Συνέντευξη με τον Τανγκ Τουνγκ Γουίνγκ

Το κουνγκ φου εξασκεί το σύνολο της ανθρώπινης υπόστασης

Κ. Τανγκ, ας ξεκινήσουμε από την κλασσική ερώτηση: Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με τις πολεμικές τέχνες;

Ξεκίνησα να ασχολούμαι στα εννιά μου χρόνια και αφορμή ήταν η κακή μου σωματική και ψυχική κατάσταση. Την ιδέα για να ασχοληθώ με το κουνγκ φου μου την έβαλε ένας θείος μου –καθώς ήμουν πολύ μικρός δεν ήξερα τι είναι το κουνγκ φου και πώς μπορεί να μου φανεί χρήσιμο. Στην αρχή το ζητούμενο ήταν να βελτιώσω την υγεία μου όμως αργότερα θέλησα να γίνω και πιο δυνατός ως χαρακτήρας.

Όλα αυτά στην Κίνα;

Στο Χονγκ Κονγκ.

Και ξεκινήσατε από το χανγκ γκαρ;

Το πρώτο μου σύστημα ήταν το γουίνγκ τσουν. Όμως μετά από δύο χρόνια περίπου, θέλοντας να ασχοληθώ με ένα πιο ανοιχτό σύστημα, στράφηκα στο χανγκ γκαρ –αυτό έγινε και λίγο τυχαία, καθώς η σχολή του δασκάλου μου στο χανγκ γκαρ βρισκόταν κοντά στο εστιατόριο στο οποίο εργαζόμουν.

Αλήθεια, προφέρεται «χανγκ γκαρ» ή «χουνγκ γκαρ»;

Και τα δύο! Στην Κίνα έχουμε αρκετές διαφορετικές διαλέκτους, οπότε μπορεί κανείς να το ακούσει και «χανγκ γκαρ» και «χουνγκ γκαρ» και με διάφορες άλλες προφορές.

Από τις πολεμικές τέχνες που διδάσκετε, ποια αισθάνεστε ότι είναι πιο κοντά σας;

Αυτό είναι δύσκολο να το πω καθώς κάθε τέχνη ίσως ταιριάζει καλύτερα σε διάφορες φάσεις της ζωής μου· σε διαφορετικές ηλικίες και με διαφορετικές ικανότητες κάποια τέχνη μπορεί να είναι πιο κοντά σου. Αυτό που είδα σε όλα τα χρόνια που ασχολούμαι, είναι ότι ναι μεν υπάρχουν διαφορετικά στιλ όμως στη βάση υπάρχει αυτό που λέμε «κουνγκ φου» και αυτό είναι ένα και δεν αλλάζει. Βεβαίως, μπορεί κανείς να δει διαφορές μεταξύ, π.χ. του γουίνγκ τσουν και του χανγκ γκαρ ή μεταξύ άλλων συστημάτων (και, βεβαίως, υπάρχουν και οι διαφορές που δημιουργούνται από τους δασκάλους για λόγους οικονομικούς ή πολιτικούς), όμως το κουνγκ φου παραμένει ένα. Και αυτό το βλέπω ακόμα καθώς επιστρέφω στα διάφορα συστήματα που έχω μελετήσει και τα ξανακοιτάζω με άλλο μάτι· αυτό που βρίσκεται πίσω απ’ όλα είναι ότι πρόκειται για συστήματα αυτοάμυνας και βελτίωσης της υγείας. Ακόμα, με το πέρασμα του χρόνου άρχισα να ενδιαφέρομαι και για την εσωτερική διάσταση των πολεμικών τεχνών –γι αυτό και άρχισαν να ασχολούμαι με το μπα κουα τσανγκ και το σινγκ γι. Γενικά, ακόμα και σήμερα, όταν κάποιοι έρχονται και με ρωτούν ποιο είναι το καλύτερο σύστημα και ποιο πρέπει να αρχίσουν να μελετούν, πάντα τους απαντώ ότι πρέπει κατ’ αρχάς να σκεφτούν γιατί θέλουν να μάθουν κουνγκ φου, ποιος είναι ο βασικός τους στόχος: θέλουν να μάθουν ένα σύστημα αυτοάμυνας; Θέλουν να γυμναστούν; Ενδιαφέρονται για την εσωτερική ενέργεια; Για την κουλτούρα; Και επίσης, πάντα επισημαίνω ότι η απάντηση είναι και συνάρτηση της ηλικίας και της συνολικότερης κατάστασης της ζωής τους.

