Το αϊκίντο μπορεί να σε βοηθήσει να αποφύγεις κάτι δυσάρεστο πριν αυτό συμβεί, να αποκτήσεις μια εγρήγορση απέναντι στο περιβάλλον.
κ.Γουάιτ θα ήθελα να ξεκινήσουμε ρωτώντας σας αν είχατε ασχοληθεί με άλλες πολεμικές τέχνες πριν ξεκινήσετε αϊκίντο.
Ξεκίνησα με το τζούντο –έκανα από περίπου πέντε χρονών.
Πότε αρχίσατε να κάνετε αϊκίντο και ποιοι ήταν οι δάσκαλοί σας;
Αϊκίντο άρχισα γύρω στα δέκα μου και για δυο-τρία χρόνια έκανα και τα δύο. Γύρω στα δεκατρία μου άρχισα να ασχολούμαι πιο σοβαρά με το αϊκίντο –έκανα προπόνηση κάθε μέρα ενώ πήγαινα για τζούντο μια-δυο φορές την εβδομάδα και σιγά-σιγά το τζούντο λιγόστευε…
Γιατί αλλάξατε;
Καλή ερώτηση (γέλια). Μου άρεσε πολύ ο τρόπος κίνησης στο αϊκίντο! Ήμουν και πολύ μικρός τότε οπότε μόλις είδα αϊκίντο είπα «Μα πώς το κάνουν τώρα αυτό;» Και το τζούντο μου άρεσε βεβαίως –μου άρεσε ότι έχει πολύ έντονο το σωματικό στοιχείο και η πάλη και το κύλισμα στο έδαφος- όμως την πρώτη φορά που είδα αϊκίντο, το είδα από γυναίκα και όταν την είδα να καλεί για παρτενέρ άντρες και να τους ρίχνει με τόση άνεση στο έδαφος, εντυπωσιάστηκα. Εν τω μεταξύ, φορούσαν και χάκαμα, δηλαδή διαφορετικά ρούχα και δεν μπορούσα να καταλάβω ακριβώς τι έκαναν –στην αρχή νόμιζα ότι επρόκειτο για μια πιο προχωρημένη εκδοχή του τζούντο!
Ήθελα λοιπόν να το δοκιμάσω οπωσδήποτε αλλά δεν μπορούσα γιατί μετά την προπόνηση του τζούντο ερχόταν και με έπαιρνε η μητέρα μου. Κάποια φορά όμως εκείνη άργησε να έρθει οπότε ξεκίνησε το μάθημα του αϊκίντο και ζήτησα από τη γυναίκα που είχα δει να με αφήσει να δοκιμάσω. Στη συνέχεια ήρθε και ο κανονικός δάσκαλος, ο Ραλφ Ρέινολντς και σκέφτηκα ότι αυτός πρέπει να ήταν ακόμα καλύτερος οπότε αποφάσισα να καθίσω για να τον δω –μάλιστα, μην ξέροντας, πήγα και έκατσα πρώτος-πρώτος, μαζί με τις μαύρες ζώνες (γέλια). Τέλος πάντων, όταν τελείωσε το μάθημα μου είπαν ότι κανονικά δε δέχονται παιδιά αλλά αφού ήμουν ήδη μέλος –λόγω τζούντο- μπορούσα να παρακολουθήσω και αϊκίντο. Και από τότε δε σταμάτησα να εξασκούμαι.
Θα θέλατε να μας πείτε κάτι παραπάνω για τους δασκάλους σας;
Ο πρώτος όπως είπα ήταν ο Ραλφ ο οποίος ήταν υπό τον Τσίμπα (Καζούο) σενσέι. Όμως έκανα προπόνηση και σε κάποια άλλα μέρη με ανθρώπους που ήταν μαθητές του Τσίμπα σενσέι από την αρχή. Αργότερα, όταν έφυγε ο Τσίμπα σενσέι και εγώ μετακόμισα στις ΗΠΑ –όλα αυτά συνέβαιναν στην Αγγλία- συνέχισα με τον Γιαμάντα (Γιοσιμίτσου) σενσέι του οποίου ήμουν και ούτσι-ντέσι (οικότροφος μαθητής).
Πώς ήταν η προπόνηση εκείνη την περίοδο?
