Βασικά χαρακτηριστικά των οκιναβέζικων και κινέζικων τάσεων των πολεμικών τεχνώνΕπιβάλλεται για τις ανάγκες της ιστορίας μας να αναφερθούμε έστω και περιληπτικά στις δυο τάσεις του Οκιναβέζικου Καράτε, το Shuri-te και το Naha-te καθώς και στους προγόνους τους, το Βόρειο και το Νότιο Σαολίν Κουνγκ Φου. Πριν ξαναπιάσουμε το νήμα της ιστορίας του Shuri-te, που είναι ο πρόγονος του σημερινού Shotokan karate.
Shurite και NahateΤον δέκατο ένατο αιώνα, το Okinawa-Te χωριζόταν σε τρεις κλάδους: Naha-Te, Shuri-te και Tomari-te. Οι κλάδοι προσδιορίστηκαν με βάση τον τόπο καταγωγής κάθε συγκεκριμένου κλάδου. Αυτές οι τρεις περιοχές ήταν τόσο κοντά, που το Tomari και το Shuri είναι σήμερα προάστια της Naha. Από την άλλη, το Shuri-Te και το Tomari-Te ήταν τόσο όμοια, που η διάκριση ανάμεσα στα δυο στυλ, μειώθηκε σιγά-σιγά. Ο δάσκαλος Gichin Funakoshi στο “Karatedo Kyohan” και ο Shoshin Nagamine στο “The Essence of Okinawa Karate Do”, διακρίνουν ουσιαστικά δυο μεγάλες τάσεις: το Shorin-ryu ή Shurite και το Shorei-ryu ή Nahate. Το Shorin-ryu αναπτύχθηκε γύρω από το Shuri και το Tomari, ενώ το Shorei-ryu κατάγεται από τη Naha.
Από τεχνική άποψη, το Nahate (ο όρος αυτός χρησιμοποιείται κατά προτίμηση έναντι του Shorei-ryu, που έχει πέσει σε αχρηστία) έχει σχέση με τα στυλ του κινέζικου Νότου: τεχνικές χεριών που προέρχονται από το Tankg Lang (Αλογάκι της Παναγίας) και του Wing Chun, σταθερές και δυνατές στάσεις, αποκλειστικά χαμηλά λακτίσματα, βαθιά και με ήχο αναπνοή. Τα πόδια μετατοπίζονται διαγράφοντας ημικύκλιο. Τα kata αυτής της μεθόδου, είναι τα Sanchin, Saifa, Seienchin, κλπ.
Το Shurite ή Shorin-ryu, σχετίζεται με τη σειρά του, με τα στυλ του Βορρά. Άλλωστε, Shorin είναι η μεταλλαγμένη γραφή του Shaolin. Περισσότερα λακτίσματα, περισσότερες αποφυγές και λιγότερη αίσθηση σκληρότητας από το Nahate. Η μετατόπιση των ποδιών γίνεται σε ευθεία γραμμή και η αναπνοή είναι φυσική. Τα κάτα που χαρακτηρίζουν αυτή τη σχολή, είναι τα Bassai, Kusanku (Kanku), Chinto (Gankaku), κλπ. Ο κλάδος Tomari-te του Shorin-ryu, με παρόμοια μορφή, χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη έμφαση στις λαβές και τις ρίψεις. Δύο τυπικά kata είναι το Sochin και το Unsu.
Είναι σημαντικό, ιστορικά, να κατανοήσουμε ότι οι δυο κλάδοι του Οκιναβέζικου καράτε δημιουργήθηκαν μετά τον δάσκαλο MATSUMURA. Δύο σημαντικοί μαθητές του, έκαναν αυτή τη δουλειά. Βασικός διαμορφωτής του Shuri-te υπήρξε ο δάσκαλος Itosu με τους «νεωτερισμούς» του οποίου καταπιάνεται διεξοδικά το υπόλοιπο μέρος αυτής της εργασίας.
Ο βασικός διαμορφωτής του ρεύματος Naha-te ονομάζεται Kanryo Higaonna (μαθητής του Higaonna ήταν ο Chojun Miyagi που δημιούργησε την σχολή Goju), και γεννήθηκε το 1845. Παρά το γεγονός ότι αποτελεί μια εξ’ ίσου σημαντική προσωπικότητα με τον Itosu και στην ουσία αποτελεί το άλλο μισό του Καράτε, εν τούτοις θα αρκεστούμε να τον αναφέρουμε μόνο ονομαστικά μια και δεν υπάρχει συνεισφορά του στο θέμα που μας απασχολεί δηλαδή την τάση Shuri-te.
Το Βόρειο και Νότιο Σαολίν Κουνγκ Φου Αρκετές φορές μέχρι τώρα αναφερθήκαμε στο Βόρειο και Νότιο Σαολίν. Τι ακριβώς όμως σημαίνουν αυτές οι τέχνες;
Στη διάρκεια της δυναστείας Τσίνγκ έλαβε χώρα η δημιουργία πολλών στυλ από το νότιο Σαολίν Κουνγκ-Φου.
Εκτός από το Βόρειο μοναστήρι Σαολίν που βρίσκεται στην επαρχία Χε-ναν ένα άλλο μοναστήρι Σαολίν κτίστηκε στην περιοχή Τσουάν Τζόου της επαρχίας Φού-Τζιέν κατά τη διάρκεια της δυναστείας Μίνγκ (1368-1644). Το Κουνγκ Φου που διδασκόταν εκεί αναφέρεται ως Νότιο Σαολίν Κουνγκ Φου για να ξεχωρίζει από το Βόρειο Σαολίν Κουνγκ Φου του μοναστηριού Χε-ναν.