Τώρα πια, η εξάσκησή σας (και η διδασκαλία σας) είναι περισσότερο στη «σκληρή» πλευρά των τεχνών ή στη «μαλακή», την εσωτερική;

Αυτό εξαρτάται πάντοτε από το μαθητή. Όμως πραγματικά δε μου αρέσει πια η λεγόμενη «σκληρή» πλευρά γιατί καταπονεί το σώμα. Αυτό που βασικά θέλω είναι ο μαθητής να καταλάβει την ουσία της τέχνης και γιατί κάνει αυτό που κάνει· το κουνγκ φου μπορεί να ασκεί το σώμα σκληρά ή μαλακά, εσωτερικά ή εξωτερικά, όμως έχει μεγάλη σημασία η άσκηση που προσφέρει στο πνεύμα και στο χαρακτήρα. Κάποιες φορές, ας πούμε, βλέπω ανθρώπους που είναι πολύ σφιγμένοι (σωματικά και εσωτερικά) και γι αυτούς τους ανθρώπους χρειάζεται μια πιο μαλακή προσέγγιση, ενώ άλλοτε βλέπω ανθρώπους που είναι πολύ μαζεμένοι και φοβισμένοι –σ’ αυτούς προτείνω μια εξάσκηση που θα τους κάνει πιο ανοιχτούς και πιο δυνατούς. Το πιο σύνηθες πάντως, είναι να βλέπω ανθρώπους που δεν είναι σίγουροι τι ακριβώς είναι αυτό που θέλουν, άσχετα από το αν λένε ότι θέλουν «να γίνουν μαχητές» ή ότι θέλουν «να εξασκήσουν την εσωτερική τους ενέργεια»· συνεπώς, προσπαθώ πάντοτε να τους βοηθήσω να βρουν τι είναι αυτό που θέλουν και πώς μπορεί να τους βοηθήσει το κουνγκ φου. Όταν καταλάβουν και οι ίδιοι τι θέλουν, τότε μπορώ να τους βοηθήσω να το αναπτύξουν σιγά-σιγά –επειδή το κουνγκ φου είναι κάτι που χρειάζεται χρόνο!

Τα τελευταία χρόνια, στον κόσμο των πολεμικών τεχνών έχει επικρατήσει μια πιο ανταγωνιστική θεώρηση με αποτέλεσμα πολλοί να θεωρούν ότι οι εσωτερικές τέχνες δεν μπορούν να έχουν εφαρμογή σε μια αναμέτρηση, πραγματική ή αγωνιστική. Ποιες είναι οι σκέψεις σας γι αυτό το θέμα;

Κατ’ αρχάς, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το «εσωτερικό» και το «εξωτερικό» δεν είναι δύο διαφορετικά πράγματα –συνυπάρχουν σε όλες τις τέχνες. Από εκεί και πέρα, νομίζω ότι το πρόβλημα είναι ότι κάποιοι δάσκαλοι, προβάλλουν υπερβολικά την εσωτερική διάσταση των πολεμικών τεχνών, την καλλιέργεια του τσι και όλα αυτά τα πράγματα όμως κατά την άποψή μου, αυτό συχνά έχει απόσταση από την πραγματικότητα. Προσωπικά πάντα θέλω να ρωτήσω αυτούς τους ανθρώπους «Πώς μπορείτε να διαχωρίσετε το τσι και το εσωτερικό κομμάτι από το εξωτερικό;» Το μπα κουα τσανγκ, ας πούμε είναι μια «εσωτερική» τέχνη –όμως αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι ένα μαχητικό σύστημα! Και πάλι, νομίζω, το πρόβλημα είναι στο πώς αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι τα πράγματα: πολλοί άνθρωποι έρχονται και συζητούν μαζί μου και στην πορεία της κουβέντας, συνειδητοποιώ ότι δεν έχουν αντιληφθεί τι σημαίνει «μαλακό» και τι «σκληρό» ή τι σημαίνει «μαχητική διάσταση» ή «ενεργειακή διάσταση» μιας τέχνης –δεν αντιλαμβάνονται, ας πούμε ότι «μαλακό» σημαίνει «ευλύγιστο» ή «ελαστικό». Και όταν τους δείχνω μερικά πράγματα και τα αισθάνονται στο σώμα τους, συνειδητοποιούν ότι κάτι που είναι «μαλακό» μπορεί να είναι πολύ δυνατό και κάτι που είναι σκληρό, μπορεί να είναι πολύ αδύναμο. Συχνά χρησιμοποιώ σαν παράδειγμα το τόξο: το ίδιο το τόξο είναι πολύ μαλακό και η χορδή του είναι πολύ σκληρή –όμως για να δουλέψει το τόξο, χρειάζεται να συνεργαστούν και τα δύο. Έτσι λειτουργεί και το σώμα: ο νους, τα πόδια, τα χέρια, συνεργάζονται για να παραχθεί η τελική δύναμη και αναλόγως της περίστασης κάποιο τμήμα θα λειτουργεί πιο «σκληρά» και κάποιο άλλο πιο «μαλακά». Όταν λοιπόν κάποιος έρχεται και μου ζητάει να του διδάξω το ένα ή το άλλο, προσπαθώ να του εξηγήσω ότι στην πραγματικότητα αυτό δεν μπορεί να γίνει. Το κουνγκ φου εξασκεί το σύνολο της ανθρώπινης υπόστασης· ίσως κάποια συστήματα φαινομενικά δίνουν περισσότερη έμφαση σε ένα τμήμα και κάποια άλλα σε άλλο, όμως στην πραγματικότητα όλα εξασκούν το σύνολο.

