Πολύ συχνά διαβάζω σε διάφορα άρθρα σχετικά με τις πολεμικές τέχνες, για τον ευγενή και ανώτερο σκοπό του κώδικα τιμής που εκπροσωπούν όλες. Όλες, παλιότερες και σύγχρονες έχουν σαν βάση την οικοδόμηση ενός υγιούς χαρακτήρα πέρα από την οικοδόμηση της ικανότητας για αυτοάμυνα.
Φοβάμαι όμως πραγματικά, ότι ο ανώτερος σκοπός των πολεμικών τεχνών, δεν τα έχει… καταφέρει και πολύ καλά. Γνώρισα πολλούς ανθρώπους του χώρου στην πολυετή μου ενασχόληση με τα των πολεμικών τεχνών, θεωρητικά και πρακτικά. Με το χέρι στην καρδιά, μπορώ να γράψω πως, όπως και στη ζωή εκεί έξω, έτσι και στον μικρόκοσμο των πολεμικών τεχνών, οι αλαζόνες και οι μετριοπαθείς άνθρωποι είναι μοιρασμένοι και κάθε λογής, υψηλόβαθμοι ή χαμηλόβαθμοι. Αυτό σημαίνει, ότι ο ηθικός κώδικας των πολεμικών τεχνών, μάλλον δεν αλλάζει τους ανθρώπους και δεν μπορεί να τους διδάξει και πολλά. Περισσότερο ενισχύει αυτό που ήδη είναι. Και όπως έγραψα σε προηγούμενο άρθρο μου, αυτός που θέλει να γίνει καλύτερος θα γίνει, όπως και να χει, όπως και αυτός που είναι αλαζόνας θα βρει πρόσφορο έδαφος για να εκφράσει το χαρακτήρα του. Οι κινέζοι πολύ όμορφα - κατ’ εμέ- το διατυπώνουν ως «η θέληση τ’ Ουρανού». Αν ο Ουρανός έχει επιλέξει κάποιον για κάποιο λόγο, θα τον βοηθήσει να προχωρήσει σ’ αυτό που κάνει και θα αναδείξει τις ποιότητες που ήδη έχει.
Έχει χυθεί πολλή μελάνη στο χώρο, σχετικά με το ποιος είναι καλύτερος τεχνίτης, άνθρωπος και ποια τέχνη είναι η πιο αποτελεσματική. Τελικά, δεν έχει μεγάλη σημασία. Αν δίνει χαρά σε κάποιον αυτό που κάνει, έχει επιτελέσει το σκοπό του, αρκεί να μην του φουσκώνει το κεφάλι και βγει εκεί έξω και φάει το «ξύλο της αρκούδας», γιατί ο δάσκαλός του, του είπε ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τα πάντα. Κανείς μας, καθόλου δεν ξέρει τι μπορεί να αντιμετωπίσει, πριν αυτό συμβεί. Αν με ρωτήσει κάποιος, θα προτιμήσω να πω, καλύτερα να μην μπω ποτέ στη διαδικασία και να μην την προκαλέσω, γιατί είναι καλύτερα να ζει κανείς από το να χάσει τη ζωή σου βλακωδώς, για το τίποτα, ή για μια απόδειξη... Αν μου συμβεί κάτι εκεί έξω, θα προσπαθήσω να το αποφύγω, αν αυτό δεν είναι εφικτό, θα το αντιμετωπίσω όσο καλύτερα μπορώ. Το αποτέλεσμα, ωστόσο, ποτέ δεν το γνωρίζει κανείς προκαταβολικά, όπως ανέφερα παραπάνω.