Το νότιο Σαολίν Κουνγκ Φου χαρακτηρίζεται από σταθερές στάσεις, πανίσχυρα χέρια και περίπλοκες τεχνικές χεριών, σε αντίθεση με τα ανάλαφρα πηδήματα τις εκτεταμένες κινήσεις και τη μεγάλη γκάμα επιθέσεων με τα πόδια του Βόρρειου Σαολίν.
Γενικά οι μαχητές του Βορρά είναι πιο σκληροί από εκείνους του Νότου. Το κλίμα εκεί είναι πιο άγριο, οι συνθήκες της ζωής πιο δύσκολες και η διατροφή τους πιο ενισχυμένη. Επίσης, οι περισσότεροι από τους μεγάλους βόρειους παλαιστές έχουν εργαστεί σαν στρατιωτικοί συνοδοί σε πολλές αποστολές: ένα εξαιρετικό, αν και επικίνδυνο επάγγελμα, με το οποίο δοκιμάζουν τις πολεμικές τους ικανότητες.
Το σύστημα του Λευκού Γερανού, πού δημιουργήθηκε πριν από 200 περίπου χρόνια στην Κινέζικη επαρχία Φουκιέν, έδωσε πάρα πολλά στοιχεία στο Καράτε. Το σύστημα αυτό ήταν έμπνευση της Φάνγκ τσι Νιάνγκ κόρης ενός δασκάλου κάποιου εσωτερικού συστήματος Σαολίν, η οποία παρακολούθησε κάποτε δυο λευκούς γερανούς να μάχονται μεταξύ τους.
Στην ουσία το γραμμικό καράτε άρχισε απ’ αυτή τη νεαρή γυναίκα.
Οι τεχνικές με ανοικτά χέρια στο Καράτε, προέρχονται από το στυλ του λευκού γερανού που εισήχθη στην Οκινάβα από την Κίνα.
ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΟΥ SHURI-TE Αυτό που στην ουσία διαφοροποίησε το Οκιναβέζικο Καράτε από τις κινεζικές βαθιές του επιρροές αλλά και που διεύρυνε τη διάσταση μεταξύ του Shuri-te και του Naha-te έχει άμεση συνάφεια με την ηθική τους παράμετρο.
Η ακόλουθη υπόθεση έχει μεγάλη σημασία.
Oι μαχητές του Shuri έχουν τελείως διαφορετικό ηθικό υπόβαθρο απ’ ό,τι οι Κινέζοι. Αφού λοιπόν η ηθική βάση είναι διαφορετική, είναι επόμενο να δημιουργηθούν διαφορές στις τεχνικές στα kata και στο BUNKAI.
Τα κινέζικα στυλ οφείλουν ένα μεγάλο χρέος στους βουδιστές μοναχούς του ναού Σαολίν. Οι βουδιστές μοναχοί μαθαίνουν πολεμικές τέχνες για πειθαρχία και αυτοάμυνα.
Για έναν μοναχό ήταν σημαντικό να προστατεύσει το κάρμα του που ήταν το μέλλον του πνεύματός του, διότι πίστευε ότι αν προκαλούσε πόνο σε κάποιον θα του επιστρεφόταν ο πόνος στην επόμενη ζωή.
Έτσι, ο μοναχός, προσπαθούσε να ελαχιστοποιήσει την ζημιά που προκαλούσε στον αντίπαλό του. Επειδή δε ήταν σίγουρο ότι, κατά την διάρκεια της μάχης θα δεχόταν κτυπήματα επιβαλλόταν να δυναμώσουν το σώμα τους για να μπορούν να δέχονται αυτά τα κτυπήματα παθαίνοντας όσο γινόταν λιγότερη ζημιά.
Αυτό το βλέπουμε και σήμερα σε διάφορα «νεοκινεζικά στυλ» όπως το Goju Ryu και το Uechi Ryu (τρόπος π.χ. που εκτελούν το Sanchin kata).
Ο Matsumura όμως δεν ήταν μοναχός, ήταν σωματοφύλακας (Keimochi). Οι Keimochi ζούσαν εκπαιδευόμενοι και πέθαιναν αν χρειαζόταν για να προστατέψουν τον βασιλιά τους. Αυτός ήταν ο λόγος που δημιούργησε την διαφορά μεταξύ του σκληρού γραμμικού καράτε και των κινέζικων στυλ.
Ο δάσκαλος Matsumura τροποποίησε ή για άλλους εξέλιξε το Shuri-te, έτσι ώστε να μπορεί ο μαχητής που εξασκείται σ’ αυτό ,να πετυχαίνει την μέγιστη δυνατή ζημιά σε ελάχιστο χρόνο, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα πάνω από έναν αντιπάλους.
Δεν γνωρίζουμε αν, όντως, ο Sensei Matsumura ήταν ο ικανότερος μαχητής της εποχής του στο νησί, εκείνο που μπορούμε να συμπεράνουμε είναι ότι ήταν ο πιο αδίστακτος.
Ο Matsumura ήταν το κεντρικό πρόσωπο της ανάπτυξης των πολεμικών τεχνών στα μέσα του 1800. Ήταν αυτός που καθιέρωσε για τις ανάγκες της δουλειάς του το σκληρό γραμμικό καράτε.
Συνεχίζεται…
Σάββας Μαστραππάς
Διαβάστε το δεύτερο μέρος του άρθρου του Σάββα Μαστραππα
«Σελίδες από την ιστορία του Σούρι-Τε (Καράτε)-μέρος δεύτερο»