Θεωρείτε δηλαδή ότι ο χαρακτηρισμός, π.χ. του τάι τσι ως «τέχνη για την προαγωγή της υγείας» είναι λάθος;

Όχι ακριβώς «λάθος» απλώς αυτή είναι μια από τις διαστάσεις της τέχνης –και αν κανείς επικεντρωθεί σ’ αυτή, δε θα φτάσει σε πολύ ψηλό επίπεδο. Κάθε τέχνη έχει διάφορες διαστάσεις και, άσχετα αν το μάρκετινγκ τα τελευταία χρόνια έχει επικεντρωθεί σε μια, αυτό δε σημαίνει ότι οι άλλες δεν υπάρχουν. Ξέρετε, αυτό συμβαίνει και στην Κίνα, όπου η κυβέρνηση έχει προωθήσει αυτή την όψη του τάι τσι, για λόγους πολιτικής –τουλάχιστον αυτό ίσχυε μέχρι πρόσφατα και μόνο κάποιοι παραδοσιακοί δάσκαλοι δίδασκαν και τις μαχητικές εφαρμογές της τέχνης. Όμως η τέχνη τις έχει αυτές τις διαστάσεις και μόνο αν τις γνωρίζει κανείς όλες μπορεί να πει ότι τη γνωρίζει σε βάθος.

Ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο καλύτερος τρόπος να ασκηθεί κανείς; Να ακολουθήσει μια τέχνη δια βίου ή να εξερευνήσει διάφορες αναζητώντας αυτή που του ταιριάζει;

Νομίζω ότι αυτό εξαρτάται από τον άνθρωπο. Για κάποιους ανθρώπους μια τέχνη είναι αρκετή, ενώ κάποιοι άλλοι θέλουν να δουν πολλές –ιαπωνικές, κινεζικές ή οτιδήποτε άλλο. Όπως σας είπα, προσωπική μου αντίληψη είναι ότι το κουνγκ φου (γι αυτό μπορώ να μιλήσω) είναι ένα· συνεπώς αν κάποιος θελήσει να έρθει στη δική μου σχολή μπορώ να τον καλύψω στις αναζητήσεις του γύρω από αυτό. Αν θελήσει να δει το χανγκ γκαρ, μπορώ να του το δείξω και αν στη διαδρομή θελήσει να δει το γουίνγκ τσουν, το τάι τσι ή το μπα κουα τσανγκ μπορεί να δει κι αυτά. Αν ο δάσκαλος δεν έχει τη διάθεση να προβάλλει τον εαυτό του και το σύστημά του ως τις απόλυτες αξίες, θα βοηθήσει το μαθητή να βρει αυτό που του ταιριάζει. Για μένα αυτό ήταν πάντα το ζητούμενο: να συμβάλλω στην προώθηση του κουνγκ φου, όχι του εαυτού μου.

Κ. Τανγκ, σας ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη.

Εγώ σας ευχαριστώ –χάρηκα πολύ που συζητήσαμε!