Η ίδια η προπόνηση ήταν πολύ καλή αν και σκληρή: κάναμε προπόνηση επτά ώρες την ημέρα –είχαμε μάθημα το πρωί, δύο μαθήματα το απόγευμα, τρία μαθήματα το βράδυ και μερικές φορές έκανα και ιδιαίτερα μαθήματα οπότε έβγαιναν τουλάχιστον έξι-επτά ώρες την ημέρα. Και αυτό επί δεκατρία χρόνια.
Όχι και πολύ εύκολο, ε;
Όχι, καθόλου! Και ο Γιαμάντα σενσέι ήταν εξαιρετικός δάσκαλος. Έδινε μεγάλη έμφαση στα βασικά στοιχεία και φρόντιζε να μη σε αφήνει να ξεφεύγεις πολύ, όμως δε σε έλεγχε –σε άφηνε να ανακαλύψεις αυτό που σου ταίριαζε καλύτερα. Και επειδή τα βασικά τα δίδασκε καλά, δεν υπήρχε κίνδυνος να χαθείς στη διαδρομή, ό,τι διαφορετικό και να δοκίμαζες. Όταν έχεις ένα δάσκαλο, όπως ο Γιαμάντα σενσέι που κυριολεκτικά σε σφυροκοπάει καθημερινά με τα βασικά, τα βασικά, τα βασικά, τα βασικά, τα βασικά, κάποια στιγμή το σώμα σου αρχίζει να τα ερμηνεύει με το δικό του τρόπο και βρίσκεις αυτό που είναι φυσικό για σένα. Βεβαίως είχε και τις μέρες που δεν ήταν στις πολύ καλές του και που ήταν πολύ πιο αυστηρός όμως γενικά ήταν ένας άνθρωπος που μπορούσε να σε οδηγεί χωρίς να σε αναγκάζει. Ξέρετε, είναι λίγο περίεργο να μιλάω για τον Γιαμάντα σενσέι γιατί τον αισθάνομαι κάπως σαν πατέρα μου: πήγα εκεί πολύ μικρός και στην ουσία μεγάλωσα μαζί του –και ακόμα και σήμερα, στο ντότζο του βρίσκομαι.
Πιστεύετε ότι το αϊκίντο μπορεί να σε αλλάξει; Να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο;
Νομίζω ότι μπορεί να σε βοηθήσει να συνειδητοποιήσεις πώς είσαι ως άτομο. Να σε βοηθήσει να δεις τα ελαττώματά σου και τις αδυναμίες σου και να σου δώσει τη νοοτροπία και τις ικανότητες να τα αντιμετωπίσεις, να λύσεις δηλαδή μόνος τα προβλήματά σου. Σε τέτοια πράγματα ναι, νομίζω ότι μπορεί να σε βοηθήσει.
Και πιστεύετε ότι η άσκηση αρκεί για να το πετύχει κανείς αυτό; Ή χρειάζεται και κάτι παραπέρα;
Νομίζω ότι αυτό εξαρτάται από το άτομο –κάποιοι μαθαίνουν κυρίως με το σώμα, όταν κάνουν, κάποιοι μαθαίνουν πιο πολύ διαβάζοντας, κάποιοι συνδυάζοντας και τα δύο. Αν όμως ασκείται κανείς ειλικρινά και έντιμα, πιστεύω ότι θα μάθει αυτά που πρέπει να μάθει γιατί όταν είσαι στο τατάμι και ασκείσαι, είσαι εστιασμένος σ’ αυτό που κάνεις και στην εξέλιξή σου.
Σε τι πιστεύετε ότι πρέπει να επικεντρώσει την προσοχή του ένας αρχάριος;
Πρώτα απ’ όλα, στα ουκέμι! Αν δεν ξέρει πώς να κάνει ουκέμι, δε θα μπορέσει να «επιβιώσει» στην προπόνηση και να κάνει τεχνικές –στην πραγματικότητα δεν μπορεί να μάθει. Στη συνέχεια, στο να έχει συναίσθηση του εαυτού του, να συνειδητοποιεί τι κάνει κάθε στιγμή, πού βρίσκεται το σώμα του και αν κάθε σημείο είναι εκεί που πρέπει να είναι. Και ακόμα να προσπαθεί να κάνει τα πράγματα σωστά και όχι γρήγορα –η ταχύτητα, η ροή και το «στρογγύλεμα» είναι πράγματα που έρχονται με τον καιρό και τη εμπειρία.