Εδώ και καιρό, σταμάτησα να μιλώ με θαυμασμό και ρομαντισμό για τις πολεμικές τέχνες, απέχω από διενέξεις και ανούσιες αντιπαλότητες, στις οποίες αναμείχθηκα και κακώς έπραξα, αποφεύγω να κρίνω ανθρώπους και τέχνες, προσπαθώ, επομένως, να τις προσεγγίσω περισσότερο ρεαλιστικά• απογυμνωμένες από τους ήρωες πολεμιστές, τους εξιδανικευμένους δασκάλους και τις τέλειες τεχνικές που πλάθουν καλύτερους ανθρώπους. Προσπαθώ να διατηρώ απλά την προσωπική μου συμπάθεια για κάποιες από αυτές, γιατί εκφράζουν καλύτερα αυτό που αναζητώ. Κάποιοι διαφωνούν και υποστηρίζουν ότι δεν είναι δυνατόν να μην ασκείς κριτική σε όσους διδάσκουν επικίνδυνες απόψεις και ωθούν λίγο πολύ νεαρούς ανθρώπους σε επικίνδυνες για τη ζωή τους πράξεις. Φοβάμαι, πως ότι και να κάνει κανείς, θα εξακολουθούν να κάνουν αυτό που θεωρούν πρέπον για εκείνους και δυστυχώς θα εξακολουθούν να κινδυνεύουν κάποιοι άπειροι νέοι. Όμως κανείς δεν μπορεί να είναι σωτήρας ψυχών και ανθρώπων, δεν έχει τον «παντοδύναμο έλεγχο» σ’ αυτόν τον κόσμο, και ως εκ τούτου δε ζούμε σε ένα αγγελικά πλασμένο σύμπαν.
Θεωρώ πιο υγιές από πολλές απόψεις, αν εξασκείται κανείς, για τη χαρά της εξάσκησης καθ’ αυτής και της ανακάλυψης, για την προσωπική βελτίωση, χωρίς να τον απασχολεί αν μπορεί τελικά να ‘δείρει’ κάποιον στο δρόμο. Υποκλίνομαι πραγματικά σε εκείνους, που μπορούν να αντέξουν όταν τους λένε πως η τέχνη στην οποία εξασκούνται δεν είναι η καλύτερη και εν τέλει, διόλου δεν τους απασχολεί, ή αν τους απασχολεί, βαδίζουν σε ένα προσωπικό μονοπάτι αναζήτησης, με μετριοπάθεια και χωρίς πολύ θόρυβο. Τραβούν την προσοχή μου οι άνθρωποι εκείνοι, που δεν προσπαθούν να αποδείξουν τίποτα και τις περισσότερες φορές αυτοί είναι πολύ καλοί σε αυτό που κάνουν και ταυτόχρονα-προσέξτε-καθόλου… δημοφιλείς! Βλέπετε, όταν κάποιος είναι άριστος σε κάτι, δεν τον ενδιαφέρει να το αποδείξει, ή να το διατυμπανίσει, ξέρει ο ίδιος και αυτό έχει ένα ειδικό βάρος. Βεβαίως, ένα χαρακτηριστικό στοιχείο των ανθρώπων της χώρας μας, των Ελλήνων, είναι η έπαρση και η επίδειξη. Ενθουσιαζόμαστε εύκολα και αποθεώνουμε εύκολα. Έχουμε μεγάλη ανάγκη από ήρωες και θυμώνουμε αν μας τους αγγίξουν, μόνο που αυτό είναι στοιχείο των… ανηλίκων. Περιφρονούμε δε, ότι δεν έχει φτιασιδώματα, στοιχείο επίσης των… ανηλίκων. Είμαστε μια χώρα με συναισθηματική νοημοσύνη παιδιού. Αυτό έχει τα θετικά του, αλλά τα αρνητικά του, μας χτύπησαν ήδη την πόρτα…
Με μεγάλη μου χαρά διαπιστώνω, πως παρά την κρίση που βιώνουμε, οικονομική και πνευματική, ο κόσμος των πολεμικών τεχνών στη χώρα μας συνεχώς εξελίσσεται. Ελπίζω η εξέλιξη να μας κάνει όλους περισσότερο δεκτικούς στη διαφορετικότητα και στην αρμονική συνύπαρξη και να συναντούμε στο χώρο ανθρώπους περισσότερο θετικούς. Γενικότερα, ελπίζω όλο αυτό που ζούμε να μας ενηλικιώσει και να το δούμε αυτό –αργά ή γρήγορα-και στο χώρο των πολεμικών τεχνών.
Σοφία Ξυγαλά
Διαβάστε το άρθρο «Γιατί ασχολούμαστε με τις πολεμικές τέχνες? Μία ψυχοδυναμική απόπειρα προσέγγισης»