστά θα έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει μέσω των ασκήσεων τόσο την εσωτερική του ενέργεια, όσο και την μαχητική του ικανότητα η οποία δεν πάσχει ούτε στο ελάχιστο από άποψη αποτελεσματικότητας.

Η αποτελεσματικότητα που αναφέρατε και ειδικά όσον αφορά τις κινεζικές εσωτερικές πολεμικές τέχνες αποτελεί σημείο διαξιφισμών μεταξύ των ασκούμενων των πολεμικών τεχνών· είναι πολλοί αυτοί που υποστηρίζουν ότι οι συγκεκριμένες τέχνες πάσχουν από άποψη αποτελεσματικότητας. Η δικιά σας άποψη ποια είναι;

Νομίζω ότι τα συγκεκριμένα άτομα έχουν επιλέξει να εστιάζουν μόνο στην επιφάνεια, στην εξωτερική πλευρά των πολεμικών τεχνών. Είναι γεγονός ότι στις μέρες μας, πολεμικές τέχνες όπως το βραζιλιάνικο ζίου ζίτσου, το κικ μπόξινγκ κ.α. έχουν ραγδαία ανάπτυξη γιατί, εκτός του ότι είναι πολύ καλά συστήματα εκγύμνασης, δίνουν στο κόσμο τη δυνατότητα να μάθει κάποιες τεχνικές αυτοάμυνας σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα. Η πλειονότητα του κόσμου πιστεύει ότι το ίδιο μπορεί να γίνει και με τις παραδοσιακές τέχνες, όμως οι τέχνες αυτές δεν έχουν την ίδια αμεσότητα. Και αυτό, επειδή δεν περιορίζονται στο εξωτερικό κομμάτι. Χρειάζεται πολύ χρόνος για να αντιληφθεί ο ασκούμενος το τεχνικό αλλά και το εσωτερικό κομμάτι της τέχνης (το οποίο είναι και το πιο δύσκολο)· πόσο πολύς θα είναι αυτός ο χρόνος, εξαρτάται από τον ασκούμενο. Κάποια στιγμή πάντως, μετά από αρκετή προπόνηση, ο ασκούμενος θα αντιληφθεί πώς λειτουργεί η συγκεκριμένη τέχνη και τι πρέπει να αναζητήσει ώστε να αποκομίσει τα μέγιστα οφέλη. Τότε θα αρχίσει να γίνεται ένας πολύ καλός γνώστης της πολεμικής αυτής τέχνης.

Κ. Βρέντζο μετά από τριάντα χρόνια εξάσκησης στις πολεμικές τέχνες τι μπορείτε να πείτε ότι σας έχουν προσφέρει;

Κατ’ αρχάς, υγεία. Σωματική, συναισθηματική, ψυχολογική και πνευματική. Καθώς από την αρχή της ενασχόλησης μου, προσάρμοσα τον τρόπο ζωής μου στο πρόγραμμα της διδασκαλίας, κατάφερα να αποφύγω πολλές άσχημες συνήθειες όπως το τσιγάρο, το αλκοόλ, τα ξενύχτια κ.λπ. τα αποτελέσματα των οποίων δυστυχώς βλέπω τώρα σε πολλούς συνομήλικους μου. Επίσης, όταν ήμουν νεαρός ήμουν αρκετά οξύθυμος –όχι ότι έμπλεκα σε καυγάδες και φασαρίες, απλώς δεν είχα αρκετή υπομονή, δεν ήμουν ήρεμος και θύμωνα εύκολα. Οι πολεμικές τέχνες μου προσέφεραν αυτή την ηρεμία και με έμαθαν να έχω εσωτερικό έλεγχο –πάλι θύμωνα, πιο σπάνια βέβαια, αλλά τότε ήξερα να διαχειριστώ τα συναισθήματα μου. Για μένα οι πολεμικές τέχνες είναι σαν ένα βιβλίο: έχουν πολλά και διαφορετικά μηνύματα και μπορεί κάποιος να το διαβάσει και να βελτιωθεί ως άνθρωπος, αλλά μπορεί και να το διαβάσει και να εκμεταλλευτεί τη γνώση που θα του προσφέρει σε βάρος άλλων. Σε μία τέτοια περίπτωση όμως δεν μιλάμε για τον αληθινό πολεμιστή. Ο αληθινός πολεμιστής επιδιώκει να είναι όσο πιο αφανής γίνεται· είναι ταπεινός και δεν επιδεικνύεται και δεν εκμεταλλεύεται τους άλλους ανθρώπους. Μπορούμε να αντιληφθούμε πόσο δύσκολο είναι να κρατήσει κανείς αυτό το πνεύμα στους δύσκολους καιρούς που περνάμε όλοι μας.

Κ. Βρέντζο σας ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη

Και εγώ σας ευχαριστώ και εύχομαι καλή επιτυχία στο έργο σας.