Ποια από τις τεχνικές του αϊκίντο θα λέγατε ότι είναι η πιο σημαντική και γιατί;
Για να είμαι ειλικρινής, πιστεύω ότι όλες είναι σημαντικές. Όμως, τουλάχιστον για τους αρχάριους, θα έλεγα το ιρίμι-νάγκε και το ίκιο. Το ίκιο επειδή είναι βασισμένο στο κόψιμο, το κάθετο κόψιμο με το μποκέν και δουλεύοντάς το, μαθαίνεις πώς να κόβεις και πώς να εισχωρείς και το ιρίμι νάγκε επειδή εκτός από την κίνηση πάνω-κάτω που έχει το ίκιο, έχει και τη σπειροειδή κίνηση και τη διαγώνια που για να γίνουν σωστά και ταυτόχρονα πρέπει να γίνουν με την κατάλληλη κίνηση των γοφών –στην πραγματικότητα πρόκειται για μια τεχνική που σου επιτρέπει να δεις σχεδόν όλο το φάσμα της κινησιολογίας που υπάρχει στο αϊκίντο. Αυτές θεωρώ πιο σημαντικές αν και πρέπει να ομολογήσω ότι δεν τις κάνω πάντα (γέλια) ούτε ότι κάθε φορά που τις κάνω τις σκέφτομαι σαν τις πιο σημαντικές. Απλώς μεγαλώνοντας ήταν οι τεχνικές που με δυσκόλευαν περισσότερο καθώς έχουν πολλές διαφορετικές παραμέτρους, πολλά «χρώματα» αν θέλετε∙ σχεδόν όλες τις άλλες τεχνικές μπορούσα να τις καταλάβω γρήγορα να αντιληφθώ πώς λειτουργούν, όμως αυτές οι δύο ήταν αυτές που με δυσκόλεψαν περισσότερο.
Έχει χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιήσετε το αϊκίντο εκτός ντότζο;
Με την έννοια της άμεσης συμπλοκής, όχι. Έχουν υπάρξει περιπτώσεις που ο τρόπος που κινήθηκα –άλλοτε προσπαθώντας να αποφύγω κάτι ή άλλοτε, βλέποντας ότι δεν μπορούσα να το αποφύγω, κινούμενος κατευθείαν προς τα πάνω του- ήταν «αϊκίντο» όμως δε θα έλεγα ότι χρειάστηκε ποτέ να χρησιμοποιήσω πραγματικές τεχνικές.
Υπάρχει μια άποψη που υποστηρίζει ότι ασκούμενος στο αϊκίντο διαμορφώνει κανείς ένα είδος «ενέργειας» το οποίο δεν επιτρέπει σε κάποιον με κακές προθέσεις να «μπει», να πλησιάσει δηλαδή.
Είναι αλήθεια ότι πράγματι διαμορφώνεις ένα είδος ευαισθησίας απέναντι στον κίνδυνο, μια αίσθηση ότι κάτι δεν πάει πολύ καλά σε μια συγκεκριμένη κατάσταση –μου έχει τύχει να βρεθώ σε χώρους που με το που μπήκα αμέσως αισθάνθηκα ότι η ενέργεια δεν είναι καλή και έφυγα αμέσως. Από αυτή την άποψη μπορεί να σε βοηθήσει να αποφύγεις κάτι δυσάρεστο πριν αυτό συμβεί, να αποκτήσεις μια εγρήγορση απέναντι στο περιβάλλον.
Τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που εμποδίζει κάποιους μαθητές από το να προχωρήσουν;
Ο εαυτός τους!
Ότι σκέφτονται πολύ, ας πούμε;
Και αυτό –οι λόγοι μπορεί να είναι διάφοροι όμως όταν σε κάτι δεν προχωράς δεν μπορεί να φταίει κάποιος άλλος, φταις εσύ! Σίγουρα υπάρχει το σωματικό θέμα και κάποιοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη ευκολία σ’ αυτό όμως αυτό δε σημαίνει ότι όσοι δεν έχουν το συγκεκριμένο πλεονέκτημα δεν μπορούν να προχωρήσουν και να αναπτυχθούν μέσα στο αϊκίντο. Καθένας προχωρεί με τον τρόπο του και αν δεν προχωρεί, υπάρχει κάτι μέσα του που τον αναστέλλει. Μπορεί να είναι αυτό που είπατε, ότι σκέφτεται πάρα πολύ ή μπορεί να μην πιστεύει ότι μπορεί να προχωρήσει ή μπορεί να μην έχει αυτοπεποίθηση. Πάντα όμως θα είναι κάτι μέσα στο ίδιο το άτομο.
Σε τι θα λέγατε ότι διαφέρει το αϊκίντο από τις άλλες πολεμικές τέχνες;
Το βασικό στοιχείο είναι η έλλειψη ανταγωνισμού –αν υπάρχει ανταγωνισμός, αυτός είναι με τον εαυτό σου, όχι με τον παρτενέρ σου. Ο παρτενέρ σου δε βρίσκεται εκεί για να τον νικήσεις αλλά για να σε βοηθήσει να κάνεις την τεχνική σου καλύτερη και το ίδιο κάνεις κι εσύ γι αυτόν. Μιλάμε δηλαδή για μια συμβιωτική σχέση όπου οι δύο ασκούμενοι δουλεύουν μαζί, όχι ο ένας εναντίον του άλλου και αναπτύσσονται. Από εκεί και πέρα, όλες οι πολεμικές τέχνες μπορούν να σε βοηθήσουν να εξελιχθείς και καθένας διαλέγει τι ταιριάζει καλύτερα στο χαρακτήρα ή την προδιάθεσή του –σε κάποιον μπορεί να ταιριάζει περισσότερο το καράτε από ό,τι το αϊκίντο.
Ασκείστε στο αϊκίντο επί 43 χρόνια –ποιο ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο που αντιμετωπίσατε;
Ξέρετε αυτό είναι αρκετά δύσκολη ερώτηση επειδή όταν το σκέφτομαι τώρα, βλέπω ότι ακόμα και οι δυσκολίες ήταν ευκαιρίες να δω μια κατάσταση από μια διαφορετική οπτική γωνία. Ας πούμε, όταν ήρθα από την Αγγλία η αλλαγή –δασκάλου, περιβάλλοντος κ.λπ.- ήταν μια δυσκολία καθώς υπήρξαν φορές που είχα την αίσθηση ότι δεν ήξερα τίποτα! Καθώς δε ο Γιαμάντα σενσέι δεν ήταν ο άνθρωπος που σου έλεγε «βάλε αυτό το πόδι εδώ και φέρε το χέρι σου εκεί», μέρος της εξάσκησής μου ήταν να ανακαλύψω πώς τα νέα πράγματα που μάθαινα δούλευαν για μένα. Αυτό ας πούμε ήταν ένα εμπόδιο –η προσπάθεια να μάθω μόνος μου παρά την πεποίθησή μου ότι δεν ήξερα αρκετά ώστε να το κάνω. Όμως κι αυτό ήταν ένα σημαντικό μάθημα.
Πώς θα περιγράφατε το αϊκίντο με τρεις κουβέντες;
Θα έλεγα ότι είναι μια πολεμική τέχνη που σε διδάσκει πρώτον να έχεις συναίσθηση του εαυτού σου, δεύτερον, να επικοινωνείς με τον παρτενέρ σου και τρίτον πώς να συνδέεις αυτά τα δύο έτσι ώστε να είναι κάτι που κάνεις φυσικά. Αυτός είναι ο στόχος και οι τεχνικές είναι τα εργαλεία για να τον πετύχεις.
Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι για το τέλος;
Μόνο ότι το αϊκίντο είναι κάτι που αγαπάω πολύ και που παρόλα τα χρόνια, εξακολουθεί να είναι κάτι που με συναρπάζει ακόμα και αν δεν κάνω ο ίδιος αλλά απλώς βλέπω κάποιον άλλον να κάνει –είναι σαν να μου δίνει ενέργεια. Και αυτό που λέω πάντα σε όσους ασκούνται είναι ότι αν τους αρέσει να συνεχίσουν να το κάνουν, να ασκούνται σκληρά και ειλικρινά και να απολαμβάνουν αυτό που κάνουν.
Σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη αυτή
Κι εγώ σας ευχαριστώ και ελπίζω να τα ξαναπούμε!
